Σε στάση αναμονής βρίσκονται οι κλάδοι της επιτραπέζιας ελιάς και του τυποποιημένου ελαιολάδου στην Ελλάδα, μετά την απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να επιβάλουν δασμούς ύψους 20% σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παρότι η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε προσωρινή αναστολή ισχύος των μέτρων για 90 ημέρες και μόνο για επιλεγμένες χώρες, η εντεινόμενη αβεβαιότητα έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει τον σχεδιασμό των εξαγωγικών επιχειρήσεων.
Ελιές: Ένα πολύτιμο εξαγώγιμο προϊόν στο στόχαστρο των εμπορικών φραγμών
Η επιτραπέζια ελιά αποτελεί ένα από τα πλέον δυναμικά ελληνικά προϊόντα, με εξαγωγές σε πάνω από 100 χώρες και συνολική αξία που φτάνει τα 214 εκατ. ευρώ. Η αγορά των ΗΠΑ απορροφά περίπου το 30% της παραγωγής, καθιστώντας την καθοριστικής σημασίας για την ελληνική οικονομία.
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ΠΕΜΕΤΕ, Κώστας Ζούκας, «πρόκειται για μια πρωτόγνωρη κατάσταση» και χωρίς τους δασμούς η χρονιά αυτή θα μπορούσε να εξελιχθεί σε χρονιά-ρεκόρ για τις ελληνικές εξαγωγές. Ωστόσο, η εξάρτηση από τις ΗΠΑ δημιουργεί εύλογη ανησυχία: «Δεν μπορούμε να αντικαταστήσουμε την αμερικανική αγορά από τη μια μέρα στην άλλη».
Εναλλακτικές αγορές και ανάγκη κρατικής παρέμβασης
Η ΠΕΜΕΤΕ εστιάζει πλέον στην Ασία ως μεσοπρόθεσμο στόχο διεύρυνσης της εξαγωγικής βάσης. Ωστόσο, η επιτυχής διείσδυση απαιτεί στοχευμένη στρατηγική προβολής, επενδύσεις και πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία.
Παράλληλα, η Ένωση ζητά:
- Διπλωματική κινητοποίηση προς τις ΗΠΑ
- Οικονομική ενίσχυση των πληττόμενων επιχειρήσεων
Ο κ. Ζούκας αναφέρθηκε στο προηγούμενο θετικό παράδειγμα εξαίρεσης των ελληνικών ελιών από δασμούς επί προεδρίας Τραμπ, κάτι που δεν ίσχυσε για άλλες χώρες, όπως η Ισπανία.
Το ελαιόλαδο επηρεάζεται άμεσα – Χάνεται η ανταγωνιστικότητα
Αντίστοιχα σήμα κινδύνου εκπέμπει και ο κλάδος του τυποποιημένου ελαιολάδου, με εξαγωγές προς τις ΗΠΑ που φτάνουν τα 60-70 εκατ. ευρώ ετησίως. Όπως σημειώνει ο Γενικός Διευθυντής της ΣΕΒΙΤΕΛ, Γιώργος Μητράκος, ο κίνδυνος δεν εντοπίζεται μόνο στον ίδιο τον δασμό, αλλά στο ότι ανταγωνίστριες χώρες όπως η Τουρκία και η Τυνησία εξάγουν με δασμούς μόλις 10%, δημιουργώντας σοβαρό εμπορικό μειονέκτημα για την Ελλάδα.
Επιπλέον, η διεθνής πτώση της τιμής του ελαιολάδου περιορίζει ακόμα περισσότερο τα περιθώρια κέρδους, επιβαρύνοντας τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Συμπεράσματα και επόμενα βήματα
Η εμπορική αβεβαιότητα που προκαλεί η απόφαση των ΗΠΑ δείχνει πόσο ευάλωτος είναι ο ελληνικός αγροδιατροφικός τομέας σε διεθνείς πολιτικές και εμπορικές μεταβολές. Η ανάγκη στήριξης των εξαγωγικών επιχειρήσεων είναι πλέον άμεση, ενώ η εθνική στρατηγική εξωστρέφειας πρέπει να επανεξεταστεί υπό νέο πρίσμα.
