home design 800x400

home design 1170Χ320

Το κτίριο της πρώην Εθνικής Τράπεζας, η πλατεία Συντάγματος και το προτεινόμενο ιδιωτικό Μουσείο

Πινακοθήκη με έργα Φιλελλήνων του 1821 – Γράφει ο Χρήστος Πιτερός*
Εθνική Τράπεζα στην Πλατεία Συντάγματος Ναυπλίου

«Ο αρχιτέκτονας δεν είναι ταχυδακτυλουργός και το ωραιότερο κτίσμα του κόσμου, αν τοποθετηθεί σε λάθος θέση είναι παραφωνία»

Δ. Φιλιππίδης, αρχιτέκτονας, ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ

Κατά  το τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ναυπλιέων του περασμένου χρόνου στις 23-12-2024, συζητήθηκε ξαφνικά και χωρίς καμία ενημέρωση και διάλογο με τους πολίτες η προτεινόμενη αποδοχή, άνευ όρων, της προμελέτης ανακατασκευής «!» και κακοποίησης του ιδιωτικού πλέον σημαντικού κτιρίου της πρώην Εθνικής Τράπεζας, καθώς και της πλατείας Συντάγματος, για το οποίο σύμφωνα με την προτεινόμενη προμελέτη του νέου ιδιοκτήτη, από το Ίδρυμα Α.Ε. Κομνηνός, προτείνεται η αυθαίρετη προσθήκη τρίτου ορόφου, ύψους 2,35 μ. συνολικού ύψους 16,70 μ., η αλλοίωση και ανακατασκευή της πρόσοψης  του κτιρίου προς την πλατεία Συντάγματος, με νέα είσοδο από την πλευρά της πλατείας, ακυρώνοντας την υπάρχουσα μνημειακή είσοδο από την ανατολική πλευρά, καθώς και κατασκευή μεγάλης αυθαίρετης κλίμακας πρόσβασης επί της διατηρητέας πλατείας Συντάγματος, διαστ. 6,5 Χ 9 μ., καθώς επίσης και η παραχώρηση μεγάλου τμήματος της πλατείας Συντάγματος, εκατέρωθεν της προεξέχουσας κτιστής κλίμακας, σε συνολικό μήκος 31 Χ 6 μ., καταλαμβάνοντας συνολική έκταση 208 τ.μ. της πλατείας, για τη δημιουργία άλσους που περιχαρακώνεται και διαχωρίζεται από την πλατεία, με την κατασκευή κτιστού στηθαίου ύψους 0,70 μ., και προσχώνεται, ανυψώνεται και εντάσσεται στον άμεσο περιβάλλοντα χώρο του ιδιωτικού πλέον κτιρίου της πρώην Εθνικής Τράπεζας, όπου προτείνεται ότι θα λειτουργήσει ιδιωτική  συλλογή (Μουσείο) του 1821 με πίνακες έργων Φιλελλήνων.

Οι συνολικές επεμβάσεις είναι αυθαίρετες για την ιστορική, διατηρητέα πόλη και πλατεία Συντάγματος με τα γύρω μοναδικά παραδοσιακά διαχρονικά κτίρια από το 1500 μ.Χ. κ.ε. Το σχέδιο πόλης εκπονήθηκε, ως γνωστόν, μετά από πρόταση του Κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια από τους κορυφαίους μηχανικούς αρχιτέκτονες Βούλγαρη και Βαλλιάνο το 1828 – 1830 και παραμένει αναλλοίωτο εδώ και διακόσια (!) χρόνια από τη δημιουργία του Νέου Ελεύθερου Ελληνικού Κράτους με πρώτη πρωτεύουσα το Ναύπλιο. Η διατήρηση της μοναδικής ιστορικής πόλης της Ελευθερίας που αποτέλεσε την αφετηρία του Νεότερου Ελληνισμού είναι αυτονόητη.

Αλλά για να γίνει κατανοητό από όλους του πολίτες και τους ενδιαφερόμενους, θα αναφερθούμε εν ολίγοις, στην ιστορική, διαχρονική διαμόρφωση και εξέλιξη της μοναδικής αυτής πόλης και πρώτης Πρωτεύουσας.

