Μετά τα τελευταία σπίτια του χωριού Ξηροκάμπι στη Λακωνία και καθώς αφήνουμε πίσω μας το γεφύρι της Ρασίνας, ξεκινά το φαράγγι του Ανακώλου. Είναι ενταγμένο στο Δίκτυο Natura 2000 ως περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, φιλοξενεί περί τα είκοσι διαφορετικά είδη βλάστησης που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο και αρκετά ενδημικά είδη πανίδας.
Η ομορφιά του οφείλεται τόσο στα γιγάντια βράχια του που δημιουργούν περίεργους φυσικούς σχηματισμούς, όσο και στις αμέτρητες αποχρώσεις του πράσινου και τα γάργαρα νερά, που κάνουν το φαράγγι αποτυπώνεται έντονα στην μνήμη.
Διασχίζοντας το φαράγγι
Το φαράγγι που βρίσκεται στην καρδιά του Ταΰγετου αποτελεί το μοναδικό στην Ελλάδα που μπορεί να διασχίσει κάποιος οδικώς με αυτοκίνητο, μέσα από άσφαλτο και στη συνέχεια χωματόδρομο καλής βατότητας.
Από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του φαραγγιού αποτελεί το ελληνιστικό γεφύρι του 150 π.Χ. στο Ξηροκάμπι και ο μεσαιωνικός οικισμός της Κουμουστάς με τα ακέραια παραδοσιακά κτίσματα και τις βυζαντινές εκκλησιές. Τις φυσικές ομορφιές του φαραγγιού απολαμβάνεις καλύτερα μέσα από περιπατητικά μονοπάτια που διασχίζουν την καρδιά του δάσους αλλά και 4Χ4 διαδρομές στους δασικούς δρόμους του βουνού.
Τρία άριστα σηματοδοτημένα μονοπάτια οδηγούν στη Μονή Γόλας, το ορειβατικό καταφύγιο του Ταΰγετου, τη δασική περιοχή των Πενταυλών και τις πηγές του χειμάρρου Ρασίνα, που στολίζουν τρεχούμενα νερά, καταρράκτες και λίμνες που προσφέρονται για κολύμπι. Οργανωμένες εκδρομές και πεζοπορίες στις ιστορικές μονές και τα αξιοθέατα του φαραγγιού, ποδηλασία βουνού, ιππασία και ορειβασία μέχρι την πυραμίδα του Ταΰγετου προσφέρουν πολλές οικοτουριστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Το φαράγγι διασχίζεται από το χείμαρρο Ρασίνα και περνά μέσα από παραδοσιακούς οικισμούς, αρχαιολογικά μνημεία, καταρράκτες, αμέτρητες φυσικές πηγές, λίμνες και ρυάκια. Άριστα σηματοδοτημένα μονοπάτια περνούν μέσα από τα παρθένα, καταπράσινα δάση με προορισμό ιστορικές μονές της Λακωνίας έως και την κορυφή του Προφήτη Ηλία.
Ξηροκάμπι και Κουμουστά
Η διαδρομή με ΙΧ οδηγεί μέχρι το Ξηροκάμπι και τον μεσαιωνικό οικισμό της Κουμουστάς.
Στο Ξηροκάμπι ο δρόμος διασχίζει ένα αρχαίο ελληνιστικό μονότοξο γεφύρι του 1ου π.Χ. αιώνα, που περνά πάνω από το χείμαρρο Ρασίνα αποτελώντας το παλαιότερο γεφύρι που χρησιμοποιείται ακόμη στην Ευρώπη. Το γεφύρι ένωνε μέσω της Βασιλικής οδού, την πόλη της Σπάρτης με την Καρδαμύλη. Κοντά στο γεφύρι, το πέτρινο αμφιθέατρο του χωριού με την πλατανοσκέπαστη πλατεία φιλοξενεί μουσικά δρώμενα από σημαντικούς καλλιτέχνες της έντεχνης ελληνικής μουσικής σκηνής.
Ο δρόμος συνεχίζει προς την Κουμουστά, ένα Μεσαιωνικό χωριό κτισμένο σε υψόμετρο περίπου 750 μ. μέσα στο φαράγγι του Ανακώλου. Ο οικισμός διαθέτει παραδοσιακά κτίσματα του 16ου – 18ου αιώνα, μαρμάρινες βρύσες και πέντε Βυζαντινές εκκλησίες. Διασχίζοντας το δάσος, μέσα από μια πανέμορφη πεζοπορική διαδρομή μιάμισης περίπου ώρας, κατευθύνεσαι προς τη Μονή Γόλας, μία από τις εφτά μονές στον ελλαδικό χώρο με απεικόνιση αρχαίων φιλοσόφων. Με αφετηρία την Κουμουστά, ένα δεύτερο μονοπάτι οδηγεί στους Πενταυλούς, μια πανέμορφη δασική περιοχή σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, κάτω από την κορυφή του Ταϋγέτου. Η διαδρομή, που στολίζεται από 67 πηγές, ένα φυσικό καταρράκτη και μικρές λίμνες που προσφέρονται για κολύμπι, καταλήγει στις πηγές του χειμάρρου Ρασίνα. Περίπου στα μέσα της διαδρομής το μονοπάτι διασταυρώνεται με άλλο που οδηγεί στο ορειβατικό καταφύγιο του Ταΰγετου. Το καταφύγιο μπορείς να το προσεγγίσεις και από τους Πενταυλούς μέσω του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4 καθώς και από βατό χωματόδρομο.
Η ευρύτερη περιοχή σε υψόμετρο άνω των 400 μέτρων είναι χαρακτηρισμένη ως Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους και περιλαμβάνει σημαντικούς οικότοπους με σπάνια είδη χλωρίδας: δάση ανατολικής πλατάνου, ελληνικής ελάτης και μαύρης πεύκης- καθώς και ενδημικά είδη πανίδας όπως ο Χρυσαετός, ο Σπιζαετός κι ο Πετρίτης, η Σαλαμάνδρα, η Μεσογειακή χελώνα, η Ποταμοχελώνα κ.ά.. που ζουν και αναπαράγονται στις πλαγιές του Ταΰγετου.
