Οι Δρόμοι Κρασιού στη Νεμέα δεν οδηγούν μόνο σε αμπελώνες και οινοποιεία, αλλά και σε ένα από τα σημαντικότερα μυκηναϊκά νεκροταφεία της Πελοποννήσου με εντυπωσιακούς θολωτούς τάφους, κοντά στο χωριό Αηδόνια.
Το μυκηναϊκό νεκροταφείο των Αηδονίων βρίσκεται στην ελαιόφυτη πλαγιά του λόφου που περιβάλλει από ανατολικά την ομώνυμη κοινότητα, προσφέροντας εξαιρετική θέα στην κοιλάδα της Φλιασίας.
Οι αρχαιοκάπηλοι και η επιστροφή των αρχαιοτήτων
Το νεκροταφείο έγινε γνωστό μετά τη βάναυση σύλησή του από οργανωμένες ομάδες αρχαιοκαπήλων, τη δεκαετία του 1970. Ακολούθησε ανασκαφή της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, φέρνοντας στο φως ευρήματα που κατέστησαν δυνατό τον συσχετισμό τους με τα προϊόντα της λαθρανασκαφής, όταν αυτά διατέθηκαν για πώληση στο εξωτερικό, το 1993.
Η άμεση αντίδραση της ελληνικής πολιτείας οδήγησε στον επαναπατρισμό των αρχαιοτήτων (1996), οι οποίες παρουσιάστηκαν με τα ευρήματα της ανασκαφής στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και σήμερα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Νεμέας.
Οι θαλαμοειδείς τάφοι
Το νεκροταφείο περιλαμβάνει σχεδόν αποκλειστικά θαλαμοειδείς τάφους, οι οποίοι είναι εξολοκλήρου σκαμμένοι στον φυσικό βράχο και αποτελούνται από τρία τμήματα: τον δρόμο, έναν επιμήκη διάδρομο που οδηγεί από την επιφάνεια του εδάφους στο στόμιο, την υπόγεια είσοδο δηλαδή, μέσω της οποίας εισέρχεται κανείς στον ταφικό θάλαμο.
Οι θαλαμοειδείς τάφοι χρησιμοποιούνται καθ’ όλη την διάρκεια της μυκηναϊκής εποχής (π. 1600/1550-1100 π.Χ.) και βρίσκονται συχνά οργανωμένοι σε επιμέρους ομάδες-συστάδες.
Όμοια αναπτύσσονται και οι τάφοι των Αηδονίων, οι οποίοι συγκεντρώνονται σε τρεις συστάδες, στο ανώτερο, το μεσαίο και το κατώτερο τμήμα του λόφου, δύο εκ των οποίων ερευνήθηκαν φέτος. Στον τάφο της μεσαίας συστάδας, του οποίου η οροφή είχε καταρρεύσει, διακρίθηκε μία πρωτογενής ταφή και σημαντικός αριθμός ανακομιδών, κτερισμένες κυρίως με πήλινα αγγεία και ειδώλια. Ο τάφος της κατώτερης συστάδας είχε επανειλημμένα χρησιμοποιηθεί, εκτός από τη μυκηναϊκή εποχή, στη γεωμετρική και την αρχαϊκή περίοδο και μεταγενέστερα. Παρά την μακρόχρονη χρήση, στο θάλαμο του τάφου αυτού διατηρήθηκε αδιατάρακτος λάκκος της πρώιμης μυκηναϊκής εποχής (π. 1600/1550 – 1550/1450 π.Χ.), ο οποίος μεταξύ άλλων περιέλαβε ταφή κτερισμένη με χάλκινα όπλα και άλλα αντικείμενα γοήτρου.
Στην ίδια περιοχή, σωστική ανασκαφή έφερε στο φως μία συστάδα υστερορωμαϊκών τάφων, τεκμηριώνοντας μία επιπλέον περίοδο χρήσης του χώρου.
