Το 2024 συνεχίζει να είναι μια δύσκολη χρονιά για τους φοιτητές που αναζήτησαν ή ακόμα αναζητούν κατοικία στην Πελοπόννησο, με τα ενοίκια να παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα, λίγο πριν την εκκίνηση του χειμερινού εξαμήνου στις Πανεπιστημιακές σχολές.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, το πρόβλημα της φοιτητικής στέγης γίνεται ακόμα πιο έντονο στις περιοχές με αυξημένη τουριστική δραστηριότητα, όπως το Ναύπλιο και η Καλαμάτα, όπου οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν μειώσει δραματικά τη διαθεσιμότητα φοιτητικών κατοικιών.
Αύξηση ενοικίων και μικρή διαθεσιμότητα
Τα τελευταία χρόνια, οι τιμές των ενοικίων στην Πελοπόννησο έχουν αυξηθεί σημαντικά. Για παράδειγμα, στην Πάτρα, η οποία φιλοξενεί μεγάλο αριθμό φοιτητών λόγω του Πανεπιστημίου Πατρών, τα ενοίκια έχουν αυξηθεί κατά 55% από το 2017 έως το 2023. Το κόστος για ένα μικρό διαμέρισμα 30-40 τ.μ. κυμαίνεται πλέον από 350 έως 450 ευρώ μηνιαίως, κάτι που ξεπερνά τις οικονομικές δυνατότητες πολλών οικογενειών.
Η Καλαμάτα, λόγω της ανόδου του τουρισμού και των βραχυχρόνιων μισθώσεων, παρουσιάζει αντίστοιχες αυξητικές τάσεις. Οι φοιτητές δυσκολεύονται να βρουν προσιτές κατοικίες, καθώς η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά.
Παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά
Ένας από τους κύριους παράγοντες που εντείνει το πρόβλημα είναι η στροφή πολλών ιδιοκτητών ακινήτων στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως το Airbnb. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της διαθεσιμότητας για μακροχρόνιες μισθώσεις και την εκτόξευση των τιμών για τα διαμερίσματα που παραμένουν διαθέσιμα.
Η έλλειψη νέων κατασκευών προσιτών διαμερισμάτων είναι επίσης ένας καθοριστικός παράγοντας, καθώς και τα πολλά κλειστά διαμερίσματα που παραμένουν αναξιοποίητα, αν και τα περισσότερα από αυτά χρήζουν ανακαίνισης.
Μητσοτάκης: Πρόγραμμα φθηνής στέγης για φοιτητές
Μέτρα για τη στέγαση πολιτών μέχρι 39 ετών, φοιτητών και ευάλωτων νοικοκυριών ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της 86ης ΔΕΘ, ως «ανάχωμα» στις τιμές ενοικίων που έχουν εκτοξευθεί στα ύψη.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ύψους 1,8 δισ. ευρώ, που θα απευθύνεται σε πάνω από 100.000 ωφελούμενους με μία σειρά από πρωτοβουλίες, ώστε για να αποκτήσουν ή να μισθώσουν φθηνότερο σπίτι.
Παράλληλα, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, «θα γίνει αύξηση στο φοιτητικό επίδομα στέγασης από 1.000 ευρώ στα 1.500 ευρώ -και στα 2.000 ευρώ ανά άτομο αν συγκατοικήσουν».
Οι δράσεις αυτές ξεκινούν από τον επόμενο μήνα. Ενώ εκείνες που προϋποθέτουν νέες κατασκευές προφανώς θα αναπτύσσονται σταδιακά.
Συγκεκριμένα:
- Ξεκινά αμέσως η ανέγερση 8.150 θέσεων σε πέντε σύγχρονες Φοιτητικές Εστίες στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θράκης και Δυτικής Αττικής. Οι χώροι έχουν ήδη καθοριστεί και τα έργα θα γίνουν με ΣΔΙΤ.
