Το Ζιγοβίστι (και Ζυγοβίστι) είναι ένα χωριό – έκπληξη της ορεινής Αρκαδίας. Χτισμένο σε υψόμετρο 1.160 μέτρων στις πλαγιές του Μαινάλου, αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Πελοποννήσου. Είναι σε µια απόσταση 5 χλµ. από τη ∆ηµητσάνα και αριθμεί 150 περίπου κατοίκους. Για να φτάσει κανείς εκεί, αρκεί να στρίψει αριστερά, ενδιάμεσα του δρόμου ∆ηµητσάνα – Στεµνίτσα. Έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός.
Το 1927 του αποδόθηκε η ονομασία Ζυγός, η οποία τελικά δεν διατηρήθηκε, καθώς το 1932 επανήλθε η παλαιότερη ονομασία.
Παραδοσιακός οικισμός
Το Ζυγοβίστι είναι διατηρητέος, Αρκαδικός, παραδοσιακός οικισμός, ένας ακόμη από τα άγονα, µα, σαν ζωγραφιές, Γορτυνιακά χωριά…
Το Ζυγοβίστι, αξίζει κανείς το επισκεφθεί… Στην αρχή του χωριού προσκυνάς τον Άγιο-Νικόλα (1638) αλλά και στο κάτω μέρος του χωριού τον Αη-Γιάννη τον Πρόδροµο (1643). Στις παρυφές του οικισμού είναι ο Ναός των Αγίων Αποστόλων (1811) και του Αγίου Γεωργίου (1897).
Εντυπωσιάζεται, ο επισκέπτης, από την είσοδο του χωριού! Εκεί, τον υποδέχεται το πρωτότυπο μαρμάρινο µμνημείο, ένα ανοιχτό βιβλίο µε τα ονόματα όλων των Ζυγοβιστινών αγωνιστών… μέρος, των οποίων, ο Κολοκοτρώνης είχε εντάξει στη σωματοφυλακή του ως «αθάνατο σώμα»!
Και εδώ, στο Ζυγοβίστι, οι πηγές είναι άφθονες: Πάνω, Κάτω και Πίσω βρύση, η βρύση ∆ρακουνά…
Ιστορία
Ιδρύθηκε από την οικογένεια Κοντογιάννη που προήλθε από τη Μεσσηνία, γύρω στα 1700. Εξαιρετική φυσική ομορφιά χαρακτηρίζει την τριγύρω περιοχή με κύρια χαρακτηριστικά την ελατόφυτη πλαγιά της Κλινίτσας και τη χαράδρα του ποταμού Λούσιου. Στο Ζυγοβίστι υπάρχει ένα μαρμάρινο μνημείο σε σχήμα ανοιγμένου βιβλίου που είναι αφιερωμένο στους 200 “Αθάνατους” Ζυγοβιστινούς που αποτελούσαν σωματοφυλακή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη κατά την επανάσταση του 1821. Σύμφωνα με τον ιστορικό Φωτάκο “ουδέποτε ο εχθρός είδε τα νώτα των Αθανάτων”. Στα όρια του χωριού, σε χαράδρα πάνω από τον ποταμό Λούσιο, βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας Αιμυαλούς.
Σύμφωνα με την παράδοση στο Ληνό του μοναστηριού παγιδεύτηκαν και βρήκαν το θάνατο τρείς κλέφτες, συγγενείς του Γέρου του Μοριά, ίσως μετά από προδοσία του καλόγερου. Ο Ληνός έχει αναστηλωθεί και δίπλα του δεσπόζουν τρία κυπαρίσσια φυτεμένα στη μνήμη των αδικοχαμένων παλληκαριών.
Ο Παυσανίας, στα «Αρκαδικά» του, το Ζυγοβίστι το τοποθετεί στο Ιερό της Καλλίστης Αρτέµιδος και στον τάφο της Καλλιστώς! Πρωτοκατοικήθηκε από την οικογένεια των Κοντογιανναίων, οι οποίοι, το 1608, ίδρυσαν, κοντά στο Ζυγοβίστι, τη Μονή Αιµυαλών! Η κεντρική εκκλησία του Μοναστηριού χτίστηκε το 1630 ενώ, ο Μητροπολιτικός Ναός του χωριού της Μεταµόρφωσης του Σωτήρα µε το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέµπλο, χτίστηκε το 1810 και, μάλιστα, εντός 40 ημερών! ∆ιατηρητέο είναι και το κτίσμα του Καποδιστριακού σχολείου που οικοδοµήθηκε το 1830!
Το χωριό είχε σημαντικό ρόλο κατά την Επανάσταση του 1821, καθώς κάτοικοί του ήταν από τους πρώτους που ακολούθησαν το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ο οποίος τους χρησιμοποίησε ως σωματοφύλακές του με την ονομασία “Αθάνατο Σώμα”: προς τιμήν τους η κεντρική πλατεία του χωριού λέγεται Πλατεία Αθανάτων, στην οποία υπάρχει μαρμάρινο μνημείο.
Περισσότερα για το χωριό στο zigovisti.gr.