Η Ένωση Κρητών και Φίλων Κρήτης Ν. Αργολίδας «Ο Μίνωας» τιμά τη μνήμη των Αγίων Δέκα Μαρτύρων εν Κρήτη και σας προσκαλεί στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία , την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου στον Ιερό Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στο Τολό.
Οι άγιοι Δέκα μάρτυρες
Οι άγιοι Δέκα μάρτυρες μαρτύρησαν τον 3ο αιώνα μ.Χ., όταν αυτοκράτορας ήταν ο Δέκιος.
Από αυτούς, οι μεν Θεόδουλος, Σατορνίνος, Εύπορος, Γελάσιος και Ευνικιανός, ήταν από τη Γορτυνία της Κρήτης. Ο Ζωτικός, από την Κνωσό. Ο Αγαθόπους από το λιμένα Πανούρμου.
Ο Βασιλειάδης (ή Βασιλείδης) από την Κυδωνιά. Ο Ευάρεστος και ο Μόβιος (ή Πόμπιος, ή Πόντιος) από το Ηράκλειο.
Και οι δέκα με πολύ ζήλο εργάζονταν για τη διάδοση του Ευαγγελίου στο νησί.
Καταγγέλθηκαν στον έπαρχο Κρήτης, που ήταν συνώνυμος του αυτοκράτορα, ονομαζόταν δηλαδή κι αυτός Δέκιος. Ο έπαρχος, όταν είδε την ανθηρή νεότητά τους και το αρρενωπό τους παράστημα, προσπάθησε να τους παρασύρει με πολλές υποσχέσεις εγκόσμιων απολαύσεων και ηδονών. Αλλά όταν είδε ότι τίποτα δεν πετύχαινε, διέταξε να τους μαστιγώσουν, και κατόπιν τους λιθοβόλησαν.
Οι γενναίοι μάρτυρες του Χριστού υπέμειναν ηρωικά τα βασανιστήρια, ενθυμούμενοι τα λόγια του ψαλμωδού: «Ἀνδρίζεσθε καὶ κραταιούσθω ἡ καρδία ὑμῶν, πάντες οἱ ἐλπίζοντες ἐπὶ Κύριον» (Ψαλμός Λ’ στ. 25). Δηλαδή, να έχετε γενναίο και ανδρείο φρόνημα, και η καρδιά σας ας γίνεται κραταιά και ατρόμητη, όλοι εσείς που ελπίζετε στον Κύριο. Κατόπιν, με διαταγή του έπαρχου, οι στρατιώτες έκοψαν με τα ξίφη τους τις τίμιες κεφαλές των δέκα χριστιανών Αγίων.
Η παλαιότερη γραπτή μαρτυρία για τους Αγίους, περιλαμβάνεται στην επιστολή- ομολογία ορθόδοξης πίστης που απέστειλαν το 457/8 οι επίσκοποι της Κρήτης προς τον αυτοκράτορα Λέoντα Αʼ.
Σε αυτήν οι Άγιοι Δέκα αναφέρονται ήδη ως προστάτες της Κρήτης.
Η εικόνα στο Τολό
Στην Αργολίδα, την εικόνα των Αγίων Δέκα Μαρτύρων έφεραν μαζί τους ως πολύτιμο θησαυρό, με πολλές προφυλάξεις και πολλή ευλάβεια, οι Κρήτες που εκδιώχθηκαν από τον τότε κατακτητή της Κρήτης, η οποία έκτοτε φυλάσσεται μαζί με άλλες στον ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Τολό.
Οι Άγιοι Δέκα Μάρτυρες οι εν Κρήτη και τότε αλλά και σήμερα, αποτελούν ορόσημο ηρωισμού, πνευματικής ανδρείας και ελληνορθόδοξου αγωνιστικού φρονήματος, στοιχεία δηλαδή, που ούτε ήταν, αλλά και ούτε είναι άγνωστα σε αυτόν τον ένδοξο τόπο στην πανέμορφη Κρήτη.
Η μνήμη τους τιμάται στις 23 Δεκεμβρίου και ιδιαίτερα στο χωριό Άγιοι Δέκα Μεσσαράς στο Ηράκλειο Κρήτης.
