Η Πελοπόννησος, κάθε χρόνο τις Απόκριες, μεταμορφώνεται σε μια γιορτινή σκηνή όπου οι παραδόσεις ξαναζωντανεύουν μέσα από εντυπωσιακά δρώμενα.
Από το άναμμα της «φωτιάς» στον Άνω Αιγιαλό μέχρι το δρώμενο της Ευετηρίας στη Νέδουσα, τα αποκριάτικα έθιμα δεν είναι απλώς διασκεδαστικές εκδηλώσεις, αλλά μέρος της ζωντανής πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής.
Το άναμμα της φωτιάς στον Άνω Αιγιαλό
Στον Άνω Αιγιαλό του Δήμου Ξυλοκάστρου-Ευρωστίνης, την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στο “αλώνι” για να ανάψουν μια μεγάλη φωτιά. Το έθιμο αυτό, που κινδύνεψε να χαθεί, παραμένει ζωντανό χάρη στις πρωτοβουλίες των κατοίκων και του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου.
Με μουσική, χορό και το φως της φωτιάς, το γλέντι κρατά μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, ενώ οι συμμετέχοντες διατηρούν άσβεστη τη φλόγα της παράδοσης.
Λαγκαδινό Καρναβάλι: Ένα ταξίδι στην αρχαιότητα
Στα Λαγκάδια της Αρκαδίας, το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς, πραγματοποιείται το φημισμένο Λαγκαδινό Καρναβάλι. Το φεστιβάλ, με πρωτοβουλία του Συλλόγου Νέων «Δράση», περιλαμβάνει παραδοσιακή μουσική, χορούς και την αναβίωση αρχαίων εθίμων.
Στην καρναβαλική παρέλαση πρωταγωνιστεί ο θεός Πάνας, συνοδευόμενος από Νύμφες, Ξωτικά και Καλικάτζαρους. Το έθιμο ολοκληρώνεται με το κάψιμο του βασιλιά Τράγου, συμβολίζοντας το τέλος του χειμώνα και την αρχή μιας νέας, γόνιμης εποχής.
Ο παραδοσιακός Βλάχικος γάμος στο Δαφνί Λακωνίας
Στο Δαφνί της Λακωνίας, οι Απόκριες κορυφώνονται με την αναβίωση του βλάχικου γάμου. Το έθιμο περιλαμβάνει τη διαδικασία του προξενιού, την τελετή του γάμου και σατιρικά δρώμενα που σατιρίζουν την επικαιρότητα.
Με αριστοφανικά στοιχεία και αυτοσχέδιους διαλόγους, η εκδήλωση χαρίζει γέλιο και ψυχαγωγία, ενώ διατηρεί ζωντανή την τοπική πολιτιστική ταυτότητα.
Ο Γενιτσαρίστικος Χορός στα Λεχαινά
Στα Λεχαινά της Ηλείας, αναβιώνει ο Γενιτσαρίστικος Χορός, ένα έθιμο που χρονολογείται από την εποχή της Ελληνικής Επανάστασης. Ο χορός εκτελείται από εννέα χορευτές, τους λεγόμενους «Γκότσηδες», με τον γενίτσαρη να ηγείται, κρατώντας ένα διπλό τσεκούρι καλυμμένο με μεταξωτό μαντήλι.
Το έθιμο αποτελεί φόρο τιμής στους προγόνους και στις μυστικές επικοινωνίες των αγωνιστών της ελευθερίας.
Το δρώμενο της Ευετηρίας στη Νέδουσα Μεσσηνίας
Στη Νέδουσα του Ταϋγέτου, την Καθαρά Δευτέρα, τελείται το αρχαϊκό δρώμενο της Ευετηρίας, το οποίο συμβολίζει τη γέννηση, τη γονιμότητα και την αναγέννηση.
Οι μεταμφιεσμένοι, με κουδούνια και μουτζουρωμένα πρόσωπα, περιφέρονται στο χωριό και εκτελούν σκηνές οργώματος, σποράς, γάμου και κηδείας, κλείνοντας το έθιμο με ένα μεγάλο γλέντι.
Παράδοση και σύγχρονη ταυτότητα
Τα αποκριάτικα έθιμα της Πελοποννήσου αποτελούν ζωντανές αναπαραστάσεις της ιστορίας και της κουλτούρας της περιοχής.
Μέσα από τη διατήρηση αυτών των εθίμων, οι τοπικές κοινότητες ενισχύουν τη συλλογική μνήμη, προσελκύουν επισκέπτες και διαφυλάσσουν την πολιτιστική τους ταυτότητα.
