Η μεταβολή της έντασης και της συχνότητας των θαλάσσιων καυσώνων (Marine Heatwaves) και των ατμοσφαιρικών κυκλώνων στη Μεσόγειο τα τελευταία 40 χρόνια αποκαλύπτεται σε πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, η κλιματική αλλαγή έχει οδηγήσει σε αύξηση της έντασης αυτών των φαινομένων και σε ισχυρότερη αλληλεπίδραση μεταξύ τους.
Αυξανόμενη ένταση και σημαντικές επιπτώσεις
Όπως επισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Γιάννης Ανδρουλιδάκης, η μελέτη δείχνει ότι ισχυροί ατμοσφαιρικοί κυκλώνες (γνωστοί και ως medicanes), όπως ο “Ιανός”, ο “Ζορμπάς” και ο πρόσφατος “Ντάνιελ”, ενισχύονται καθώς κινούνται πάνω από περιοχές με αυξημένη θερμοκρασία θαλάσσιων υδάτων.
Συγκεκριμένα, οι πιο έντονες αλληλεπιδράσεις παρατηρούνται:
- Δυτικά της Κύπρου (Βόρεια Λεβαντίνη)
- Στο Βόρειο Ιόνιο
- Στον Κόλπο της Γένοβας
Αντίθετα, στο νότιο τμήμα της Μεσογείου, όπου η θερμοκρασία των θαλασσών παραμένει χαμηλότερη, η κυκλωνική δραστηριότητα είναι πιο ήπια.
Η «τροπικοποίηση» της Μεσογείου
Ένα ακόμη ανησυχητικό εύρημα της έρευνας είναι η σταδιακή «τροπικοποίηση» της Μεσογείου. Οι επιστήμονες παρατηρούν ότι οι βόρειες θάλασσες της περιοχής, όπως το Βόρειο Αιγαίο, το Ιόνιο και η Αδριατική, θερμαίνονται με ταχύτερους ρυθμούς από ό,τι στο παρελθόν. Αυτή η αυξημένη θερμοκρασία ευνοεί την ενίσχυση και τη διατήρηση ισχυρών ατμοσφαιρικών συστημάτων.
«Οι θαλάσσιοι καύσωνες παρέχουν ενέργεια στους κυκλώνες, κάνοντάς τους πιο ισχυρούς και επιδεινώνοντας τις επιπτώσεις τους, όπως οι πλημμύρες και οι έντονες βροχοπτώσεις», τονίζει ο κ. Ανδρουλιδάκης.
Η σημασία της παρακολούθησης και της πρόβλεψης
Ο καθηγητής Μετεωρολογίας του ΑΠΘ, Γιάννης Πυθαρούλης, υπογραμμίζει τη σημασία της ενίσχυσης των μετρητικών συστημάτων στις ελληνικές θάλασσες. “Η παρακολούθηση της θερμοκρασίας της θάλασσας είναι κρίσιμη για τη βελτίωση των καιρικών προγνώσεων και την κατανόηση των κυκλωνικών συστημάτων”, σημειώνει.
Η έρευνα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συνεχής παρακολούθηση και η ενίσχυση των επιστημονικών υποδομών είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επιτείνει τη συχνότητα και την ένταση αυτών των επικίνδυνων φαινομένων στο μέλλον.
