Άλλοι το είπαν στολίδι, άλλοι κόσμημα, άλλοι έργο Τσίλλερ κι άλλοι ήθελαν να το γκρεμίσουν για να φτιάξουν νέο Δημαρχείο. Από την εποχή του Καλμούχου οι περισσότεροι έχουν «ασελγήσει» στο κουφάρι της Νεοκλασικής Αγοράς του Άργους.
Η δημοτική νεοκλασική αγορά του Άργους (1889-1989)
Η Ελλάδα βγαλμένη μέσα από την μεσαιωνική εποχή κάνει τα πρώτα βήματα αστικοποίησης πόλεων αγροτικού μέχρι εκείνη την εποχή χαρακτήρα, όπως το Άργος. Η πρωτοβουλία για την ανέγερση της Αγοράς ανήκει στον δήμαρχο Σπήλιο Καλμούχο, τον οποίο η αντιπολίτευσή του υποσκάπτει σταθερά. Ο αρχιτέκτονας του έργου παραμένει άγνωστος. Στην εκσκαφή των θεμελίων αποκαλύπτεται τμήμα του αρχαίου τείχους του Άργους. Μέσα στο σωρό των άλλων προβλημάτων, προκύπτει και η καταγγελία ότι η αγορά καταλαμβάνει μέρος της πλατείας των Στρατώνων του Καποδίστρια.
Όμως τα προβλήματα για την κλασική αγορά, συνεχίζουν να υπάρχουν ανά τους αιώνες. Το κτήριο διατηρείται με τον εσωτερικό αύλειο χώρο του ακάλυπτο και η χρήση του περιλαμβάνει μανάβικα, χασάπικα και ψαράδικα. Η νοτιοδυτική του γωνία, απέναντι από τον πύργο δεξαμενή δροσίσματος των λαχανικών πάνω στα κάρα, μετατρέπεται σε δημόσιο ουρητήριο, με την αμμωνία αφόρητη και τα «νερά» να τρέχουν στον χωμάτινο τότε δρόμο. Η αναγκαιότητα να παρθούν μέτρα σωτηρίας του κτιρίου είναι πλέον περισσότερο από ολοφάνερη.
Οι περιπέτειες του κτιρίου
Σύμφωνα με την archaeology.wiki, «oι σύγχρονες περιπέτειες της Αγοράς αρχίζουν το 1972, όταν ο Δήμος αποφασίζει να «αναμορφώσει» την πλατεία του Στρατώνα, κόβοντας όλα τα αιωνόβια δέντρα, απλώνοντας το τσιμέντο απλόχερα. Το 1974, η προοπτική ανέγερσης «Διοικητηρίου» στο χώρο της Αγοράς κινητοποιεί την Αρχαιολογική Υπηρεσία Ναυπλίου που κηρύσσει την Αγορά προστατευόμενο μνημείο. Το κτίριο αρχίζει να καταρρέει αλλά η μέριμνα για τη συντήρησή του είναι ανύπαρκτη.
Η κρατική αδιαφορία και ο πρωτογονισμός της δημοτικής αρχής επιτρέπει στον κάθε επιχειρηματία να εφαρμόζει τη δική του άποψη περί αναστήλωσης, μετατρέποντας την Αγορά σε πολύχρωμη κουρελού. Τέλος, τον Οκτώβριο του 1988 εγκρίνεται από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων του ΥΠΠΟ η πλήρης μελέτη αποτύπωσης και αναστήλωσης από τον τοπικό αρχιτέκτονα Κώστα Μακρή».
Δημήτρης Παπανικολάου
Είναι η εποχή επί δημάρχου Παπανικολάου, όπου η αστικοποίηση του Άργους, με πλακοστρώσεις πεζοδρομίων, σύγχρονα φωτιστικά κ.λπ, ξαναμπαίνει εκ νέου στην επικαιρότητα. Όραμα του τότε Δημάρχου ήταν σιγά σιγά να φύγουν οι επιχειρήσεις που στεγάζονταν σε αυτό και να πάρουν την θέση τους χρυσοχοεία, μια σκέψη που δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Από τον Κολλιγλιάτη, στον Πλατή και στον Καμπόσο Αν και στο μυαλό όλων των υπολοίπων δημάρχων ήταν η ανάδειξη του νεοκλασικού κτηρίου, εν τούτοις το μόνο που έγινε ήταν η σταδιακή απαξίωσή του.
