Για τις εξελίξεις σχετικά με την επιδημία του ιού mpox (Ευλογιά των Πιθήκων) και την κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία παγκοσμίως που κήρυξε ο ΠΟΥ, αναφέρεται ο ΕΟΔΥ, εκτιμώντας μεταξύ άλλων πως αυτή τη στιγμή ο κίνδυνος μετάδοσης στη χώρα μας είναι «χαμηλός».
Οπως σημειώνει ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας, ο ΠΟΥ κήρυξε την επιδημία mpox στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στις γειτονικές χώρες ως επείγουσα κατάσταση δημόσιας υγείας με διεθνές ενδιαφέρον. Αυτό οφείλεται στην αύξηση των κρουσμάτων στη ΛΔΚ και στην ανίχνευση κρουσμάτων σε 4 ακόμα χώρες (Μπουρούντι, Κένυα, Ρουάντα, Ουγκάντα), ενός νέου στελέχους του ιού που ανήκει στη φυλογενετική ομάδα Ιb.
«Το νέο στέλεχος στη ΛΔΚ εμφανίζεται με αυξημένη σοβαρότητα νόσου και αναφερόμενη θνητότητα μεταξύ 3% και 4%», σημειώνεται στο δελτίο Τύπου του ΕΟΔΥ, ενώ προστίθεται ότι «η αναφερόμενη θνητότητα αντανακλά τις συνθήκες στη συγκεκριμένη χώρα και τη σημαντική υποδήλωση των ήπιων σε βαρύτητα κλινικών μορφών του νοσήματος».
Οπως σημειώνει ο ΕΟΔΥ, στην Ελλάδα ο εμβολιασμός έναντι της mpox ξεκίνησε στις 22 Ιουλίου, στα νοσοκομεία «Αττικόν» και «Ανδρέας Συγγρός». Προς το παρόν, ο εμβολιασμός ενδείκνυται στις ομάδες υψηλού κινδύνου όπως περιγράφονται στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ. «Στο επόμενο διάστημα θα λειτουργήσουν 5 ακόμα εμβολιαστικά κέντρα σε Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Κρήτη, Πάτρα και Αθήνα», επισημαίνεται.
Αναφορικά με όσους πρόκειται να ταξιδέψουν σε χώρες που καταγράφουν αύξηση κρουσμάτων «συστήνεται η λήψη αυξημένων μέτρων προφύλαξης, ήτοι να αποφεύγεται επαφή με α) πιθανά μολυσμένα άτομα και ιδιαίτερα με όσα εμφανίζουν δερματικές βλάβες, β) άγρια ζώα (ζωντανά ή νεκρά), όπως μικρά θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων τρωκτικών (αρουραίοι, σκίουροι) και πρωτευόντων (μαϊμούδες, πίθηκοι), γ) μολυσμένες επιφάνειες και είδη που χρησιμοποιούνται από ασθενείς (ρούχα, κλινοσκεπάσματα κ.λπ.) ή που ήρθαν σε επαφή με άγρια ζώα.
»Επίσης, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση ή παρασκευή κρέατος από άγρια ζώα, χρήση προϊόντων (κρέμες, λοσιόν, σκόνες) που προέρχονται από άγρια ζώα και να αναζητείται άμεσα ιατρική φροντίδα σε περίπτωση εμφάνισης ανεξήγητου δερματικού εξανθήματος (βλάβες σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος), με ή χωρίς πυρετό και ρίγη. Αν τα συμπτώματα εμφανιστούν μετά την επιστροφή από το ταξίδι να ενημερώνεται ο γιατρός ή ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με το ταξίδι κατά τη διάρκεια των τελευταίων 21 ημερών πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων».
Αναλυτικά όσα αναφέρει ο ΕΟΔΥ
«Στις 14 Αυγούστου 2024 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε την επιδημία Mpox στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) και στις γειτονικές με εκείνη χώρες ως επείγουσα κατάσταση δημόσιας υγείας με διεθνές ενδιαφέρον (Public Health Emergency of International Concern).
Στην κίνηση αυτή προέβη ο ΠΟΥ λόγω της αύξησης των κρουσμάτων στη ΛΔΚ και της ανίχνευσης κρουσμάτων σε 4 γειτονικές χώρες (Μπουρούντι, Κένυα, Ρουάντα, Ουγκάντα) ενός νέου στελέχους του ιού που ανήκει στη φυλογενετική ομάδα Ιb. Επιπλέον το νέο στέλεχος στη ΛΔΚ εμφανίζεται με αυξημένη σοβαρότητα νόσου και αναφερόμενη θνητότητα μεταξύ 3% και 4%. Πρέπει να σημειωθεί ότι η αναφερόμενη θνητότητα αντανακλά τις συνθήκες στη συγκεκριμένη χώρα και τη σημαντική υποδήλωση των ήπιων σε βαρύτητα κλινικών μορφών του νοσήματος.
Στις 14/08/2024 δηλώθηκε το πρώτο κρούσμα Mpox φυλογενετικής ομάδας Ιb στην Ευρώπη σε ταξιδιώτη από την Αφρική.
Η μετάδοση του νοσήματος από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται κυρίως μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος και μετά από παρατεταμένη στενή επαφή σε μικρή απόσταση και σπανιότερα από μολυσμένα αντικείμενα.
