Η καρδιά του Ναυπλίου χτυπά ξανά δυνατά, καθώς ο ιστορικός Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου στην παλιά πόλη αναγεννάται μέσα από ένα θαύμα αποκατάστασης. Η Παλιά Πόλη αποκτά ξανά ένα από τα λαμπρότερα στολίδια της.
Ρεπορτάζ: Άκης Γκάτζιος
Ο ιστορικός Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου, που για χρόνια βρισκόταν σε κίνδυνο, στέκει και πάλι επιβλητικός, αποκαλύπτοντας τη χαμένη του αίγλη. Οι εργασίες αποκατάστασης, ανέδειξαν την εκπληκτική τέχνη των οροφογραφιών του ναού, αποκαθιστώντας τη μνημειακή του αξία.
Από την πρώτη στιγμή, την πορεία των εργασιών παρακολουθούσε στενά ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού Γιώργος Διδασκάλου, ο οποίος διασφάλισε ότι κάθε στάδιο της αποκατάστασης τηρήθηκε με απόλυτη ακρίβεια και σεβασμό προς το μνημείο.
Ο Άγιος Νικόλαος, ένας από τους πιο εμβληματικούς ναούς του Ναυπλίου, είχε φτάσει στα πρόθυρα της κατάρρευσης το 2016, με τη σκεπή να παρουσιάζει σοβαρές ζημιές και τις πολύτιμες τοιχογραφίες του 19ου αιώνα να κινδυνεύουν. Η έλλειψη συντήρησης είχε οδηγήσει σε ρωγμές και φθορές, προκαλώντας ανησυχία στην τοπική κοινωνία.
Ένα στολίδι αναγεννάται – Η αποκατάσταση των οροφογραφιών
Οι εικόνες από τις εργασίες αποκατάστασης μαρτυρούν το μέγεθος του επιτεύγματος. Οι ειδικοί αποκατέστησαν τις περίτεχνες διακοσμήσεις της ξύλινης Ουρανίας, αναδεικνύοντας τα αυθεντικά χρώματα και σχέδια. Οι μοναδικές παραστάσεις, με άνθη, φύλλα και κλαδιά, ξαναβρήκαν τη ζωντάνια τους, μεταμορφώνοντας το εσωτερικό του ναού σε έναν χώρο απαράμιλλης πνευματικότητας.
Η συντήρηση περιέλαβε και τις δεσποτικές εικόνες του τέμπλου, έργα του ταλαντούχου αγιογράφου Ιωάννη Δημάδη (1848-1849), καθώς και τον εντυπωσιακό ρωσικής τέχνης πολυέλαιο. Το αποτέλεσμα κόβει την ανάσα και επαναφέρει την ατμόσφαιρα της εποχής στην οποία ο ναός δημιουργήθηκε.
Από την εγκατάλειψη στην αποκατάσταση – Μια μάχη με τον χρόνο
Η ιστορία του ναού είναι γεμάτη προκλήσεις. Το 2016, η έλλειψη συντήρησης είχε οδηγήσει τον ναό ένα βήμα πριν την κατάρρευση. Ένα άνοιγμα στη σκεπή και σοβαρές ρηγματώσεις στις τοιχογραφίες απείλησαν ανεπανόρθωτα το μνημείο, οδηγώντας το σε προσωρινό κλείσιμο. Το έργο αποκατάστασης ήταν επείγον και πολύπλοκο. Όμως τα αντανακλαστικά ήταν αργά και τελικά προκειμένου να μην θρηνήσουμε θύματα έκλεισε ο ναός.
Η ελπίδα αναζωπυρώθηκε όταν, τον Νοέμβριο του 2020, ανακοινώθηκε η ένταξη του έργου σε χρηματοδότηση, με τις εργασίες να ξεκινούν τελικά τον Απρίλιο του 2021, υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, με στόχο την πλήρη αποκατάσταση του ναού.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις οροφογραφίες, όπου οι συντηρητές εργάστηκαν με μεράκι και ακρίβεια για να αναδείξουν τα αυθεντικά χρώματα και σχέδια. Τα περίτεχνα μοτίβα με άνθη, φύλλα και κλαδιά, που κοσμούν το εσωτερικό του ναού, αποκαλύφθηκαν ξανά, δημιουργώντας έναν ατμοσφαιρικό και πνευματικό χώρο για τους πιστούς και τους επισκέπτες.
Η αρχιτεκτονική και ιστορική σημασία του Αγίου Νικολάου
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου είναι κηρυγμένος ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το 1952. Η αρχική φάση του ανάγεται στο 1713, ενώ η κύρια ανακατασκευή του έγινε το 1836. Ο ναός ακολουθεί τον τύπο της μονόχωρης βασιλικής, με κλασικά και νεοβυζαντινά χαρακτηριστικά, ενώ το ξύλινο τέμπλο, οι μαρμάρινες διακοσμήσεις και οι πολύτιμες εικόνες του αποτελούν μοναδικά δείγματα τέχνης και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η συγκίνηση των πιστών – Ένα μνημείο ξαναζωντανεύει
Η αποκατάσταση του ναού δεν αποτελεί μόνο μια νίκη για την πολιτιστική κληρονομιά, αλλά και μια συγκινητική στιγμή για τους κατοίκους του Ναυπλίου. Οι πιστοί και οι επισκέπτες θα μπορούν σύντομα να απολαμβάνουν την ιερότητα και την καλλιτεχνική μεγαλοπρέπεια του ναού, ο οποίος αναδεικνύεται ξανά ως ένας από τους σημαντικότερους χώρους λατρείας και πολιτισμού στην Πελοπόννησο.
Το έργο αυτό είναι απόδειξη ότι η ιστορία και η παράδοση μπορούν να διασωθούν, όταν υπάρχει μέριμνα και αγάπη για την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ο Άγιος Νικόλαος στέκεται και πάλι αγέρωχος, φωτίζοντας την Παλιά Πόλη του Ναυπλίου και τις καρδιές όλων όσοι τον επισκέπτονται.
Καθώς οι εργασίες πλησιάζουν στην ολοκλήρωσή τους, ο Άγιος Νικόλαος ετοιμάζεται να υποδεχθεί ξανά τους πιστούς και τους επισκέπτες, προσφέροντας ένα ταξίδι στον χρόνο και την τέχνη.
