Τεράστιο το πρόβλημα του υπερπληθυσμού των αγριογούρουνων στην Πελοπόννησο και ιδιαίτερα στην Αργολίδα, με τους αγρότες και τους πολίτες να βρίσκονται σε απελπισία. «Έκδηλη ανησυχία στην Αργολίδα, εξαιτίας των αγριόχοιρων», τονίζει ο βουλευτής Λάρισας Κυριάκος Βελόπουλος, ο οποίος έστειλε σχετική ερώτηση προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Ο βουλευτής Κυριάκος Βελόπουλος ζητάει να μάθει αν πρόκειται να ληφθούν κάποια μέτρα πριν διογκωθούν οι συνέπειες μιας εκ νέου εμφάνισης αγριόχοιρων – καταστροφικότερης πια – στον κάμπο της Αργολίδας και να μη μετατραπούν σε μάστιγα για την αγροτική παραγωγή του.
Συγκεκριμένα, η ερώτηση αναφέρει:
«Κύριε Υπουργέ,
Όπως ενημερωθήκαμε, συν τω χρόνω, ολοένα και εντείνεται η ανησυχία στους αγρότες του κάμπου της Αργολίδας, εξαιτίας της εμφάνισης αγριογούρουνων. Το φαινόμενο της εμφάνισής τους σε αυτόν προέκυψε εσχάτως και ιδίως την τελευταία διετία. Παρόλο που οι συνέπειες στην αγροτική παραγωγή την τρέχουσα χρονική περίοδο δεν είναι δεόντως σημαντικές, εντούτοις παρατηρούνται πια καταστροφές στα εσπεριδοειδή αλλά και στις υποδομές ποτίσματος των αγροτών. Τέλος, η ανησυχία των αγροτών, σχετικά με τη σταδιακή έξαρση του φαινομένου, εδράζεται και σε έναν επιπλέον παράγοντα, ο οποίος είναι τα αναμενόμενα ποτίσματα και οι τεχνητές βροχές του επερχόμενου θέρους που θα προσελκύσουν τους αγριόχοιρους προς αναζήτηση νερού.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
Προτίθεσθε, όπως προληπτικά και πριν διογκωθούν οι συνέπειες μιας εκ νέου εμφάνισης αγριόχοιρων – καταστροφικότερης πια – στον κάμπο της Αργολίδας, να αναλάβετε τις κατάλληλες πρωτοβουλίες, ώστε να μη μετατραπούν σε μάστιγα για την αγροτική παραγωγή του;»
Η απάντηση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειεας
Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειεας Γεώργιος Αμυράς απάντησε πως «το πρόβλημα του υπερπληθυσμού των αγριόχοιρων είναι γνωστό στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και είναι σε εφαρμογή μέτρα για την αντιμετώπισή του.»
Σε απάντηση της σχετικής ερώτησης της Βουλής με θέμα «Έκδηλη ανησυχία στην Αργολίδα, εξαιτίας των αγριόχοιρων» και στα προληπτικά μέτρα για τη διαχείριση του προβλήματος των ζημιών που προκαλούνται από αγριόχοιρους (Susscrofa), θέτουμε υπόψη σας τα εξής όσον αφορά θέματα αρμοδιότητάς μας:
- Η διαχείριση του πληθυσμού των αγριόχοιρων έχει απασχολήσει τις αρμόδιες δασικές και κτηνιατρικές υπηρεσίες τόσο για το σύνολο της χώρας όσο και για συγκεκριμένες περιοχές της, όπου η εμφάνιση των αγριόχοιρων προκαλεί μεγαλύτερα προβλήματα.
- Επιτρέπεται η, κατ’ εξαίρεση των ισχυουσών ρυθμίσεων, θήρα των αγριόχοιρων στη διάρκεια όλου του έτους στο πλαίσιο του «Προγράμματος επιζωοτιολογικής επιτήρησης, πρόληψης και ελέγχου της Αφρικανικής Πανώλης των Χοίρων στους αγριόχοιρους – Καθορισμός πλαισίου συνεργασίας αρμόδιων αρχών και φορέων για τη διαχείριση του πληθυσμού των αγριόχοιρων, την ενίσχυση της επιτήρησης της Αφρικανικής Πανώλης των χοίρων σε αγριόχοιρους και τη διαχείριση εστιών της νόσου σε αγριόχοιρους» με σκοπό τη μείωση του πληθυσμού των αγριόχοιρων και τις ζημιές στην αγροτική παραγωγή.