Εθνική Τράπεζα στην Πλατεία Συντάγματος Ναυπλίου

Η πόλη του Ναυπλίου, ως γνωστόν, διαμορφώθηκε εξαρχής  με μεγάλης έκτασης προσχώσεις της θάλασσας γύρω στα 1500 μ. Χ. από τους Ενετούς, για να αποκτήσουν ένα ασφαλές οχυρωμένο λιμάνι – ναύσταθμο στην ανατολική Μεσόγειο, μετά την απώλεια και την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους. Σχεδίασαν εξ’ αρχής, μία πόλη και ένα λιμάνι με νέο ευρωπαϊκό σχέδιο, με ευθύγραμμους δρόμους και οικοδομικά τετράγωνα και τη μεγάλη διατηρητέα μοναδική πλατεία στο κέντρο, στα πρότυπα της Μεγάλης Πλατείας του Αγίου Μάρκου της Βενετίας. Το Ναύπλιο – Napoli di Romania ήταν η μοναδική ευρωπαϊκή πόλη στην Ανατολή από το 1500 μ.Χ. κ.ε. Στη συνέχεια με το καποδιστριακό σχέδιο (1828 – 1830), μετά την Τουρκοκρατία, η πόλη απέκτησε και πάλι ευρύτερους δρόμους και έγινε η πρώτη νεοκλασική ευρωπαϊκή πόλη στην Ανατολή με σύγχρονο σχέδιο, που διατηρείται έκτοτε αναλλοίωτο.

Στην ιστορική αυτή πλατεία από το τέλος του 1822 κ.ε. γύρω από τον πλάτανο, που βρισκόταν στο κέντρο της  πλατείας, γνωστή ως πλατεία Πλατάνου, γινόνταν οι συγκεντρώσεις και αγορεύσεις, όπου λειτούργησε για πρώτη φορά, από τα αρχαία χρόνια, ξανά η Αρχαία Αγορά, και λαμβάνονταν οι αποφάσεις για την Ελευθερία και την Ανεξαρτησία. Γύρω από την πλατεία διατηρούνται, διαχρονικά τα παλιά ιστορικά και παραδοσιακά κτίρια από το 1500 κ.ε., εδώ και μισή χιλιετηρίδα(!) ως την εποχή μας. Με το τζαμί Τριανόν που μιμείται το βυζαντινό ρυθμό των εκκλησιών στα ανατολικά, το μοναδικό Ενετικό Παλάτι – Αποθήκη Στόλου στα δυτικά, μοναδικό σύμβολο της Ενετοκρατίας στην πόλη (Αρχαιολογικό Μουσείο) σε ρυθμό μπαρόκ και τα νεοκλασικά κτίρια περιμετρικά μετά την απελευθέρωση που συναποτελούν μία συνταιριασμένη αρχιτεκτονική διαχρονική ενότητα, γύρω από τη μοναδική Πλατεία Συντάγματος. Τα πρώτα νεοκλασικά κτίρια στο Ναύπλιο και στον ελλαδικό χώρο ήταν λιτά, που αντλούν στοιχεία και από την παραδοσιακή νεοελληνική αρχιτεκτονική, χωρίς τα υστερονεοκλασικά αετώματα,  με τα οριζόντια ανά όροφο εν σειρά ανοίγματα, πόρτες και παράθυρα και τα λιτά μπαλκόνια, που διαμορφώνουν μία διαχρονική αρχιτεκτονική αρμονία, με τις κεραμοσκεπείς στέγες. Τα κτίρια δεν ήταν προκλητικά και πομπώδη, ας το λάβουμε όλοι μας σοβαρά υπόψη άπαντες επιτέλους. Τα μεγάλα νεοκλασικά κτίρια αποτελούνταν από ισόγειο και δύο ορόφους με κεραμοσκεπή στέγη.

