Στην καρδιά της Αρκαδίας, στο χωριό Δάρας, βρίσκεται ένα ιστορικό κτίσμα που μαρτυρά τη βυζαντινή αρχιτεκτονική και τη στρατηγική σημασία της περιοχής: ο Παλιόπυργος.
Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό μεσαιωνικό πυργόσπιτο, 20 χλμ. από το Λεβίδι, το οποίο όχι μόνο στέκεται μάρτυρας μιας εποχής όπου οι πύργοι αποτελούσαν οχυρά και κατοικίες, αλλά συνδέεται άμεσα και με την ιστορία της οικογένειας Κολοκοτρώνη.
Ιστορική και αρχιτεκτονική ανάλυση
Ο Παλιόπυργος είναι ένα ορθογωνικό πυργόσπιτο με εξωτερικές διαστάσεις 6,70 x 5,70 μέτρα και εντυπωσιακά παχείς τοίχους, πάχους περίπου ενός μέτρου. Χτισμένος με αργούς λίθους και ασβεστοκονίαμα, διαθέτει αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της ύστερης βυζαντινής περιόδου (13ος-15ος αιώνας). Η ιδιαίτερη κατασκευή του, με υπερυψωμένη είσοδο και τοξοθυρίδες, καταδεικνύει τη σημασία της προστασίας και της λειτουργικότητας.
Ο όροφος, που σήμερα έχει καταρρεύσει, αποτελούσε τον κύριο χώρο διαμονής, ενώ το ισόγειο είχε αποθηκευτική χρήση, με την επικοινωνία των δύο επιπέδων να γίνεται μέσω ξύλινης σκάλας και καταπακτής. Η μορφή των τοξωμάτων, των ανοιγμάτων και της τοιχοποιίας φανερώνουν μια εξελιγμένη τυπολογία που συναντάται και σε άλλα μεσαιωνικά κτίσματα, όπως αυτά του Μυστρά και του Γερακιού.
Ο Παλιόπυργος και ο Μπότσικας
Ο Παλιόπυργος δεν είναι απλώς ένα αρχιτεκτονικό μνημείο. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μπότσικας, προπάππους του ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, πολέμησε στην περιοχή, αφήνοντας το ιστορικό του αποτύπωμα.
Η τοποθεσία του πύργου, κοντά στη μεσαιωνική οδό που συνέδεε την Τρίπολη με τα Καλάβρυτα, αποδεικνύει τη στρατηγική σημασία του σημείου.
Μια μαρτυρία του Μεσαιωνικού παρελθόντος
Η περιοχή γύρω από τον Παλιόπυργο διατηρεί ακόμα τα ίχνη της μεσαιωνικής οδού και μιας φυσικής πηγής νερού, που ήταν ζωτικής σημασίας για τους κατοίκους και τους περαστικούς.
Αυτά τα στοιχεία, σε συνδυασμό με την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική του πύργου, τον καθιστούν έναν πολύτιμο κρίκο σύνδεσης με το παρελθόν της Αρκαδίας.
Ο Παλιόπυργος Δάρα αποτελεί έναν από τους λιγότερο γνωστούς θησαυρούς της Πελοποννήσου, ιδανικός προορισμός για λάτρεις της ιστορίας και της αρχιτεκτονικής.
