Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Σίμωνος Πέτρας, λεγόμενη και Σιμωνόπετρα είναι μία από τις είκοσι μονές του Αγίου Όρους και κατατάσσεται δέκατη τρίτη στην ιεραρχική τάξη των Αθωνικών μονών. Είναι μία από τις πιο επιβλητικές μονές του Αγίου Όρους, χτισμένη στην άκρη ενός απότομου βράχου από γρανίτη και ισορροπεί μεταξύ ουρανού και γης, με τρόπο μοναδικό και εντυπωσιακό.
Το μεγαλοπρεπές οικοδόμημα ορίζεται από ένα επταώροφο πυργωτό οίκημα, πάνω σε μεγάλη πυργωτή βάση, βρίσκεται σε απόσταση περίπου 300 μ. από τη θάλασσα και αποτελεί ουσιαστικά ένα ιδιαίτερο δείγμα της τολμηρής βυζαντινής μηχανικής.
Ιστορικό της Μονής
Ιδρυτής της Ιεράς Μονής Σιμωνόπετρας υπήρξε ο Όσιος Σίμωνας ο Μυροβλήτης το 1254 μ.Χ., ύστερα από όραμα που είδε με την Παναγία. Ο Όσιος Σίμων ασκήτευε σε ένα σπήλαιο που βρισκόταν κοντά στο σημείο που χτίστηκε μετέπειτα το μοναστήρι, προσευχόμενος διαρκώς. Το διάστημα λίγο πριν τη γιορτή των Χριστουγέννων, ο Όσιος Σίμων έβλεπε για πολλές νύχτες το ίδιο όραμα: ένα αστέρι να ξεχωρίζει από τον ουρανό και να στέκεται πάνω στον απέναντι βράχο, στο σημείο που είναι σήμερα χτισμένο το μοναστήρι.
Τη νύχτα των Χριστουγέννων, ο Όσιος Σίμων ένιωσε σαν να βρισκόταν στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας κι έβλεπε τον Κύριο μέσα στη φάτνη φασκιωμένο. Συνάμα, τη στιγμή εκείνη, άκουσε ουράνια θεϊκή φωνή που του έδινε εντολή να χτίσει στον βράχο εκείνο που έλουζε το φως του αστεριού, δηλαδή τη σημερινή Σιμωνόπετρα. Ο Όσιος Σίμων άκουσε τρεις φορές τα παρακάτω λόγια και πήρε την απόφαση να χτίσει την Ιερά Μονή, την οποία ονόμασε αρχικά Νέα Βηθλεέμ. «εδώ πρέπει να θεμελιώσης, ώ Σίμων, το κοινόβιόν σου και να σώσης ψυχάς, και πρόσεχε καλώς˙ μην απιστήσης, ως πρότερον, εγώ θέλω είμαι βοηθός σου˙ βλέπε, μη αμφίβαλε, δια να μη πάθης κανένα κακόν» Πράγματι, λοιπόν, Όσιος Σίμων έχτισε τη Μονή, της έδωσε το όνομα Νέα Βηθλεέμ και αφιέρωσε το Καθολικό της στο όνομα της κατά σάρκα Γεννήσεως του Κυρίου. Κάποια χρόνια αργότερα, στις 28 Δεκεμβρίου 1257, όταν είχε φτάσει πια σε μεγάλη ηλικία ο Όσιος Σίμων εκοιμήθη ειρηνικά. Μετά την κοίμησή του, η Μονή μετονομάστηκε σε Σιμωνόπετρα, προς τιμήν του Οσίου. Κατά τα έτη 1365 – 1371 η μονή ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε από τον Σέρβο ηγεμόνα των Σερρών Ιωάννη Ούγγλεση.
Το 1581 καταστράφηκε από πυρκαγιά στην οποία έχασαν τη ζωή τους μεγάλος αριθμός μοναχών. Τότε ο ηγούμενος της μονής, Ευγένιος, ταξίδεψε στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες για τη διενέργεια εράνου. Ο τότε ηγεμόνας της Βλαχίας Μιχαήλ ο Γενναίος ενδιαφέρθηκε για το μοναστήρι και του δώρισε σημαντική ακίνητη περιουσία, καθώς και τα ποσά για την ανοικοδόμηση της μονής. Η Μονή κάηκε συνολικά τρεις φορές. Τη σημερινή της μορφή την πήρε μετά την τελευταία μεγάλη πυρκαγιά του 1891.
Μετόχια της Μονής
Η Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας κατέχει πολλά μετόχια, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη Γαλλία: το Μετόχι του Αγίου Χαραλάμπους στη Θεσσαλονίκη, το Μετόχι της Αναλήψεως του Κυρίου στο Βύρωνα Αττικής, το Μετόχι των Αγίων Αρτεμίου και Αντύπα στη Σίφνο, το Μετόχι της Παναγίας της Τρύγης στο Προπούλι Λήμνου, με την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, το Μετόχι του Ευαγγελισμού στην Ορμύλια Χαλκιδικής, το Ιερό Ησυχαστήριο του Οσίου Νικοδήμου στον Πεντάλοφο Γουμένισσας, όπου φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας της Μικρασιάτισσας από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας.
Στη Γαλλία έχει το Μετόχι του Αγίου Αντωνίου, νότια της πόλης Λυών, το Μετόχιον της Αγίας Σκέπης στο Solan, στα νότια της Γαλλίας και το Μετόχιον της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην κεντρική Γαλλία, στην περιοχή Terasson νοτία της πόλης Λιμόζ.
Η Βιβλιοθήκη και τα κειμήλια της Μονής Σιμωνόπετρας
Μετά τη φωτιά που έκαψε τη Βιβλιοθήκη της Μονής, σήμερα σώζονται μονάχα 42 περγαμηνά του 10ου και 14ου αιώνα, καθώς και 210 χάρτινοι κώδικες τους 14ου και 19ου αιώνα. Στα κειμήλια της Μονής, συγκαταλέγονται πολλά λείψανα Αγίων, όπως του Αγίου Παύλου Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, του Αγίου Κηρύκου, του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη και του Αγίου μάρτυρος Σεργίου. Το σημαντικότερο ίσως κειμήλιο θεωρείται η αριστερά χείρα της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής.
Η Ιερά Μονή Σιμωνόπετρας εορτάζει τρεις φορές το χρόνο, με το παλαιό ημερολόγιο, όπως και όλα τα μοναστήρια του Αγίου Όρους: στις 25 Δεκεμβρίου στη Γέννηση του Ιησού Χριστού, στις 28 Δεκεμβρίου εορτή του κτήτορα Οσίου Σίμωνα και στις 22 Ιουλίου, εορτή της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι στο σκευοφυλάκιο της Ιεράς Μονής Σιμωνόπετρας φυλάσσεται η αριστερή χείρα της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής και Μυροφόρου εδώ και 2.000 χρόνια. Η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή, τιμάται ως συν κτητόρισσα της Σιμωνόπετρας.
