Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) να κρίνει αντισυνταγματικά τα μπόνους στον συντελεστή δόμησης και το ύψος των οικοδομών, που είχαν θεσπιστεί ως κίνητρα ενεργειακής αναβάθμισης και δημιουργίας χώρων πρασίνου, έχει προκαλέσει αναστάτωση στην αγορά ακινήτων. Οι συνέπειες αυτής της απόφασης επηρεάζουν χιλιάδες ιδιοκτήτες, κατασκευαστές και επενδυτές, καθώς ανατρέπεται το νομικό καθεστώς των οικοδομικών αδειών.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που προκύπτουν, προστατεύοντας την οικοδομική δραστηριότητα και διασφαλίζοντας τα δικαιώματα όσων επηρεάζονται.
Τι προβλέπει η απόφαση του ΣτΕ
Η απόφαση του ΣτΕ ακυρώνει βασικά κίνητρα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), καθώς θεωρεί ότι η γενική εφαρμογή τους ανατρέπει τον πολεοδομικό σχεδιασμό κάθε περιοχής. Συγκεκριμένα:
- Ακυρώνονται οι αυξήσεις στον συντελεστή δόμησης και στο ύψος των κτιρίων, που δίνονταν ως ανταλλάγματα για ενεργειακή αναβάθμιση ή δημιουργία πράσινων χώρων.
- Όσες οικοδομικές άδειες εκδόθηκαν πριν από τις 11/12/2024 και δεν έχουν ξεκινήσει εργασίες, ακυρώνονται.
- Οι άδειες που έχουν ξεκινήσει εκσκαφές ή κατασκευαστικές εργασίες προχωρούν κανονικά.
- Εξετάζεται η δυνατότητα αποζημιώσεων για όσους θίγονται από την ακύρωση οικοδομικών αδειών.
Οι παραπάνω αλλαγές έχουν προκαλέσει αντιδράσεις στην αγορά ακινήτων, καθώς υπολογίζεται ότι περισσότερες από 14.000 οικοδομικές άδειες επηρεάζονται από τη νέα κατάσταση.
Νομοθετική παρέμβαση για την προστασία των επενδύσεων
Για να περιοριστεί η αναταραχή στην οικοδομική δραστηριότητα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος επεξεργάζεται νομοθετική ρύθμιση που θα αποσαφηνίζει ποιοι δικαιούχοι προστατεύονται και ποιοι μπορούν να διεκδικήσουν αποζημιώσεις.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε:
«Στόχος είναι να περιορίσουμε το οικονομικό και κοινωνικό κόστος της απόφασης του ΣτΕ και να διασφαλίσουμε ότι οι πολεοδομικές παρεμβάσεις μας θα είναι συνταγματικά ορθές».
Παράλληλα, εξετάζεται και το νομικό πλαίσιο αποζημιώσεων, καθώς κατασκευαστές και ιδιοκτήτες ενδέχεται να διεκδικήσουν επιστροφές δαπανών ή αποζημιώσεις από τους δήμους.
Οι 9 πιο σημαντικές ερωτήσεις για τις νέες οικοδομικές άδειες
Τι ακριβώς ακυρώθηκε με την απόφαση του ΣτΕ;
Το ΣτΕ έκρινε ότι τα μπόνους δόμησης του ΝΟΚ (αύξηση συντελεστή και ύψους) δεν μπορούν να εφαρμόζονται γενικά, αλλά μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές.
Ποιες άδειες ακυρώνονται;
Όσες εκδόθηκαν πριν τις 11/12/2024 και δεν έχουν ξεκινήσει εργασίες εκσκαφής.
Ποιες άδειες προχωρούν κανονικά;
Όσες έχουν αποδεδειγμένα ξεκινήσει οικοδομικές εργασίες.
Πώς αποδεικνύεται η έναρξη των εργασιών;
Με στοιχεία όπως δηλώσεις εκσκαφής, αναλυτικές περιοδικές δηλώσεις (ΑΠΔ) στον ΕΦΚΑ, ή άλλες διοικητικές καταγραφές.
Μπορούν να δοθούν αποζημιώσεις σε όσους επηρεάζονται;
Ναι, υπό προϋποθέσεις, εφόσον υπάρχει οικονομική ζημία λόγω αντισυνταγματικότητας του νόμου.
Τι συμβαίνει με τις άδειες που βρίσκονται υπό αμφισβήτηση;
Όσες έχουν ήδη προσβληθεί στα δικαστήρια πριν τις 11/12/2024 κινδυνεύουν με ακύρωση, ακόμα και αν έχουν ξεκινήσει εργασίες.
Θα επηρεαστούν και άλλες πολεοδομικές ρυθμίσεις;
Ναι, το ΣτΕ αναμένεται να εξετάσει και άλλες διατάξεις του ΝΟΚ, όπως τα υπόγεια γκαράζ και τα υπόσκαφα κτίρια.
Ποιες επενδύσεις επηρεάζονται περισσότερο;
Κατασκευές που βασίζονταν σε αυξημένους συντελεστές δόμησης και ύψους, καθώς και έργα που δεν έχουν ξεκινήσει.
Τι μέτρα εξετάζει η κυβέρνηση;
Νομοθετική παρέμβαση για τη ρύθμιση της κατάστασης και τη διασφάλιση της οικοδομικής δραστηριότητας.
Η επόμενη μέρα στην οικοδομή
Η αγορά ακινήτων βρίσκεται σε μεταβατική περίοδο, καθώς αναμένονται οι τελικές αποφάσεις της κυβέρνησης για την εφαρμογή του ΝΟΚ.
Οι ιδιοκτήτες και κατασκευαστές καλούνται να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, με την αβεβαιότητα να παραμένει μέχρι την ψήφιση της νομοθετικής ρύθμισης.
Τι πρέπει να κάνουν οι ιδιοκτήτες;
- Να ελέγξουν αν η άδειά τους επηρεάζεται από την απόφαση του ΣτΕ.
- Να συγκεντρώσουν στοιχεία που αποδεικνύουν την έναρξη των εργασιών.
- Να επικοινωνήσουν με μηχανικούς και νομικούς συμβούλους για τις επόμενες κινήσεις.
Τι σημαίνει αυτό για την αγορά ακινήτων;
Η αβεβαιότητα μπορεί να παγώσει προσωρινά νέες επενδύσεις και να επηρεάσει τις τιμές των οικοπέδων και των ακινήτων υπό ανέγερση.