Εθνική Τράπεζα στην Πλατεία Συντάγματος Ναυπλίου

Το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας κτίσθηκε στη νότια πλευρά της πλατείας κατά τη δεκαετία του 1930, το 1936 και στη θέση της οικίας Α. Παπαλεξόπουλου, πρώτου Δημάρχου του Ναυπλίου, γνωστό ως οικία Παπαλεξοπούλου, από το όνομα της συζύγου του Κ. Παπαλεξοπούλου, γνωστής και για την καθοριστική συμβολή της κατά τη Ναυπλιακή Επανάσταση του 1862 και προς τιμήν της τοποθετήθηκε το επιτυχημένο μνημείο μπροστά από την πρώην οικία της, επί Δημοτικής Αρχής του Γ. Τσούρνου, για την αιώνια διατήρηση της μνήμης της. Το κτίριο της Τράπεζας είναι έργο προ μεταμοντέρνο του σπουδαίου αρχιτέκτονα Ν. Ζουμπουλίδη. Κτίσθηκε συμμετρικά στον κεντρικό χώρο του οικοδομικού τετραγώνου, σε επαφή με την οικοδομική γραμμή της πλατείας, σύμφωνα με το ισχύον τότε και νυν πολεοδομικό σχέδιο με υπόγειο για το απαραίτητο θησαυροφυλάκιο, ισόγειο και όροφο. Πρόκειται για ένα προ μεταμοντέρνο, λιτό κτίριο, διαστ. 11,5 Χ 20μ., με τη μείωση των όγκων στις γωνίες και τα οριζόντια εν σειρά πολλά ανοίγματα ανά όροφο προσαρμοσμένο με το ρυθμό των γύρω παραδοσιακών κτιρίων, ενώ στο υπερυψωμένο ισόγειο στην πλευρά της πλατείας διαμορφώνεται ένα πολύθυρο, με τους χαρακτηριστικούς μινωϊκούς κίονες εν σειρά, που αντλεί από τη μυκηναϊκή αρχιτεκτονική των ανακτόρων των Μυκηνών και της Τίρυνθας, και ελαφρύνει το κτίριο. Στην ανατολική κύρια είσοδο κατασκευάσθηκε μία μνημειακή μυκηναϊκή είσοδος με τους δύο  μινωϊκού τύπου κίονες και το προεξέχον ανακουφιστικό τρίγωνο, που αντλεί και εμπνέεται επιτυχημένα από τον μυκηναϊκό τάφο του Ατρέα, υπενθυμίζοντας το λαμπρό μυκηναϊκό παρελθόν της Αργολίδας στο Ναυπλιο, που υπήρξε το καθοριστικής σημασίας μυκηναϊκό λιμάνι των Μυκηνών, της πρωτεύουσας του μυκηναϊκού κόσμου.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι μετά την αναστήλωση του μινωικού ανακτόρου της Κνωσού που άρχισε το 1915 – 1920, από τον Α. Έβανς με τους χαρακτηριστικούς μινωικούς  κίονες, ο μινωικός ρυθμός είχε επικρατήσει στη νεότερη εκλεκτιστική αρχιτεκτονική της δεκαετίας του 1930 στο Ηράκλειο, την Αθήνα και αλλού. Ο κορυφαίος αρχιτέκτονας το επισημαίνει διακριτικά με τους μινωικούς κίονες του υπερυψωμένου ισόγειου και τη μυκηναϊκή είσοδο, και το κτίριο συνδιαλέγεται και απηχεί χωρίς να προκαλεί την παραδοσιακή αρχιτεκτονική παράδοση των κτιρίων της πλατείας. Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο της προπολεμικής εποχής του 1930 που υπάρχει στην Αργολίδα και πρέπει το συντομότερο να κηρυχθεί διατηρητέο. Το μοναδικό αυτό κτίριο αντλεί από το απώτερο λαμπρό μυκηναϊκό παρελθόν, χωρίς να προκαλεί.

