«Έχετε αναλάβει τον ρόλο να υπερασπίζεστε την αλήθεια, την οποία, με το άρθρο σας, κακοποιήσατε» απαντά ο Βασίλης Τσαουσίδης σε επιστολή του προς τα ellinika hoaxes με αφορμή δημοσίευμά τους που αμφισβήτησε στοιχεία έρευνας του καθηγητή που δημοσιεύτηκε στον τύπο και το οποίο οδήγησε στο «μπλοκάρισμα» της αρχικής ανάρτησης από το Facebook.
Προς την εταιρεία “ellinika hoaxes”:
Δημοσιεύσατε άρθρο (2 Δεκεμβρίου 2021) στον ιστότοπο “ellinika hoaxes” με το οποίο χαρακτηρίσατε ως “παραπλανητικό” δημοσίευμα του iatronet που επικαλείται δικά μου στοιχεία και την επεξεργασία τους. Το άρθρο σας χαρακτηρίζει ως “παραπλανητικό” ένα δημοσίευμα που χρησιμοποιεί απολύτως έγκυρα στοιχεία σε σχέση με τους θανάτους ανά εκατομμύριο πληθυσμού στις δυτικές χώρες οι οποίες αναφέρονται ρητά, για το διάστημα 1 Νοεμβρίου 2020 και μετά. Από αυτές εξαιρούνται οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ – η εξαίρεσή τους επίσης αναφέρεται ρητά στο άρθρο που χαρακτηρίσατε ως «παραπλανητικό». Το άρθρο σας θα καταγραφεί στη βιβλιογραφία της καταπολέμησης των ψευδών ειδήσεων ως παράδειγμα προς αποφυγή, για τους εξής λόγους:
1. Παραβιάσατε τους επιστημονικούς κανόνες. Θεωρήσατε αυθαίρετη την εξαίρεση των χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ από τον κατάλογο των δυτικών χωρών που συγκρίνονται. Με καμία επιστημονική τεκμηρίωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αυθαίρετη και παραπλανητική η εξαίρεση των χωρών αυτών, εφόσον γίνεται ρητή αναφορά στην εξαίρεση. Παραπλανητική θα μπορούσε να θεωρηθεί μια αναφορά που παρέλειπε άλλες δυτικές χώρες (εκτός από αυτές που ρητά αναφέρονται) και αλλοίωνε το τελικό το συμπέρασμα. Ακόμα, θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει ως παραπλανητική μια δημοσίευση αν ο συντάκτης ή ο δημοσιογράφος απέφευγε την αναφορά στις χώρες που εξαιρούνται. Προκύπτει ότι το δημοσίευμα που χρησιμοποίησε τα δεδομένα μου ανέφερε ρητά την εξαίρεση.
2. Καταχραστήκατε τον ρόλο σας. Το αν η εξαίρεση είναι αυθαίρετη, δηλ. αν ήταν επιστημονικά ορθή ή λανθασμένη με βάση τον στόχο της έρευνας, μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο επιστημονικής συζήτησης και όχι αντικείμενο του fact checking. Δική σας αρμοδιότητα θα ήταν μόνον εφόσον το άρθρο που χαρακτηρίσατε παραπλανητικό παρέλειπε την αναφορά στην εξαίρεση. Δεν έχει αρμοδιότητα δημοσιογράφος που δεν διαθέτει τεκμηριωμένα τα επιστημονικά εχέγγυα να κρίνει τη μεθοδολογία και τελικά να λογοκρίνει το αποτέλεσμα μιας έρευνας καταλήγοντας σε απαγορευτικά πορίσματα για τη μεθοδολογία της. Έτσι, το άρθρο σας υποδεικνύει το πλαίσιο της έρευνας και περιορίζει την δυνατότητα της αξιολόγησης της επίδοσης της χώρας μας.
3. Παραπλανήσατε το αναγνωστικό κοινό. Δεν σχολιάζετε πουθενά στο άρθρο σας ότι γίνεται ΡΗΤΗ αναφορά στην εξαίρεση των ανατολικών χωρών και επομένως δεν παραπλανάται ο αναγνώστης σε σχέση με το ποιες χώρες εξετάζονται. Η αλήθεια σε σχέση με τα γεγονότα είναι ότι ο δικός σας συντάκτης ΠΑΡΕΛΕΙΨΕ να αναφέρει ΡΗΤΑ ότι το άρθρο το οποίο χαρακτήρισε παραπλανητικό, βασισμένο σε δικά μου δεδομένα, ΑΝΕΦΕΡΕ ΡΗΤΑ την εξαίρεση των ανατολικών χωρών και ΔΕΝ την απέκρυψε. ΠΑΡΕΛΕΙΨΕ επίσης να αναφέρει ΡΗΤΑ ότι τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν είναι ακριβή και αληθή. Όμως επίσης είναι και πλήρη, καθώς η πληρότητα καθορίζεται από το σύνολο των χωρών που ρητά προσδιορίζεται στην έρευνα και στη συνέχεια, στο άρθρο του iatronet.
Επομένως, το άρθρο του συντάκτη σας, λόγω των ελλείψεων που προανέφερα, ΠΑΡΑΠΛΑΝΑ τον αναγνώστη, ο οποίος νομίζει ότι χρησιμοποιήθηκαν ψευδή ή ελλιπή στοιχεία προκειμένου να τεκμηριωθεί ότι στον συγκεκριμένο κατάλογο των δυτικών χωρών (ο οποίος παρουσιάζεται αναλυτικά και η εξαίρεση των χωρών του πρώην ανατολικού μπλοκ καταγράφεται ρητά) η Ελλάδα καταγράφει τον τελευταίο χρόνο (1η Νοεμβρίου του 2020 και μετά) την χειρότερη επίδοση. Τελικά, το αληθές, τεκμηριωμένο και ακριβές συμπέρασμα ότι η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη μεταξύ των δυτικών χωρών (με την εξαίρεση των χωρών του ανατολικού μπλοκ) για το διάστημα από 1η Νοεμβρίου 2020 και μετά, παρουσιάζεται από το site σας ως δήθεν παραπλανητικό.
Οφείλετε να επανορθώσετε για δύο λόγους: Πρώτον, διότι το άρθρο σας παραπλάνησε την κοινή γνώμη. Δεύτερον, διότι έχετε αναλάβει τον ρόλο να υπερασπίζεστε την αλήθεια, την οποία, με το άρθρο σας, κακοποιήσατε. Ο ρόλος σας αυτός του εγγυητή της αλήθειας καθιστά το αναγνωστικό κοινό πιο ευάλωτο στο να αποδεχτεί «την αλήθεια» όσων αναφέρετε. Εφόσον δεν διορθώσετε άμεσα, αυτόν ακριβώς τον ρόλο θα αποδειχθεί ότι καταχράστε και εκμεταλλεύεστε.
Βασίλης Τσαουσίδης
Καθηγητής ΗΜ&ΜΥ ΔΠΘ
