Στις 9 Ιουλίου 1956, ένας από τους ισχυρότερους σεισμούς του 20ού αιώνα, μεγέθους 7,7 Ρίχτερ, συγκλόνισε το Αιγαίο με επίκεντρο τη θαλάσσια λεκάνη νότια της Αμοργού. Την ίδια ακριβώς περιοχή όπου εκδηλώνεται με ανησυχητική συχνότητα τις τελευταίες ώρες, έντονη σεισμική δραστηριότητα, ιδιαίτερα αισθητή στη Σαντορίνη και τα γύρω νησιά.
Ο σεισμός προκάλεσε ένα καταστροφικό τσουνάμι που εξαπλώθηκε σε όλο το κεντρικό και νότιο Αιγαίο, φτάνοντας ακόμη και μέχρι το Ναύπλιο.
Το τσουνάμι που έφτασε μέχρι το Ναύπλιο
Το σεισμικό κύμα, με ύψος που ξεπέρασε τα 25 μέτρα στην Αμοργό, έγινε αισθητό σε πολλές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων των Κυκλάδων, της Κρήτης, των Δωδεκανήσων, των τουρκικών ακτών, αλλά και της Πελοποννήσου, όπως η Καλαμάτα.
Το φαινόμενο ήταν τόσο ισχυρό που οι αναφορές καταγράφουν πως το Ναύπλιο επηρεάστηκε από τα απόνερα του τσουνάμι.
Ο Έντυπος «Αναγνώστης Πελοποννήσου» είχε καταπιαστεί με το θέμα στο τεύχος της 20ης Μαρτίου του 2008. Αφορμή μία μελέτη πανεπιστημιακών από Αμερική, Τουρκία και Ελλάδα, σχετικά με το το τσουνάμι του 1956.
Οι τραγικές συνέπειες
Ο σεισμός προκάλεσε τεράστιες ζημιές:
- Στην Αμοργό και τη Σαντορίνη, δεκάδες κτίρια καταστράφηκαν, ενώ ολόκληρα χωριά υπέστησαν σοβαρές ζημιές.
- Συνολικά 53 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και πάνω από 100 τραυματίστηκαν.
- Το τσουνάμι κατέστρεψε λιμάνια, βάρκες και παράκτιες εγκαταστάσεις, ενώ μία γυναίκα έχασε τη ζωή της στην Κάλυμνο.
Ο μεγαλύτερος σεισμός στην Ευρώπη τον 20ό αιώνα
Ο σεισμός του 1956 θεωρείται ο ισχυρότερος που καταγράφηκε στην Ευρώπη κατά τον 20ό αιώνα, επηρεάζοντας ένα τεράστιο γεωγραφικό εύρος.
Η επιστημονική κοινότητα μελέτησε εκτενώς το γεγονός, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως τόσο η σεισμική δόνηση όσο και υποθαλάσσιες κατολισθήσεις προκάλεσαν το καταστροφικό τσουνάμι.
Η προσομοίωση και οι εκτιμήσεις
Σύμφωνα με μελέτη πανεπιστημιακών από την Ελλάδα, την Τουρκία και τις ΗΠΑ, εφαρμόστηκε αριθμητικό μοντέλο προσομοίωσης για να καταγραφούν τα κύματα του τσουνάμι για το κεντρικό και Νότιο Αιγαίο, απαντώντας διάφορα ερωτηματικά. Τι είδους αρχικό κύμα είναι συμβατό με αυτές τις μετρήσεις; Αν έγιναν κατολισθήσεις, πού μπορεί να έγιναν και πόσο μεγάλες ήταν;
Με τις ποσοτικές μετρήσεις αναρρίχησης βαθμονομήθηκε το μοντέλο και έτσι οι επιστήμονες μπόρεσαν να κάνουν πιο ακριβείς εκτιμήσεις για τι είδους τσουνάμι μπορούν να προκληθούν στο Αιγαίο από παρόμοιους σεισμούς και κατολισθήσεις.
Τα στοιχεία αυτά θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην παραγωγή χαρτών επικινδυνότητας ώστε η Πολιτεία και η Πολιτική Προστασία να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι όταν γίνει το επόμενο τσουνάμι.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν πως οι επιπτώσεις του σεισμού έφτασαν πολύ πιο μακριά από όσο είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Μνήμη και προετοιμασία
Οι σεισμοί και τα τσουνάμι είναι φυσικά φαινόμενα που επηρεάζουν έντονα τον ελλαδικό χώρο. Η ιστορική γνώση και η επιστημονική έρευνα βοηθούν στην κατανόηση των κινδύνων και στην προετοιμασία για μελλοντικά φαινόμενα.
Οι ειδικοί επισημαίνουν την ανάγκη για εκπαίδευση και σχέδια προστασίας, ώστε η κοινωνία να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει παρόμοιες καταστάσεις.
