Εξετάζοντας το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τον πρωτογενή τομέα, διαπιστώνουμε ότι το συγκεντρωτικό κράτος μας κρατά υπό τον έλεγχό του το κρίσιμο μέρος των αρμοδιοτήτων, αφήνοντας για τις Περιφέρειες αρμοδιότητες ή δράσεις, ασφαλώς εξόχως σημαντικές, που όμως δεν επιθυμεί να ασκεί η γραφειοκρατία και η πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΑΑΤ. Ενός υπουργείου, που έχει αποτύχει διακομματικά και διαχρονικά, εδώ και μισό αιώνα, να εκφράσει και να υλοποιήσει συγκεκριμένη αγροτική πολιτική, αξιοποιώντας ευρωπαϊκές πρακτικές και επιδοτήσεις, αλλά και τις συνεχώς εξελισσόμενες επιστημονικές μεθόδους.
Ειδικότερα, στο κράτος και την εκάστοτε κυβέρνηση ανήκει η αρμοδιότητα και η ευθύνη για την άρδευση, τα φράγματα (καθυστερούν για δεκαετίας στην Πελοπόννησο), την εξαγωγική πολιτική στο σύνολό της, τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τον ΕΛΓΑ (επιδοτήσεις, αποζημιώσεις), όπως και βασικές αρμοδιότητες σε πληθώρα θεμάτων γεωργίας, κτηνοτροφίας και αλιείας.
Ως προς τις αρμοδιότητες των Περιφερειών και ξεκινώντας από τις υποδομές, σημειώνω πως η διάνοιξη, η βελτίωση και η συντήρηση των αγροτικών δρόμων (μαζί με τους δήμους), η προώθηση των αναδασμών (για την περιοχή μας αφορά σε περιοχές της πάνω Μεσσηνίας, της Κορινθίας και της Αργολίδας), ο εκσυγχρονισμός των έγγειων βελτιώσεων, η επέκταση του ηλεκτροφωτισμού σε στανοτόπια, η μελέτη και η κατασκευή μικροφραγμάτων ή λιμνοδεξαμενών, μαζί με πληθώρα άλλων θεμάτων κυρίως διοικητικής φύσεως, αποτελούν βασικά στοιχεία εκχωρημένης περιφερειακής δράσης.
Στα θέματα ποιότητας, ανταγωνιστικότητας, προστασίας και βελτίωσης του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου είναι εκχωρημένες στις Περιφέρειες οι αρμοδιότητες της δακοκτονίας, του ελέγχου ζωαγορών και λαϊκών αγορών, της εποπτείας σε μονάδες παραγωγής φυτικών και ζωικών προϊόντων, της προστασίας προϊόντων ΠΟΠ και πάμπολλα άλλα. Ιδιαίτερα, πρέπει να επισημανθεί και μάλιστα εμφατικά η αρμοδιότητα για τα σχέδια βελτίωσης των νέων γεωργών.
Προφανώς, είναι ανοικτός και επιβεβλημένος για τις Περιφέρειες ο δρόμος της συνεργασίας με Πανεπιστήμια και Ινστιτούτα, η οργάνωση και λειτουργία γεωργικών σχολείων, η διάχυση της πληροφορίας για τα ευρωπαϊκά προγράμματα και η ανάληψη πρωτοβουλιών για την εισαγωγή νέων καλλιεργειών, την αναβίωση παλαιών (π.χ. μουριά/μετάξι) και οπωσδήποτε η αναζήτηση τρόπων προβολής και στήριξης των παραγόμενων προϊόντων.
Ασφαλώς, οι διαμαρτυρίες από τις Περιφέρειες για έλλειψη επιστημονικού προσωπικού ή ανεπάρκεια πόρων είναι δίκαιες. Όμως, πάντα υπάρχουν μεγάλα περιθώρια συνεχούς βελτίωσης της προσφοράς στον αγροτικό κόσμο και στην εθνική οικονομία, αρκεί να υπάρξει η αναγκαία καθοδήγηση, η συνεργασία και ο δημιουργικός έλεγχος στο διοικητικό και πολιτικό επίπεδο.
Συμπερασματικά, η κύρια αρμοδιότητα και ευθύνη για τον πρωτογενή τομέα ανήκει στην κυβέρνηση και την Ε.Ε. Υπάρχουν όμως αρκετές εκχωρημένες αρμοδιότητες στις περιφέρειες, η ουσιαστική άσκηση των οποίων συνδέεται με την υγεία όλων μας, τη βελτίωση του εισοδήματος των αγροτών και την ανάπτυξη της χώρας μας. Επομένως, απαιτούνται συνεχείς, οργανωμένες και άοκνες προσπάθειες στο διοικητικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο, που θα δίνουν χειροπιαστές αποδείξεις προσφοράς και προόδου στο επίπεδο των εκχωρημένων αρμοδιοτήτων.
Επομένως, γενικόλογα ψηφίσματα, που δείχνουν θεωρητικό και ανούσιο ενδιαφέρον για τον χειμαζόμενο αγροτικό κόσμο, όπως και η ελλιπής προσπάθεια από πλευράς Περιφερειών για την αξιοποίηση κάθε δυνατότητας που προσφέρει το θεσμικό πλαίσιο, αποτελούν λαϊκίστικη και ψηφοθηρική συμπεριφορά, δεν τιμούν την αυτοδιοίκηση και δεν συμβάλλουν ούτε στην πρόοδο του πρωτογενούς τομέα ούτε στην ανάπτυξη της χώρας μας.
Να συνειδητοποιήσουμε πως είναι εύκολο και ανεύθυνο να υποστηρίζουμε πως για όλα τα προβλήματα και τα αδιέξοδά μας φταίνε πάντα οι άλλοι, οι παραπάνω και οι παραπέρα. Φταίμε και εμείς.
