Τον Σεπτέμβριο του 2023 εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας το έντομο Spodoptera frugiperda. Πρόκειται για ένα λεπιδόπτερο (δηλαδή μια πεταλούδα) που προτιμάει να προσβάλει κυρίως ετήσια ποώδη φυτά της οικογένειας των αγρωστωδών, όπως είναι το καλαμπόκι, σόργο, σιτηρά, ρύζι, γρασίδι, κλπ. Μπορεί όμως να προκαλέσει σημαντικές ζημιές και σε καλλιέργειες όπως το βαμβάκι, κολοκυνθοειδή, κράμβες, φιστίκια, μηδική, κρεμμύδι, φασόλια, τομάτες, μελιτζάνες, πιπεριές. Συνολικά έχουν καταγραφεί πάνω από 350 είδη φυτών που προσβάλλονται από το Spodoptrea frugiperda.
Σήμερα στη χώρα μας έχει εντοπιστεί η παρουσία του στις Περιφερειακές Ενότητες Λακωνίας, Ηρακλείου, Λασιθίου, Ανατολικής Αττικής, Εύβοιας και Λέσβου.
Το έντομο ωοτοκεί τη νύχτα, εναποθέτοντας τα αυγά του σε ομάδες των 150-200 αυγών στα κατώτερα φύλλα των φυτών. Τα αυγά καλύπτονται από ένα προστατευτικό υλικό που παράγουν τα θηλυκά έντομα χρώματος κίτρινου έως ροζ (εικόνα 1).
Μετά από 2-3 ημέρες από τα αυγά εκκολάπτονται οι προνύμφες (κάμπιες), οι οποίες στην αρχή έχουν χρώμα πράσινο με μαύρο κεφάλι (εικόνα 2). Στα πρώτα τους ηλικιακά στάδια τρέφονται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, προκαλώντας χαρακτηριστική ζημιά. Καθώς μεγαλώνουν γίνονται καφέ, εμφανίζουν καβαλιστική συμπεριφορά και καταναλώνουν ολόκληρα τμήματα των φύλλων (εικόνα 3). Οι προνύμφες των τελευταίων ηλιακών σταδίων είναι νυκτόβιες, προκαλούν γενική αποφύλλωση των φυτών και μπορούν να μεταναστεύσουν σε μεγάλες αποστάσεις προκειμένου να αναζητήσουν νέες καλλιέργειες.
Μόλις η προνύμφη ολοκληρώσει την ανάπτυξή της πέφτει στο έδαφος και σε βάθος 2-8 εκατοστά σχηματίζει ένα νυμφικό κελί από χώμα και μετάξινα νήματα, εντός του οποίου μετατρέπεται σε νύμφη. Οι νύμφες έχουν λαμπερό καφέ χρωματισμό (εικόνα 4).
Το τελικό έντομο που θα προκύψει έχει δυο διαφορετικά φύλλα (αρσενικό, θηλυκό), έχει μήκος σώματος περίπου 1,6 εκατοστά και φτερά γκρίζου – καφέ χρωματισμού (εικόνες 5, 6).
Κατά τους ζεστούς θερινούς μήνες ο βιολογικός κύκλος ολοκληρώνεται σε 30 ημέρες, ενώ σε ψυχρότερες εποχές διαρκεί από 60 έως 90 ημέρες. Δεν παρουσιάζει το φαινόμενο της διάπαυσης, επομένως δραστηριοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, εφόσον το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Λίγο πριν τα νέα έντομα ξεκινήσουν ωοτοκία πετούν και μπορούν να μετακινηθούν αρκετά χιλιόμετρα.
Επειδή αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους οργανισμούς καραντίνας παγκοσμίως και επειδή οι συνθήκες στη χώρα μας είναι ευνοϊκές για την εγκατάστασή του και τη δημιουργία προβλημάτων στις καλλιέργειες, εφιστούμε την προσοχή σε όλους και ιδιαίτερα στους παραγωγούς για τακτικό έλεγχο των καλλιεργειών τους και ενημέρωση των γεωπόνων τους ή της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής για την πιθανή ύπαρξή του.
Επειδή έχει ήδη εντοπιστεί στη γειτονική μας Περιφερειακή Ενότητα της Λακωνίας, θα εφαρμοστούν ειδικά μέτρα πρόληψης της εγκατάστασής του και της διασποράς του, τα οποία προβλέπονται από την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία και για τα οποία θα σας ενημερώσουμε με επόμενο δελτίο τύπου.
