Οι αγρότες της Αργολίδας αντιμετωπίζουν εδώ και πάνω από 20 χρόνια τον ιό της Τριστέτσας, που πλήττει τις καλλιέργειες εσπεριδοειδών. Παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί, ο ιός συνεχίζει να καταστρέφει την παραγωγή.
Επιπλέον, οι καλλιέργειες πορτοκαλιών στην Αργολίδα αντιμετωπίζουν δύο επιπλέον προβλήματα: γερασμένα και μονοποικιλιακά δένδρα που μειώνουν την παραγωγικότητα και την ποιότητα, και τις αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος της Τριστέτσας των εσπεριδοειδών που ταλαιπωρεί του παραγωγούς της Αργολίδας, με αναδιάρθρωση καλλιεργειών μέσω ολιστικής μελέτης ζητά με ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή ο βουλευτής Αργολίδας, Ανδρέας Πουλάς προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Η ερώτηση
Η ερώτηση προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναφέρει τα εξής:
“Οι αγρότες της Αργολίδας ταλαιπωρούνται για πάνω από 20 χρόνια από τον ιό της Τριστέτσας, που προσβάλλει τα καλλιεργούμενα εσπεριδοειδή. Πρόκειται για μία ασθένεια που ήρθε από την Ισπανία και απειλεί και καταστρέφει την παραγωγή εσπεριδοειδών.
Τα μέτρα που ελήφθησαν κατά το παρελθόν δεν κατάφεραν να εξαλείψουν τον ιό. Παρόλα αυτά η πολιτεία, όπως φαίνεται και από την τελευταία σχετική ΚΥΑ (2549/64394 (ΦΕΚ 1613/Β/11-3-2024)), εξακολουθεί να επαναλαμβάνει τα ίδια μέτρα, που ίσχυαν τα προηγούμενα χρόνια και τα οποία όπως φαίνεται εκ του αποτελέσματος ήταν ανεπαρκή και αναποτελεσματικά. Ο ιός εξακολουθεί να υφίσταται και να απειλεί τις καλλιέργειες με ολική καταστροφή.
Εκτός όμως από την Τριστέτσα, η καλλιέργεια των πορτοκαλιών στην Αργολίδα, που είναι το κυρίως καλλιεργούμενο είδος και στηρίζει σημαντικά την τοπική οικονομία, αντιμετωπίζει άλλα δύο μεγάλα προβλήματα :
1. Γερασμένη και μονοποικιλακή καλλιέργεια. Το μεγαλύτερο μέρος των υφιστάμενων καλλιεργειών αποτελείται από δένδρα άνω των 70 ετών, που ανήκουν κυρίως στην ποικιλία Μέρλιν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την μειωμένη παραγωγικότητα, την υποβάθμιση της ποιότητας και την συσσώρευσης μεγάλου όγκου παραγωγής σε μικρό χρονικό διάστημα, που συνολικά δημιουργούν συνθήκες χαμηλής ανταγωνιστικότητας και μειωμένων τιμών παραγωγού για τα πορτοκάλια της Αργολίδας.
2. Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η κλιματική αλλαγή κάνει ήδη αισθητή την παρουσία της στην Αργολίδα και σύμφωνα με τους επιστήμονες η Ανατολική Πελοπόννησος είναι μία από τις περιοχές, που θα πληγεί περισσότερο από αυτήν. Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών αναμένουμε στο άμεσο μέλλον μείωση στην απόδοση των καλλιεργειών, λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων συχνότερες καταστροφές, λόγω της ξηρασίας μείωση της διαθεσιμότητας νερού και τέλος τον πολλαπλασιασμό ασθενειών, παρασίτων και ζιζανίων που θα επηρεάζουν την απόδοση των καλλιεργειών ποιοτικά και ποσοτικά.
Ο συνδυασμός των τριών παραγόντων (Τριστέτσα, γερασμένη και μονοποικιλακή καλλιέργεια, επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής) δημιουργούν ένα ζοφερό μέλλον για την καλλιέργεια του πορτοκαλιού στην Αργολίδα και για τους αγρότες μας γενικότερα.