Στη ΛΔΚ και στις γειτονικές χώρες οι κύριοι αναφερόμενοι τρόποι μετάδοσης είναι η σεξουαλική επαφή, η διαμονή στο ίδιο οικιακό περιβάλλον με πάσχοντες και η μετάδοση εντός του χώρου υγειονομικής περίθαλψης (ελλείψει κατάλληλου εξοπλισμού ατομικής προστασίας). Αναφέρεται, επίσης, μετάδοση μετά από επαφή με ζωντανά ή νεκρά άγρια ζώα.
Στη χώρα μας ο εμβολιασμός έναντι της Μpox ξεκίνησε στις 22 Ιουλίου 2024 στα νοσοκομεία Αττικόν και Ανδρέας Συγγρός. Προς το παρόν ο εμβολιασμός ενδείκνυται στις ομάδες υψηλού κινδύνου όπως αυτές περιγράφονται στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ (https://eody.gov.gr/disease/proin-eylogia-ton-pithikon-mpox/). Στο επόμενο διάστημα θα λειτουργήσουν 5 ακόμα εμβολιαστικά κέντρα σε Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Κρήτη, Πάτρα και Αθήνα.
Οσον αφορά σε πολίτες που πρόκειται να ταξιδέψουν στις χώρες που αναφέρονται παραπάνω συστήνεται αυτή η λήψη αυξημένων μέτρων προφύλαξης, ήτοι να αποφεύγεται επαφή με α) πιθανά μολυσμένα άτομα και ιδιαίτερα με όσα εμφανίζουν δερματικές βλάβες, β) άγρια ζώα (ζωντανά ή νεκρά), όπως μικρά θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων τρωκτικών (αρουραίοι, σκίουροι) και πρωτευόντων (μαϊμούδες, πίθηκοι), γ) μολυσμένες επιφάνειες και είδη που χρησιμοποιούνται από ασθενείς (ρούχα, κλινοσκεπάσματα κλπ) ή που ήρθαν σε επαφή με άγρια ζώα.
Επίσης, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού θα πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση ή παρασκευή κρέατος από άγρια ζώα, χρήση προϊόντων (κρέμες, λοσιόν, σκόνες) που προέρχονται από άγρια ζώα και να αναζητείται άμεσα ιατρική φροντίδα σε περίπτωση εμφάνισης ανεξήγητου δερματικού εξανθήματος (βλάβες σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος), με ή χωρίς πυρετό και ρίγη. Αν τα συμπτώματα εμφανιστούν μετά την επιστροφή από το ταξίδι να ενημερώνεται ο γιατρός ή ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης σχετικά με το ταξίδι κατά τη διάρκεια των τελευταίων 21 ημερών πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Πέραν των ταξιδιωτών οι ίδιες οδηγίες ισχύουν και για εργαζόμενους στις χώρες αυτές καθώς και σε ναυτικούς που τα πλοία τους προσεγγίζουν λιμάνια των επηρεαζόμενων χωρών.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα προφύλαξης καθώς και το τι πρέπει να κάνετε εάν νοσήσετε μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον ΕΟΔΥ στην τηλεφωνική γραμμή 210 5212054 όλο το 24ωρο.
Τέλος, σημειώνεται ότι έχουν δοθεί οδηγίες στις πύλες εισόδου μεταναστών από τις χώρες με κρούσματα, για την έγκαιρη αναγνώριση πιθανών κρουσμάτων και τη διαχείρισή τους, καθώς και την άμεση λήψη μέτρων δημόσιας υγείας.
Παρότι ο κίνδυνος αυτή τη στιγμή εκτιμάται ως χαμηλός για μετάδοση του νοσήματος στη χώρα μας, ο ΕΟΔΥ προβαίνει σε ενημέρωση του κοινού, σε ευαισθητοποίηση του υγειονομικού προσωπικού για έγκαιρη διάγνωση και ενημέρωση των αρχών δημόσιας υγείας. Παράλληλα λειτουργεί δίκτυο εργαστηρίων (ΚΕΔΥ, ΠΕΔΥ Κρήτης, ΑΠΘ) για τη διασφάλιση της εργαστηριακής διάγνωσης το οποίο θα ενισχυθεί όταν κριθεί σκόπιμο.
Η αν. υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη δήλωσε:
“Ο ΕΟΔΥ από την πρώτη στιγμή έχει θέσει σε υλοποίηση τον σχεδιασμό που έχουμε αναπτύξει για την πρόληψη και τον έγκαιρο εντοπισμό των κρουσμάτων που ενδέχεται να εμφανιστούν στη χώρα μας από τη νέα έξαρση της νόσου της ευλογιάς των πιθήκων. Δεν υπάρχει αυξημένη ανησυχία για τον γενικό πληθυσμό, αλλά για ομάδες υψηλού κινδύνου για τις οποίες συστήνονται ήδη συγκεκριμένα μέτρα προστασίας. Αυξάνουμε τα εμβολιαστικά κέντρα, ενώ έχουμε ήδη ορίσει συγκεκριμένα κέντρα αναφοράς και έχουμε επάρκεια σε φάρμακα και εμβόλια προκειμένου να ανταποκριθούμε στη νέα αυτή πρόκληση δημόσιας υγείας”.
Ο ΕΟΔΥ συμμετέχει σε όλες τις συναντήσεις με ECDC, WHO και HSC της Ευρωπαϊκής Ενωσης με σκοπό τη διαμόρφωση και εφαρμογή των διεθνών πρωτοκόλλων διαχείρισης πιθανών περιστατικών».
