Μέτρα προστασίας και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Λέρνας, στο σημερινό χωριό των Μύλων, μιας από τις σημαντικότερες θέσεις των προϊστορικών χρόνων στην Ελλάδα, λαμβάνει το Υπουργείο Πολιτισμού δια της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Αργολίδας. Το έργο, το οποίο έχει ενταχθεί στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ Πελοποννήσου, περιλαμβάνει επεμβάσεις προστασίας και συντήρησης της «Οικίας των Κεράμων» και του οχυρωματικού περιβόλου. Το παλαιό στέγαστρο, που προστατεύει την “Οικία των Κεράμων”, χρήζει αποκατάστασης, ενώ απαιτείται βιοκλιματική μελέτη για την εξασφάλιση κατάλληλου μικροκλίματος για τη διατήρηση των πλινθοδομών της Οικίας, καθώς και η κατασκευή συστήματος απορροής των ομβρίων υδάτων.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η Λέρνα, αν και δορυφορικού χαρακτήρα πόλη, στο περιβάλλον των ισχυρών μυκηναϊκών ακροπόλεων της Αργολίδας, μαρτυρά την ύπαρξη ενός προϊστορικού οικισμού που χρονολογείται στη Νεολιθική εποχή, φθάνοντας στην ακμή του στους μυκηναϊκούς ανακτορικούς χρόνους. Σύμφωνα με τον μύθο, στη Λέρνα βρισκόταν η πηγή Αμυμώνη, όπου φώλιαζε η Λερναία Ύδρα, την οποία εξολόθρευσε ο Ηρακλής. Η “Οικία των Κεράμων”, που χρονολογείται στην Πρωτοελλαδική περίοδο, περί το 2300-2500 π.Χ., έχει ερμηνευτεί ως ένα πρώιμο ανακτορικό διοικητικό κέντρο ή ένα κτήριο δημόσιας χρήσης. Το Υπουργείο Πολιτισμού με τις εργασίες, που υλοποιεί η Εφορεία Αρχαιοτήτων, θωρακίζει τις αρχαιότητες της Λέρνας έναντι των καιρικών συνθηκών και άλλων επιβλαβών παραγόντων, με στόχο την καλύτερη δυνατή διατήρηση των σημαντικών αυτών προϊστορικών τεκμηρίων και την ένταξή τους στην πολιτιστική διαδρομή των μυκηναϊκών κέντρων της Αργολίδας».
Για την αντιμετώπιση της φθορά των πλινθοδομών και των επιχρισμάτων της «Οικίας των Κεράμων» εκπονήθηκαν ειδικές μελέτες και υλοποιούνται εργασίες συντήρησης. Για την προστασία του οχυρωματικού περιβόλου εκπονείται μελέτη κατασκευής στεγάστρου προστασίας, ελαφριάς κατασκευής ώστε να μην χρειάζονται εις βάθος θεμελιώσεις, με βασικό κριτήριο την προστασία των πλινθόκτιστων κατασκευών από τις καιρικές συνθήκες και τον ικανό αερισμό τους.
Ο οικισμός της Λέρνας, στη δυτική πλευρά του αργολικού κόλπου, στο σημερινό χωριό των Μύλων, χρησιμοποιούνταν για 5.000 χρόνια περίπου, από τη Νεολιθική έως τη Μυκηναϊκή εποχή (6η -1η χιλιετία π.Χ.). Με τα αλλεπάλληλα στρώματα κατοίκησης σχηματίστηκε ένας χαμηλός τεχνητός λόφος. Στα βαθύτερα στρώματα ερευνήθηκαν οικίες της Πρώιμης και Μέσης Νεολιθικής Εποχής (6η – 5η χιλιετία π.Χ.). Η μεγάλη ακμή της Λέρνας συνδέεται με την Πρωτοελλαδική ΙΙ φάση (2700-2200 π.Χ.), οπότε ο οικισμός απέκτησε ισχυρή οχύρωση με πύλη και δύο πύργους στα νότια. Η «Οικία των Κεράμων» είναι κτισμένη με πέτρες στα θεμέλια, ωμές πλίθες στην ανωδομή, και στέγη από κεραμίδια, το οποίο και διακρίνεται ανάμεσα στις ορθογώνιες, συνήθως μονόχωρες οικίες της εποχής. Πάνω στο κατεστραμμένο κτήριο της «Οικίας των Κεράμων» ιδρύθηκε κατά την Πρωτοελλαδική ΙΙΙ φάση (2200-2000 π.Χ.) ένας τύμβος με λίθινο περίβολο που θεωρήθηκε ως ένα είδος απόδοσης σεβασμού στους ένδοξους προγόνους. Κατά την Πρωτοελλαδική ΙΙΙ φάση αλλά και τη Μεσοελλαδική εποχή (2000-1700 π.Χ.) αποκαλύφθηκαν οικίες με ορθογώνια αλλά και αψιδωτά περιγράμματα. Κατά τη μετάβαση από τη Μεσοελλαδική στην Υστεροελλαδική Εποχή (1700-1600 π.Χ.) δύο λακκοειδείς τάφοι διενοίχθησαν μέσα στα ερείπια της “Οικίας των Κεράμων”.
