Στο Αλιβέρι της Εύβοιας, μόλις 4 χλμ. βόρεια της πόλης, βρίσκεται ένας χώρος γεμάτος ιστορία και μετασχηματισμούς: το λιγνιτωρυχείο που εξελίχθηκε σε λίμνη, αποτελώντας σήμερα ένα ιδιαίτερο τοπίο της περιοχής.
Η ιστορία ξεκινά από τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν στην περιοχή Μπρινιάς και Μαρμαρένια, κοντά στο χωριό Άγιος Λουκάς, ξεκίνησε η εκμετάλλευση λιγνίτη. Από την υπόγεια εξόρυξη μέχρι τις επιφανειακές εκσκαφές, ο λιγνίτης αποτέλεσε κινητήριο δύναμη για την τοπική οικονομία, ιδίως τη δεκαετία του 1950, με την είσοδο της ΔΕΗ στο προσκήνιο και τη δημιουργία του πρώτου ατμοηλεκτρικού εργοστασίου της χώρας.
Ωστόσο, η εκμετάλλευση των αποθεμάτων τερματίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, κρίνοντας τη διαδικασία οικονομικά ασύμφορη. Έκτοτε, η περιοχή υπέστη σημαντικές μεταβολές, με την πιο εντυπωσιακή να είναι η δημιουργία μιας φυσικής λίμνης στον χώρο της επιφανειακής εξόρυξης, εξαιτίας της εισροής υπόγειων υδάτων.
Από τη βιομηχανική εκμετάλλευση στη φυσική μεταμόρφωση
Το λιγνιτωρυχείο υπήρξε σημαντικό για την ανάπτυξη της περιοχής, αλλά και για τον εξηλεκτρισμό της Ελλάδας. Μέσω σιδηροδρομικής γραμμής, ο λιγνίτης μεταφερόταν στον Κάραβο Αλιβερίου, όπου λειτουργούσε το εργοστάσιο με δυναμικότητα 40.000 KW.
Παράλληλα, οι προκλήσεις δεν έλειψαν. Τα υπόγεια ύδατα αποτελούσαν μόνιμη απειλή, καθιστώντας αναγκαία τη συνεχή άντλησή τους για την ασφαλή λειτουργία του ορυχείου. Σήμερα, η εγκατάλειψη των εξορυκτικών δραστηριοτήτων έχει δώσει τη θέση της σε μια νέα πραγματικότητα, με τη λίμνη να αποτελεί ένα φυσικό μνημείο της μετα-εξορυκτικής περιόδου.
Προοπτικές για το μέλλον
Η μεταμόρφωση της περιοχής ανοίγει νέες προοπτικές για αξιοποίηση.
Η «Λίμνη Αποκάλυψη» που έχει δημιουργηθεί, σε συνδυασμό με το ιστορικό φορτίο του χώρου, προσφέρεται για περιβαλλοντικές μελέτες, ήπιες τουριστικές δραστηριότητες και εκπαιδευτικές επισκέψεις.
Η πρόκληση για την τοπική αυτοδιοίκηση και τη ΔΕΗ είναι η δημιουργία μιας βιώσιμης στρατηγικής που θα αναδείξει αυτόν τον μοναδικό χώρο.
