Ο Ληνός είναι ένα παραδοσιακό κτίσμα, μονώροφο ή διώροφο, που κατασκευάστηκε για να εξυπηρετεί την εποχιακή κατοίκηση των μικροκαλλιεργητών και κτηνοτρόφων της περιοχής. Κατά τις εποχές που οι μικροκαλλιεργητές δούλευαν στα χωράφια ή τα αμπέλια από το πρωί μέχρι το βράδυ, ο ληνός χρησίμευε ως πλήρης κατοικία μετά τη δουλειά, καθώς και ως βοηθητικός εργαστηριακός χώρος. Σε αυτόν αποθήκευαν τα σταφύλια, τα πατούσαν και έκαναν πρόχειρο βρασμό του μούστου.
Ένας τέτοιος ληνός είναι αυτός των Κολοκοτρωναίων, που βρίσκεται λίγα μέτρα πριν από το μοναστήρι της Αιμυαλούς, στη Γορτυνία. Στον ληνό αυτό, την 1η Φεβρουαρίου 1806, βρήκε τραγικό θάνατο μια ομάδα κλεφτών με επικεφαλής τον Γιάννο Κολοκοτρώνη ή Ζορμπά, αδελφό του αρχηγού της Επανάστασης. Όταν η ομάδα ζήτησε φαγητό και καταφύγιο στο μοναστήρι, ο καλόγερος που κλάδευε το αμπέλι του προσποιήθηκε ότι θα τους φέρει φαγητό. Φοβούμενος τις συνέπειες από τη βοήθεια προς τους Κλέφτες, τους μαρτύρησε στους Τούρκους της Δημητσάνας.
Οι Τούρκοι, καταδιώκοντας τους Κλέφτες, πολιορκήσαν τον ληνό. Όταν συνειδητοποίησαν ότι η αντιμετώπιση των Κολοκοτρωναίων δεν ήταν εύκολη, κατέφυγαν σε ακραία μέτρα: ανάμειξαν θειάφι με κερί, δημιουργώντας μικρές αναμμένες μπάλες που εκσφενδόνιζαν στο ληνό, προκαλώντας πυρκαγιά. Αναγκασμένοι σε ηρωική έξοδο, οι Κλέφτες βρήκαν τραγικό θάνατο.
Δύο κυπαρίσσια με κομμένες κορυφές κοντά στον ληνό συμβολίζουν τα δύο αδέλφια του Κολοκοτρώνη που σκοτώθηκαν εκεί. Η παράδοση αναφέρει ότι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παρακολουθούσε το θάνατο των παλικαριών από την απέναντι βουνοκορφή της Κλινίτσας, όπου σήμερα στέκεται ένας μεγάλος σταυρός ως ανάμνηση του γεγονότος.
Η ιστορία του ληνού της Αιμυαλούς αποτελεί μια άγνωστη σελίδα της ελληνικής ιστορίας, δείχνοντας το θάρρος και την αυτοθυσία των Κολοκοτρωναίων σε μια από τις πιο δύσκολες στιγμές τους.