Τα προβλήματα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν σε αρκετά μεγάλο βαθμό, με την υιοθέτηση της ολιστικής λύσης της γενναίας και στοχευμένης αναδιάρθρωσης της καλλιέργειας του πορτοκαλιού στην Αργολίδα.
Η αναδιάρθρωση θα πρέπει να περιλαμβάνει την εκρίζωση των γερασμένων δένδρων και την αντικατάσταση τους με νέες ποικιλίες , όπου τα υποκείμενα θα είναι ανθεκτικά στον ιό, οι νέες ποικιλίες όσο το δυνατόν ανθεκτικότερες και προσαρμοσμένες στις νέες δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες, με διαφορετικές περιόδους ωρίμανσης και συγκομιδής, ώστε να επιτύχουμε καλύτερη παραγωγή και ποιότητα, μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα και καλύτερες τιμές για τους παραγωγούς μας. Η αναδιάρθρωση θα πρέπει να γίνει σταδιακά και σε βάθος χρόνου ώστε να μην χαθεί εντελώς το εισόδημα των παραγωγών, δίνοντας προτεραιότητα στις περιοχές που η Τριστέτσα έχει ήδη εξαπλωθεί.
Φυσικά το πρόγραμμα θα πρέπει να περιλαμβάνει και τα αντίστοιχα ισχυρά οικονομικά κίνητρα για την κάλυψη των εξόδων και την στήριξη του εισοδήματος των παραγωγών για όσο διάστημα οι νέες φυτείες θα είναι μη παραγωγικές.
Αντίστοιχο πρόγραμμα εφαρμόστηκε στην Ισπανία που ήταν η πρώτη χώρα της Ευρώπης που εμφανίσθηκε ο ιός. Οι Ισπανοί διαμόρφωσαν ένα εκτεταμένο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης που έφτασε στο 80% των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Έτσι κατάφεραν να εξαλείψουν την Τριστέτσα και κατέχουν σήμερα κορυφαία θέση στην παραγωγή εσπεριδοειδών παγκοσμίως.
Τα μέχρι τώρα προγράμματα που εξαγγέλθηκαν είτε μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης είτε μέσω των Σχεδίων Βελτίωσης, είχαν μικρή απορρόφηση είτε γιατί δεν ήταν οικονομικά συμφέροντα για τους αγρότες είτε γιατί χάθηκαν στα γρανάζια της γραφειοκρατίας.
Η καλλιέργεια των εσπεριδοειδών και του πορτοκαλιού ειδικότερα, είναι βασικός πυλώνας της αγροτικής οικονομίας της Αργολίδας και ο συνδυασμένος κύκλος εργασιών αποφέρει στην τοπική αλλά και στην εθνική οικονομία πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Πιθανή κατάρρευση της θα οδηγούσε σε οικονομικό μαρασμό την Αργολίδα, τους παραγωγούς και τους επαγγελματίες. Ο κίνδυνος είναι πραγματικά μεγάλος και πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα.
Βάσει των ανωτέρω ερωτάται ο κύριος Υπουργός:
1. Με ποιόν τρόπο σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε το φαινόμενο της Τριστέτσας, αφού τα μέχρι τώρα μέτρα που εφαρμόσατε, κρίνονται αναποτελεσματικά και ο ιός συνεχίζει να εξαπλώνεται;
2. Ποιος είναι ο σχεδιασμός του Υπουργείου για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην καλλιέργεια των εσπεριδοειδών στην Αργολίδα ώστε να προστατευθεί το εισόδημα των παραγωγών και η οικονομία του Νομού γενικότερα;
3. Σκοπεύετε να προχωρήσετε στον σχεδιασμό και την εκπόνηση ενός γενναίου και στοχευμένου προγράμματος για την αναδιάρθρωση των εσπεριδοειδών της Αργολίδας, με ισχυρά οικονομικά κίνητρα, που θα έλυνε πλήρως τα προβλήματα της Τριστέτσας, της γερασμένης και μονοποικιλακής καλλιέργειας και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής;”.
