Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε τροχιά ανάκαμψης, με τον καθαρό πλούτο των νοικοκυριών να έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με το τελευταίο «Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων» της Alpha Bank, η συνολική αξία του καθαρού πλούτου στην Ελλάδα έφτασε τα 956 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2024. Πρόκειται για αύξηση 31% από τις αρχές του 2022 και 39% από το ιστορικό χαμηλό του 2020.
Ωστόσο, παρά την ανοδική τάση, τα ελληνικά νοικοκυριά παραμένουν κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης σε επίπεδο καθαρού πλούτου, καταλαμβάνοντας την 11η θέση μεταξύ των 18 κρατών-μελών.
Τι είναι ο καθαρός πλούτος και πώς εξελίχθηκε στην Ελλάδα
Ο καθαρός πλούτος ενός νοικοκυριού υπολογίζεται ως το άθροισμα του χρηματοοικονομικού πλούτου (μετρητά, καταθέσεις, μετοχές, ομόλογα) και του μη χρηματοοικονομικού πλούτου (ακίνητα), αφαιρώντας το ιδιωτικό χρέος.
Τα τελευταία τρία χρόνια, οι επιμέρους δείκτες του καθαρού πλούτου στην Ελλάδα κινήθηκαν ως εξής:
- Χρηματοοικονομικός πλούτος: Αυξήθηκε κατά 13,7%, χάρη στην άνοδο των μετοχών και των τραπεζικών καταθέσεων.
- Μη χρηματοοικονομικός πλούτος (ακίνητα): Σημείωσε άνοδο 32%, λόγω της αύξησης στις τιμές των κατοικιών.
- Ιδιωτικό χρέος: Μειώθηκε κατά 9%, βελτιώνοντας τη συνολική καθαρή θέση των νοικοκυριών.
Ποιοι παράγοντες οδήγησαν στην αύξηση του πλούτου
Η ενίσχυση του καθαρού πλούτου των ελληνικών νοικοκυριών αποδίδεται σε τρεις βασικούς παράγοντες:
1.) Άνοδος στο Χρηματιστήριο και στις αποδόσεις των ομολόγων
Η ελληνική κεφαλαιαγορά παρουσίασε ισχυρές επιδόσεις τα τελευταία δύο χρόνια:
- Ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών εκτοξεύθηκε από 893 μονάδες το 2021 στις 1.470 μονάδες στα τέλη του 2023.
- Οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων μειώθηκαν αισθητά, αυξάνοντας την αξία τους και βελτιώνοντας τα χαρτοφυλάκια επενδυτών και τραπεζών.
2.) Αύξηση τραπεζικών καταθέσεων
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 11,4 δισ. ευρώ από τις αρχές του 2022 έως τον Νοέμβριο του 2024, ενισχύοντας τη συνολική ρευστότητα.
3.) Εκτίναξη στις τιμές των ακινήτων
- Η ελληνική αγορά ακινήτων κατέγραψε ισχυρή άνοδο, με τις τιμές κατοικιών να αυξάνονται:
- +11,9% το 2022
- +13,8% το 2023
- +9,2% το 2024
Η ανατίμηση αυτή βοήθησε στη συνολική αύξηση του μη χρηματοοικονομικού πλούτου, καλύπτοντας σχεδόν όλες τις απώλειες από την οικονομική κρίση.
Πώς συγκρίνεται η Ελλάδα με την Ευρωζώνη
- Η Ελλάδα κατατάσσεται 11η μεταξύ των 18 χωρών της Ευρωζώνης σε όρους καθαρού πλούτου.
- Η ανισότητα πλούτου είναι χαμηλότερη σε σχέση με άλλες χώρες, με τον συντελεστή Gini να είναι ο 4ος χαμηλότερος στην Ευρωζώνη.
- Το φτωχότερο 50% των νοικοκυριών στην Ελλάδα κατέχει το 12% του συνολικού πλούτου, ενώ στην Ευρωζώνη μόλις 5%.
- Αντίθετα, το πλουσιότερο 10% στην Ελλάδα ελέγχει 45% του πλούτου, ενώ στην Ευρωζώνη το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 57%.
Παρότι ο καθαρός πλούτος στην Ελλάδα αυξήθηκε, η χώρα εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες, με βασικές προκλήσεις να παραμένουν το υψηλό κόστος ζωής και η αγοραστική δύναμη των πολιτών.