- Εγκαινιάζεται ένα ειδικό πρόγραμμα δανείων καταρχάς ύψους 500 εκατ. ευρώ, με συγχρηματοδότηση 375 εκατ. από το κράτος και 125 εκατ. από τις τράπεζες. Σκοπός είναι να υπάρξει πολύ χαμηλό, σχεδόν μηδενικό επιτόκιο, για την αγορά πρώτης κατοικίας από χιλιάδες συμπολίτες μας μέχρι 39 ετών, σε περιοχές με πιο παλαιά κτίρια. Πρακτικά, ένα ζευγάρι, με ελάχιστη συμμετοχή, θα αγοράζει ένα σπίτι αξίας 100.000 ευρώ με μηνιαίες δόσεις 275 ευρώ. Ποσό, δηλαδή, πολύ μικρότερο από το ενοίκιο που θα έδινε. «Θα υπάρξει ειδικό πρόγραμμα δανείων. Θα προσπαθήσουμε να εξασφαλίσουμε πάρα πολύ χαμηλό, μηδενικό επιτόκιο από 10.000 συμπολίτες μας μέχρι 39 ετών σε περιοχές που υπάρχουν παλιά κτήρια», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
- Προκειμένου να αυξηθεί η ιδιοκατοίκηση και να ανακαινιστούν τα παλαιότερα σπίτια, δημιουργείται πρόγραμμα «Εξοικονομώ και Ανακαινίζω» για 20.000 νέους. Κάθε δικαιούχος θα λαμβάνει έως και 20.000 ευρώ για ενεργειακές παρεμβάσεις στο ακίνητό του, μαζί με πρόσθετη ενίσχυση 3.000 ευρώ και χαμηλότοκο δάνειο έως 7.000 ευρώ.
- Ταυτόχρονα, ως κίνητρο σε τουλάχιστον 10.000 ιδιοκτήτες κλειστών ακινήτων, θα δοθεί κρατική επιδότηση μέχρι 10.000 ευρώ για να τα ανακαινίσουν. Με την υποχρέωση, όμως, να τα ενοικιάσουν σε μακροχρόνιες μισθώσεις. Η πολιτεία έτσι καλύπτει έως και το 40% του κόστους ανακαίνισης κάθε κλειστού διαμερίσματος.
- Θεσμοθετείται επίσης για τα δημόσια οικόπεδα και κτίρια η «κοινωνική αντιπαροχή»: Το κράτος θα προσφέρει αδρανή περιουσιακά του στοιχεία σε ιδιώτες κατασκευαστές και εκείνοι, με έξοδά τους, θα χτίζουν σύγχρονες κατοικίες. Οι μισές θα ενοικιάζονται με χαμηλό ενοίκιο σε νέους μισθωτές, ενώ οι υπόλοιποι χώροι θα αξιοποιούνται εμπορικά από τους ιδιώτες.
- Επίσης, προκειμένου να αυξηθούν τα διαθέσιμα ακίνητα για τους Έλληνες, αυξάνεται το όριο της επένδυσης για τη χορήγηση άδειας Golden VISA από 250.000 στα 500.000 ευρώ.
- Τέλος, τον Δεκέμβριο ξεκινά το Πρόγραμμα «Εστία 2». Το Δημόσιο θα μισθώσει, σε πρώτη φάση, 1.000 ιδιωτικά ακίνητα για να τα διαθέσει, στη συνέχεια, με διαδικασίες-εξπρές και πολύ χαμηλό μίσθωμα σε ευάλωτα νοικοκυριά.
Προοπτικές και πιθανές λύσεις
Με τα ενοίκια να συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, οι φοιτητές και οι οικογένειές τους στην Πελοπόννησο αντιμετωπίζουν σοβαρά διλήμματα. Η συγκατοίκηση και η επιλογή περιοχών εκτός κέντρου αποτελούν συχνές επιλογές, ενώ παράλληλα εξετάζεται η δυνατότητα φορολογικών κινήτρων και επιδοτήσεων από το κράτος
Η κρίση της φοιτητικής στέγης είναι πιο έντονη από ποτέ, και οι φοιτητές καλούνται να επιδείξουν ευελιξία και προσαρμοστικότητα για να ανταπεξέλθουν στην πρόκληση της στέγασης το 2024.