- Δόθηκαν οδηγίες προς όλες τις δασικές υπηρεσίες και τις συναρμόδιες υπηρεσίες και φορείς για την ενεργοποίηση της λειτουργίας των συνεργείων δίωξης και ομάδων κυνηγών σε όλη τη χώρα με σκοπό τη συνεχή Θήρα των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών.
- Προβλέπεται η συγκρότηση σε μόνιμη βάση από τις περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες των συνεργείων δίωξης και η λειτουργία Κεντρικού Συντονιστικού Οργάνου, ως εξής:
«Σε εφαρμογή του άρθρου 14 του ν. 4711/2020 (Α’145) αναπτύσσονται προγράμματα ελέγχου – μείωσης του πληθυσμού αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών, με στόχευση κυρίως τη μείωση του πληθυσμού των ενήλικων θηλυκών αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών σε περιοχές της χώρας, όπου η ανάγκη αυτή τεκμηριώνεται.
Η υλοποίηση των ανωτέρω προγραμμάτων διενεργείται α) με τη συγκρότηση σε μόνιμη βάση από τις δασικές Υπηρεσίες συνεργείων δίωξης, στα πλαίσια του άρθρου 259 του Δασικού Κώδικα μετά από έγκριση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και β) με την έγκριση αιτημάτων που υποβάλλονται από ομάδες κυνηγών σύμφωνα με την παρ.8 του άρθρου 261 του Δασικού Κώδικα και αφορούν στη θήρευση αγριόχοιρων και υβριδίων αυτών, κατά παρέκκλιση της Ετήσιας Ρυθμιστικής Απόφασης Θήρας και το συντονισμό τους από τις αρμόδιες δασικές και κτηνιατρικές αρχές σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Η συγκρότηση των Συνεργείων δίωξης ή των Ομάδων κυνηγών, υλοποιείται αμιγώς από τους λειτουργούντες στην περιοχή κυνηγετικούς συλλόγους, οι οποίοι αναλαμβάνουν οργανωμένα και σε συγκεκριμένες ημερομηνίες τη διενέργεια του προγραμματισμού (ελεγχόμενη θήρα) σύμφωνα με τις οδηγίες των τοπικών Δασικών και Κτηνιατρικών Αρχών.
Για την αποτελεσματική λειτουργία του σχεδιασμού και το συντονισμό των εμπλεκόμενων φορέων συγκροτείται με κοινή απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δασών του ΥΠΕΝ και του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΥΠΑΑΤ και λειτουργεί σε κεντρικό επίπεδο, το Κεντρικό Συντονιστικό Όργανο που αποτελείται από εκπροσώπους της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος», με τις κάτωθι αρμοδιότητες:
i) Είναι υπεύθυνο για την παρακολούθηση της εφαρμογής του προγράμματος πρόληψης και ελέγχου της ΑΠΧ στον αντίστοιχο τομέα δράσης των Φορέων που εκπροσωπούνται στο Όργανο αυτό και δραστηριοποιούνται στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους για την υλοποίηση του προγράμματος μείωσης του πληθυσμού των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών.
ii) Αξιολογεί την αποτελεσματικότητα του σχεδιασμού και εισηγείται αρμοδίως την αναπροσαρμογή του σχεδιασμού και την παροχή των αναγκαίων σχετικών οδηγιών και κατευθύνσεων στις υποκείμενες κατά τόπους εμπλεκόμενες περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες (Δασαρχεία και Δ/νσεις Δασών άνευ Δασαρχείων), Διευθύνσεις Κτηνιατρικής και ΔΑΟΚ και στους κυνηγετικούς συλλόγους, για την συστηματική και αποτελεσματική λειτουργία των συνεργείων δίωξης και των ομάδων κυνηγών, τον καθορισμό ειδικών στόχων και τη ρύθμιση προτεραιοτήτων στη δράση τους, όπως και για την παροχή οδηγιών για τη λήψη επιπλέον μέτρων και δράσεων σύμφωνα με το Σχέδιο Μείωσης του Πληθυσμού Αγριόχοιρου (Παράρτημα 1)».
- Σε εφαρμογή των ανωτέρω διαλαμβανομένων, η Υπηρεσία μας σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής έχει εκδώσει σχετική απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δασών του ΥΠΕΝ και του Γενικού Γραμματέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του ΥπΑΑΤ για τη «Συγκρότηση του Κεντρικού Συντονιστικού Οργάνου για την εφαρμογή του προγράμματος επιζωοτιολογικής επιτήρησης, πρόληψης και ελέγχου της Αφρικανικής Πανώλης των Χοίρων στους αγριόχοιρους».