Όπως άλλωστε έχει έγκαιρα επισημάνει ο αείμνηστος αρχιτέκτονας, καθηγητής του ΕΜΠ Νικ. Θ. Χολέβας «Το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας (στο Ναύπλιο) αποτελεί αναμφισβήτητα στοιχείο σημαντικό της νεοελληνικής πορείας της αρχιτεκτονικής και γι αυτό πρέπει να προστατευθεί. Στις μισαλλόδοξες εποχές που ζούμε μέσα στην άγνοια της αρχιτεκτονικής μας ιστορίας το κτίριο αυτό αποτελεί δείγμα της εξελικτικής διαδρομής της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Έτσι μέσα σε μία λιτή τελικά ογκομετρική διάταξη με την επιλεκτική εισαγωγή των κιόνων με ρυθμολογικές αναφορές της μινωϊκής Κρήτης ο Ν. Ζουμπουλίδης απαντά με τον τρόπο του στο μεγάλο ερώτημα γύρω από την ελληνικότητα στην αρχιτεκτονική. Ο πολίτης αρχιτέκτονας έδωσε στο Ναύπλιο μία όντως χαρακτηριστική συμβολή με το έργο του αυτό» (Ν. Θ Χολέβας, Ο Αρχιτέκτων Ν. Ζουμπουλίδης και το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας στο Ναύπλιο, Απόπειρα λόγου και τέχνης, τ.3, 1992, 48 – 49). Αυτό το σημαντικό κτίριο κάποιοι αδαείς προτείνουν να κακοποιηθεί αυθαίρετα το 2025 (!) μ.Χ.

Για το σοβαρό θέμα της επιχειρούμενης κακοποίησης ενός μοναδικού κτιρίου, της Εθνικής Τράπεζας, απευθυνόμαστε προς τη Δημοτική Αρχή, την Αντιπολίτευση και τους πολίτες και θα τους υπενθυμίσουμε ότι ο Α. Τερζάκης που είχε ήδη από τη δεκαετία του 1950 κρούσει των κώδωνα της προστασίας της παλιάς πόλης του Ναυπλίου, «πρέπει να τρέμει το χέρι μας κάθε φορά που είναι να γκρεμίσουμε ….κάτι στο Ναύπλιο», επεσήμανε ότι κάθε φορά πρέπει να ρωτάμε αυτούς που βλέπουν και γνωρίζουν, τους επαΐοντες, όπως έχει πρώτος επισημάνει ο Πλάτωνας. Όσο για όσους κατοίκους της πόλης που αναφέρουν συχνά ότι η αείμνηστη αρχαιολόγος Ε. Δεϊλάκη έσωσε το Ναύπλιο, ένα είναι βέβαιο ότι η Ε. Δεϊλάκη χωρίς καμία αμφιβολία θα ήταν αντίθετη στην επιχειρούμενη κακοποίηση της Εθνικής Τράπεζας και είναι καιρός να σοβαρευτούμε όλοι και πρώτα οι εκλεγμένοι δημοτικοί άρχοντες που με περισσή άγνοια και επιπολαιότητα, χωρίς διάλογο, χωρίς καμία ενημέρωση των πολιτών, έτσι έπραξαν και για την Καραθώνα, με σαφή αυταρχική συμπεριφορά και άγνοια αποφάσισαν την αποδοχή της προτεινόμενης κακοποίησης ενός σημαντικού μνημείου, για το οποίο, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο είναι αναρμόδιοι. Για την τήρηση του νομικού πλαισίου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για ένα κτίριο του 1930, ως γνωστόν, είναι αρμόδια η Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων Δυτικής Ελλάδος, Πελοποννήσου και νοτίου Ιονίου κ.λ.π. στην Πάτρα και το Κεντρικό Αρμόδιο Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ. Θα θυμίσω ότι για το πάρκο του Θ. Κολοκοτρώνη (1901), ως νεότερο μνημείο, ήταν και πάλι αρμόδια η εν λόγω υπηρεσία του ΥΠΠΟ, που εισηγήθηκε τελικά τη διατήρηση του πάρκου και πρότεινε την κήρυξή του ως διατηρητέο μνημείο.

