Το ψωμί δεν είναι το μόνο είδος που έχει πάρει την ανηφόρα στην τιμή του, καθώς σε κλοιό ανατιμήσεων έχει εισέλθει πλέον το σύνολο της οικονομίας. Η πίεση στα κόστη κατασκευών και μεταποίησης, άρχισε να φαίνεται στο καλάθι της νοικοκυράς. Ήδη στην Αργολίδα οι πελάτες στους φούρνους πήραν την πρώτη κρυάδα, ενώ εκπρόσωποι καταναλωτικών οργανώσεων επισημαίνουν τον κίνδυνο να βρεθεί αντιμέτωπο το φετινό χειμώνα με μικρά ή μεγάλα προβλήματα φτωχοποίησης ένα στα τρία ελληνικά νοικοκυρια.
Σε συνδυασμό μάλιστα με την εκρηκτική αύξηση των τιμών ενέργειας, που αποτυπώνονται ήδη στις τιμές των καυσίμων αλλά και των τιμολογίων ρεύματος, που θα στείλουν αυτό το μήνα οι εταιρείες στους καταναλωτές, αναμένεται να δημιουργήσουν πιεστικές συνθήκες στο σύνολο της οικονομίας και φυσικά στις επιχειρήσεις.
Η κυβέρνηση καλείται να δημιουργήσει αναχώματα με γνώμονα την προστασία πρωτίστως των χαμηλών εισοδημάτων.
Τινάζεται στον αέρα ο οικογενειακός προϋπολογισμός
Σε κάθε περίπτωση οι επόμενοι μήνες θα αποδειχθούν πολύ δύσκολοι για τα νοικοκυριάμε τα τιμολόγια του ρεύματος, να αναμένονται αυξημένα ίσως και πάνω από 30%. Μάλιστα παράγοντες της αγοράς αλλά και κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι η τελική επιβάρυνση των καταναλωτών στα τιμολόγια θα φθάσει τελικά το 50%. Το γεγονός αυτό, μαζί με την ετήσια αύξηση 72%, που είχαν τα τιμολόγια του φυσικού αερίου σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή της ΕΛΣΤΑΤ, αναμένεται να τινάξουν στον αέρα τον οικογενειακό προϋπολογισμό, ο οποίος παράλληλα έχει να αντιμετωπίσει και το αυξημένο κόστος στα καύσιμα με τη μέση τιμή της βενζίνης να εμφανίζει αύξηση από πέρυσι της τάξεως του 16,8% και του πετρελαίου κίνησης 20,25%.
Για τα τιμολόγια ενέργειας το ράλι στις διεθνείς τιμές φυσικού αερίου, που έχουν εκτιναχθεί στα 48 ευρώ η μεγαβατώρα, η συνεχής ανοδική κούρσα των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων (CO2) που πλησιάζουν τα 62 ευρώ ο τόνος και ο Αυγουστιάτικος καύσωνας, που ώθησε στα ύψη το κόστος της χονδρεμπορικής τιμής λόγω της αυξημένης ζήτησης και του ακριβού λιγνίτη αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα, που αναμένεται να συνεχιστεί και μέσα στο χειμώνα.
«Φωτιά» στο καλάθι της νοικοκυράς
Περαιτέρω πίεση αναμένεται να δεχθεί το «καλάθι της νοικοκυράς», το οποίο ήδη έχει αρχίσει να επιβαρύνεται απ’ τις ανατιμήσεις σε σειρά βασικών αγαθών ως απόρροια εκρηκτικής αύξησης των τιμών στις πρώτες ύλες και τα μεταφορικά.
Μέχρι τον επόμενο μήνα δρομολογούνται αναπροσαρμογές τιμών σε τουλάχιστον 500 κωδικούς προϊόντων διαφόρων κατηγοριών. Μεταξύ αυτών, αυξήσεις από 2% ως 15% αναμένονται το επόμενο διάστημα στα γάλατα, τη φέτα, τον καφέ, το αλεύρι, τα δημητριακά, το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα κατεψυγμένα λαχανικά, τα τοματοειδή.
Προς το παρόν, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις εμφανίζονται σε βασικά τρόφιμα, όπως είναι τα έλαια, τα κρέατα, τα ψάρια, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα τυριά, οι μαργαρίνες. Ενδεικτικά οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις σε σχέση με πέρυσι, όπως εμφανίζονται στην τελευταία έρευνα για το Δείκτη Τιμών Καταναλωτή το μήνα Ιούλιο, έγιναν: φυσικό αέριο 72,32%, πετρέλαιο κίνησης 20,25%, βενζίνη 16,8%, άλλα βρώσιμα έλαια 16,32%, αρνί και κατσίκι 13,21%, νωπά λαχανικά 8%, νωπά ψάρια 6,58%, νωπά φρούτα 5,19%, φρέσκα θαλασσινά 4,39%, τυριά 3,54%, μαργαρίνη και άλλα φυτικά λίπη 3%, ελαιόλαδο 2,61%, πίτσες και πίτες 2,08%, ζυμαρικά 1,83%, παιδικές τροφές 1,73%, κατεψυγμένα ψάρια 1,73%, αλεύρι 1,69%, πατάτες 1,21%.
Γιατί ανεβαίνουν οι τιμές σε λευκές συσκευές και είδη τεχνολογίας
Πέραν όμως των βασικών αγαθών, το κύμα των ανατιμήσεων επηρεάζει και τα λεγόμενα διαρκή καταναλωτικά αγαθά, από τον οικιακό εξοπλισμό και τα έπιπλα ως τις λευκές συσκευές, τα είδη τεχνολογίας και τα αυτοκίνητα.
Κι αυτό καθώς η διαταραχή που υπάρχει στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα με τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλονται έναντι της πανδημίας έχει δημιουργήσει μεγάλα κενά είτε στην παραγωγή, είτε στη διακίνηση. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η παγκόσμια έλλειψη μικροπεξεργαστών, που πλέον έχει φέρει ελλείψεις αλλά και ανατιμήσεις σε προϊόντα τεχνολογίας και στην ελληνική αγορά.
Ορισμένου τύπου τηλεοράσεις και παιχνιδομηχανές βρίσκονται σε έλλειψη. Το ίδιο και στις γκάμες των φθηνότερων προϊόντων, είτε τεχνολογίας είτε λευκών συσκευών, λόγω και της αύξησης του μεταφορικού κόστους που αντιπροσωπεύουν μεγάλο μέρος του κοστολογίου τους. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, αρκετοί κατασκευαστές χρησιμοποιούν τα μικροτσίπ για την κατασκευή λάπτοπ μεσαίας πλέον κατηγορίας προκειμένου να μη συμπιέζεται το περιθώριο κέρδους τους, κάτι που σημαίνει ότι οι καταναλωτές «θα αρχίσουν να κινούνται σε άλλες κατηγορίες προϊόντων
Ως εκ τούτου οι τιμοκατάλογοι που εμφανίζουν γνωστές αλυσίδες είτε σε λευκές συσκευές είτε σε είδη τεχνολογίας είναι αισθητά αυξημένος σε σχέση με πέρυσι. Κάτι που ήδη φαίνεται στα φοιτητικά πακέτα που αυτή την εποχή προωθούνται και τα οποία εμφανίζουν μία μέση αύξηση 10% σε σχέση με πέρυσι.