- Επιπλέον, έχει εκδοθεί σχετική απόφαση του Υφυπουργού ΥΠΕΝ σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται – κατ’ εξαίρεση – η «ελεγχόμενη δίωξη των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών, καθώς και μη δεσποζόμενων χοίρων, σε δασικές, αγροτικές και λοιπές περιοχές, σε όλη την επικράτεια, λόγω των επαπειλούμενων ζημιών στην αγροτική και κτηνιατρική παραγωγή εξαιτίας του υπερπληθυσμού τους και γενικότερα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που προκαλείται στη γεωργία, στη δημόσια ασφάλεια και στη βιοποικιλότητα, από ειδικά συνεργεία, που θα συσταθούν άμεσα στα πλαίσια εφαρμογής της περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 259 του ν.δ. 86/1969 («Δασικός Κώδικας», Α’ 7), με αποφάσεις των Επιθεωρητών Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής, μετά τη δημοσίευση της παρούσας στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».
- Λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόβλημα της παρουσίας των αγριόχοιρων αφορά και περιοχές που προστατεύονται από την κείμενη νομοθεσία (Καταφύγια Άγριας Ζωής, Ζώνες Ειδικής Προστασίας κλπ) εκδόθηκε από την Υπηρεσία μας σχετικό έγγραφο.
- Επίσης, με σχετικό κοινό έγγραφο των αρμοδίων Γενικών Γραμματέων του ΥΠΕΝ και του ΥπΑΑΤ, όπως ισχύει, επισημάνθηκε ι) η ανάγκη ρύθμισης του πληθυσμού των αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτού στη χώρα μας «δεδομένων των προβλημάτων που δημιουργούνται από τον υπερπληθυσμό τους» και ιι) για το σκοπό αυτό απαιτείται η συνεργασία υπηρεσιών και Κυνηγετικών Οργανώσεων για την εφαρμογή της εν λόγω απόφασης.
- Τέλος, σε σχετικό αναφέρεται η διαχείριση περιπτώσεων διέλευσης ή παραμονής αγριόχοιρων και των υβριδίων αυτών σε κατοικημένες περιοχές και πλησίον του οδικού δικτύου. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι οι εν λόγω περιπτώσεις αφορούν και αρμοδιότητα λοιπών φορέων κι απαιτείται η συνεργασία όλων των αρμόδιων υπηρεσιών/φορέων.
Η απάντηση της Διεύθυνσης Δασών Αργολίδας
Απαντώντας στο ανωτέρω ερώτημα η Διεύθυνση Δασών Αργολίδας πληροφορεί τα ακόλουθα:
Η υπηρεσία δια των οργάνων της έχει διαπιστώσει αύξηση του πληθυσμού των αγριόχοιρων στην περιοχή αρμοδιότητάς της ήδη από το έτος 2014.
Για να αντιμετωπίσει αυτό το φαινόμενο η υπηρεσία προχώρησε στις παρακάτω ενέργειες:
- Δεν ανανέωσε την απαγορευτική διάταξη Θήρας στην περιοχή Καρυάς Άργους που έληξε το 2014 και πρότεινε την αύξηση του αριθμού των θηραμάτων, όπως και έγινε, ανά ομάδα κυνηγών και ανά έξοδο.
- Τροποποιήθηκε η ΔΑΔ για την περιοχή Μεγαλοβουνίου Διδύμων, ώστε να επιτραπεί η Θήρα όλων των θηλαστικών θηραμάτων κατά κύριο λόγω του αγριόχοιρου που είχε αρχίσει να εμφανίζεται στην περιοχή σε μεγάλο αριθμό.
- Η υπηρεσία σε συνεργασία με Κυνηγετικούς Συλλόγους συνέστησε συνεργεία δίωξης, όπως όριζαν οι αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/71418/545/6-8-2019/(ΦΕΚ 3139/τ. Β’/2019) & ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/89600/2453/17-9-2020 (ΦΕΚ 4093/τ.Β’/2020) αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Δίωξη ημίαιμων μη δεσποζόμενων χοίρων και αγριόχοιρων σε αγροτικές και λοιπές περιοχές», για τις περιοχές Αργους και Ερμιονίδας.
- Το Γραφείο Θήρας της υπηρεσίας μας σχεδόν κάθε χρόνο υποβάλλει απόψεις και προτάσεις σχετικά με τον ελέγχου μείωσης πληθυσμού αγριόχοιρων, όπως αύξηση του χρόνου Θήρας και των ατόμων θήρευσης.
- Μετά τη λήξη της κυνηγετικής περιόδου (20-1-2023) η υπηρεσία προετοιμάζει την έκδοση απόφασης και συγκρότησης συνεργείων δίωξης, σε συνεργασία με τους Κυνηγετικούς Συλλόγους της περιοχής.