Κατά τη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο για το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, ο πρώην Δήμαρχος «ξιφούλκησε» και πάλι λόγω άγνοιας, υπέρ της προμελέτης που την έχει συντάξει αρχιτέκτονας που, ως γνωστόν, δεν ασχολείται με διατηρητέες πόλεις και διατηρητέα κτίρια και ούτε καν έχει λάβει υπόψη του τα υπάρχοντα διατηρητέα κτίρια της πλατείας. Ο παραπάνω αρχιτέκτονας ασχολείται με τα μεταμοντέρνα κτίρια με τσιμέντο και γυαλί, που κατασκευάζει πάντα εκτός των παραδοσιακών διατηρητέων χώρων και οικισμών και γι αυτό στην πρώτη πρότασή του πρότεινε εκτός από την προσθήκη αυθαίρετου ορόφου και γυάλινη (!) στέγη. Η Δημοτική Αρχή οφείλει να προστατεύσει την πόλη και έπρεπε ήδη να είχε φροντίσει, ώστε να γίνει μία ημερίδα το συντομότερο δυνατόν για το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, από ειδικούς επιστήμονες και αρχιτέκτονες. Η Δημοτική Αρχή αμείβεται για την προστασία της κηρυγμένης διατηρητέας πόλης του Ναυπλίου, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία από το 1962, χωρίς επιπολαιότητες.

Η προτεινόμενη προμελέτη ανακατασκευής που εκπονήθηκε, χωρίς να ληφθεί υπόψη η διατηρητέα πόλη του Ναυπλίου, εν αγνοία των κατοίκων, με την προκλητική υπερμεγέθη πρόσοψη και τα κατακόρυφα απανωτά συνεχόμενα κάθετα με στενά ανοίγματα και στους τρεις ορόφους ανταγωνίζεται με αρχιτεκτονική αυθάδεια (!) το μοναδικό ενετικό διατηρητέο κτίριο της πλατείας (Αρχαιολογικό Μουσείο), διαταράσσει την παραδοσιακή αρχιτεκτονική ισορροπία των μνημείων της πλατείας, τεμαχίζει και αποκόπτει βάναυσα τη μοναδική διατηρητέα πλατεία εδώ και πεντακόσια χρόνια, μισή χιλιετηρίδα! και ακυρώνει(!) ως μη υπάρχουσα όλη την μοναδική παραδοσιακή πλατεία Συντάγματος.  

Αλήθεια γιατί δεν αντιλαμβάνονται τα αυτονόητα η Δημοτική Αρχή και η Αντιπολίτευση; Η πλατεία Συντάγματος παρουσιάζει σήμερα μία εικόνα γενικευμένης αδιαφορίας και εγκατάλειψης. Το ακατάλληλο μεγάλο φυτευμένο δένδρο από το 1997 στην πλατεία, καλύπτει και αποκρύπτει το μισό κτίριο της πρώην Εθνικής Τράπεζας και δυσφημίζει αισθητικά την πόλη στους επισκέπτες, από την χρόνια εγκατάλειψη της πρώην και της νυν Δημοτικής Αρχής. Το δένδρο  αυτό πρέπει να κοπεί και να απομακρυνθεί το συντομότερο. Όπως έχουμε ήδη επισημάνει από το 2021 κανένα άλλο μεγάλο δένδρο δεν έχει θέση στην πλατεία Συντάγματος, εκτός από τον ιστορικό διατηρητέο πλάτανο. Ο δεύτερος πλάτανος που φυτεύθηκε αυθαίρετα πριν από χρόνια μπροστά από το τζαμί Τριανόν που καλύπτει το κτίριο πρέπει να απομακρυνθεί το συντομότερο (Χ. Πιτερός, Ο πλάτανος της πλατείας Συντάγματος, argolika.gr, argolikivivliothiki.gr). Προστατεύστε και φροντίστε αισθητικά τουλάχιστον τη μοναδική ιστορική πλατεία Συντάγματος, όπως έχετε υποχρέωση και καθήκον και μην την τεμαχίζετε, κύριοι Δημοτικοί Άρχοντες, μην κτίζετε στηθαία και μην την προσχώνετε και την παραχωρείτε στην ιδιωτική πλέον ιδιοκτησία της πρώην Τράπεζας. Η ιδιωτική συλλογή έργων των Φιλελλήνων μπορεί κάλλιστα να εκτεθεί στο υπάρχον μνημειακό κτίριο. Η όλη διαδικασία υποδηλώνει ύποπτα κίνητρα και αγνοεί εξαρχής τους κατοίκους και τους πολίτες του Ναυπλίου στους οποίους ανήκει η πόλη.

