Στο πλαίσιο του συνεδρίου “Μεταπολίτευση 1974-2024: 50 χρόνια ελληνική εξωτερική πολιτική“, ο Αντώνης Σαμαράς έθεσε στο επίκεντρο τις κρίσιμες επιλογές και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής.
Με αναδρομή στις διαφορετικές στρατηγικές που ακολούθησαν οι Έλληνες ηγέτες, ο πρώην πρωθυπουργός κατέδειξε την απουσία ενιαίας γραμμής και στρατηγικής κατεύθυνσης στις σύγχρονες γεωπολιτικές συνθήκες.
Ιστορική αναδρομή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής
Ο κ. Σαμαράς ανέλυσε τις τρεις βασικές προσεγγίσεις της ελληνικής διπλωματίας:
- Η εθνοκεντρική πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου με παράδειγμα το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα Ελλάδας-Κύπρου.
- Η διεθνοκεντρική προσέγγιση του Κώστα Σημίτη, που βασίστηκε στο διεθνές δίκαιο, με παραδείγματα τις συμφωνίες της Μαδρίτης και του Ελσίνκι.
- Η πολυδιάστατη πολιτική του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που ισορρόπησε μεταξύ των δύο προσεγγίσεων, οδηγώντας στην ένταξη της Ελλάδας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Ο πρώην πρωθυπουργός υποστήριξε ότι η πολυδιάστατη αυτή πολιτική ήταν η βάση που διατήρησαν τόσο ο Κώστας Καραμανλής όσο και ο ίδιος.
Οι προκλήσεις της εποχής
Αναφερόμενος στη σημερινή γεωπολιτική κατάσταση, ο κ. Σαμαράς δήλωσε πως «ο διεθνής ορίζοντας ποτέ δεν ήταν τόσο σκοτεινός», επισημαίνοντας τις εσωτερικές πολιτικές αδυναμίες της Ευρώπης και τις διχόνοιες στη Δύση.
Ειδικότερα για την Τουρκία, τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να υιοθετήσει αποτρεπτική πολιτική απέναντι στην επιθετικότητα της Άγκυρας, επισημαίνοντας ότι «η αποτροπή απαιτεί πειστικότητα, αξιοπιστία και ισχυρές συμμαχίες».
Ενεργειακή στρατηγική και οι γεωπολιτικές ευκαιρίες
Ο κ. Σαμαράς υπογράμμισε την ανάγκη για στρατηγική ενεργειακή πολιτική, προτείνοντας την ανάδειξη της Ελλάδας σε κεντρικό κόμβο ενεργειακής ασφάλειας και εφοδιασμού της Ευρώπης.
«Η Ελλάδα πρέπει να διεκδικήσει ρόλο ηγέτη στην ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης», τόνισε.
Σχόλια για την εξωτερική πολιτική
Ο πρώην πρωθυπουργός κατηγόρησε την κυβέρνηση για «κατευνασμό» έναντι της Τουρκίας, αναφέροντας παραδείγματα όπως τη στήριξη της ελληνικής πλευράς στον Τούρκο υποψήφιο για τη θέση του Γενικού Γραμματέα του ΟΑΣΕ.
«Αυτές οι ενέργειες δεν αποτελούν αποτροπή, αλλά τον ορισμό του κατευνασμού», σημείωσε.
Πολιτική παρακαταθήκη και μελλοντική πορεία
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Σαμαράς εξέφρασε τη δέσμευσή του να παραμείνει ενεργός στην πολιτική, δηλώνοντας πως «η ιστορία καθενός μας δεν διαγράφεται».
Αναφερόμενος στις παγκόσμιες προκλήσεις, τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να ανακτήσει την πυξίδα της στην εξωτερική πολιτική και να διασφαλίσει τα εθνικά της συμφέροντα με αποφασιστικότητα.