Η τελευταία δημοτική αρχή, αδυνατώντας ή μη θέλοντας να απομακρύνει κάποιους επιχειρηματίες, άρχισε να δίνει από μόνη της άλλες χρήσεις, όπως η εγκατάσταση των μαγειρείων! του ΙΕΚ τουριστικών επαγγελμάτων, η τάζοντας, όπως ακουγόταν τότε, την χρήση κάποιων χώρων σε επαγγελματίες της πόλης. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να «ανασκαφτούν» εσωτερικά τα καταστήματα της ανατολικής πλευράς. Να μην εγκατασταθεί ποτέ κανείς σε αυτά και να αρχίσει μια επιπλέον απαξίωση του χώρου.
Η πολυδιαφημισμένη μελέτη δεν προχώρησε ποτέ και η μόνη λειτουργία που επιπλέον δόθηκε ήταν η στέγαση του «κοινωνικού Παντοπωλείου» του Δήμου, ενώ τα «μπούνκαρ» επί της πλατείας Δημοκρατίας, «έθαψαν» για τα καλά την Νεοκλασική αγορά.
Ο Γιάννης Μαλτέζος
Η σημερινή δημοτική αρχή έθεσε εκ νέου το όραμα της αξιοποίησης ενός «Κοσμήματος» στο κέντρο του Άργους. Ο Δημήτρης Μαλτέζος έπρεπε να ξανατρέξει στην αρχική μελέτη Μακρή. Να αντλήσει νέα στοιχεία και να εξετάσει τις τροποποιήσεις ενοποίηση χώρων μετά από γκρέμισμα των εσωτερικών τοίχων, που είχαν γίνει τα προηγούμενα χρόνια και να προχωρήσει στην ένταξη του κτηρίου στο πρόγραμμα «Διατηρώ» δημόσιου τομέα.
Ήταν μια σημαντική επιτυχία που φέρνει την προσωπική του υπογραφή, αφού ελάχιστα ήταν τα κτήρια που κατάφεραν να ενταχθούν σε αυτό. Το Συγκεκριμένο ΕΣΠΑ, αφορά χρηματοδότηση παρεμβάσεων σε χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα δημόσια κτίρια ιδιοκτησίας, κυριότητας και χρήσης Δημοσίων Φορέων Κεντρικής Κυβέρνησης ή/και μνημεία ή ιστορικά κτίρια εντός ιστορικών τόπων και παραδοσιακών οικισμών.
Το πρόγραμμα αφορά σε έργα ανακαίνισης και λειτουργικής επανένταξης των κτιρίων (μεγάλα δημόσια κτίρια, κτίρια κεντρικής διοίκησης, δημαρχεία, νοσοκομεία, κ.α.) και οι παρεμβάσεις θα στοχεύουν σε ανακαίνιση τουλάχιστον μεσαίας κλίμακας ή/και τουλάχιστον 30% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η συνέχεια των ενεργειών αποτελεί απόδειξη της αγαστής συνεργασίας του Δήμου Άργους Μυκηνών και της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Φορέας του έργου, αναλαμβάνει η Περιφέρεια Πελοποννήσου, ενώ ο Δήμος Άργους – Μυκηνών είναι ο κύριος του έργου.
Το νέο Όραμα για την Νεοκλασική Αγορά
Ένα έργο για το οποίο αναμένεται να δαπανηθούν για την αποκατάστασή του πάνω από 5.000.000 ευρώ, είναι εύλογο πως θα αλλάξει προς το καλύτερο η χρήση του. Όπως μπορεί να υποθέσει κανείς, τα μαγειρεία του ΙΕΚ θα μεταστεγαστούν αλλού. Κάποιοι χώροι αναμένεται να διατεθούν για την ψηφιακή προβολή της ιστορίας του Άργους, ενώ σε άλλους υπάρχει η ιδέα να συγκεντρωθούν οι πίνακες και οι γκραβούρες με θέμα το Άργος.
Φυσικά κάποια καταστήματα θα μπορούν να είναι υγειονομικού ενδιαφέροντος αλλά αναβαθμισμένα αισθητικά στην νέα μορφή της νεοκλασικής Αγοράς. Μέχρι όμως να φτάσουμε στην οριστικοποίηση των χρήσεων έχουμε δρόμο μπροστά μας και για νέες προτάσεις.
Κείμενο, φωτό: Άκης Ντάνος.