Άλλωστε στον ελεύθερο χώρο της πλατείας κάθε απόγευμα παίζουν ανέμελα τα μικρά παιδιά και γίνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις. Τι δεν βλέπει και δεν καταλαβαίνει η Δημοτική Αρχή  επιτέλους; Η πλατεία σύμφωνα με το σχέδιο πόλης είναι διατηρητέα και ελεύθερος χώρος. Παλαιότερα περιμετρικά της πλατείας υπήρχε δρόμος για αυτοκίνητα. Πως τολμάτε να παραχωρείτε το δημόσιο διατηρητέο χώρο της μοναδικής πλατείας; Η αποτυχημένη πλακόστρωση της πλατείας πριν από 45 χρόνια, 1980 – 1982, από την τότε Δημοτική Αρχή Ν.Καραπαύλου, με τις ακατάλληλες πλάκες είναι καιρός να αντικατασταθεί και να αναβαθμισθεί με μεγάλες γκριζομπλέ χρώματος για την ανάδειξή της καθώς και των νεοκλασικών κτιρίων. Όλες οι γύρω πόλεις της Πελοποννήσου έχουν κατασκευάσει σπουδαίες πλατείες, πηγαίνετε στην Τρίπολη, στην Καλαμάτα, στη Μεσσήνη και αλλού να αντιληφθείτε επιτέλους τι σημαίνει πλακόστρωση δημόσιων και διατηρητέων πλατειών. Το ατύχημα για αυτή τη μοναδική πόλη είναι ότι οι εκάστοτε δημοτικές αρχές ήταν δυστυχώς πάντοτε κατώτερες των περιστάσεων από τις προδιαγραφές αυτής της πόλης. Στα χέρια των κατοίκων που αγαπούν την πόλη εναπόκειται να την προστατεύσουν. Η επιχειρούμενη κακοποίηση της πλατείας αποτελεί μια ακόμη βαθειά μαχαιριά «!» που επικρέμεται στο κέντρο της πόλης, μετά από τις απανωτές καταστροφές μοναδικών μνημείων της παλιάς πόλης.

1. Με το Αμφιτρύωνα που γκρεμίσθηκε το σημαντικότερο τμήμα της παλιάς πόλης και το ενετικό τείχος εξαφανίσθηκε και μετατράπηκε σε ασφαλτόδρομο (!) μπροστά από το ξενοδοχείο.

2. Την κακοποίηση των οχυρώσεων της Ακροναυπλίας με το παλιό Ξενία, (1955 – 1961) και το Ξενία Παλλάς (1968 – 1975) που ισοπεδώθηκε η Ακροναυπλία αλλά και η παλιά πόλη, από τους αρχιτέκτονες του μοντέρνου κινήματος που έκτιζαν και γκρέμιζαν τα πάντα από εγκληματική αδιαφορία, και τα μνημεία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επαναληφθεί για πολλοστή φορά το ίδιο έγκλημα στην πλατεία Συντάγματος (!), με ανεύθυνους και αυθαίρετους χειρισμούς. Οι αρχιτέκτονες του μοντέρνου κινήματος κατέστρεψαν και τη μοναδική νεοκλασική Αθήνα.

Τελειώνοντας υπενθυμίζουμε το γνωστό νομικό αξίωμα που γνωρίζουν και οι πρωτοετείς φοιτητές της Νομικής Σχολής: «Υπάρχουν δικαστές στο Βερολίνο», στην Αθήνα δηλαδή στη συγκεκριμένη περίπτωση. Τέλος υπάρχει και η «Μαύρη Βίβλος» για τις καταστροφές  των μνημείων του Ναυπλίου, με φωτογραφίες και …ονόματα όλων των υπευθύνων, ως παράδειγμα προς αποφυγήν.    

Είναι καιρός να σοβαρευτούν άπαντες και να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν. Το θλιβερό είναι ότι ο αυτονόητος διάλογος απουσιάζει από αυτή τη μοναδική πόλη.

Χρήστος Πιτερός είναι  Επίτιμος Προϊστάμενος Αρχαιολογικών Χώρων, Μνημείων και Αρχαιογνωστικής Έρευνας

Σχόλια

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

newsletter banner anagnostis