Νέα Επίδαυρος: Ο μεσαιωνικός οικισμός και το κάστρο Πιάδας

Βρισκόμαστε στη Νέα Επίδαυρο. Το πρόσφατα ανακαινισμένο κάστρο του χωριού είναι μεσαιωνικός οικισμός που εξελίχθηκε σε σύγχρονο, σε ύψωμα με φυσική οχύρωση, πάνω από ένα βάραθρο και σχετικά κοντά στη θάλασσα.

Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Πιάδα. Το κάστρο κατασκευάστηκε μάλλον κατά τους βυζαντινούς χρόνους και συμπληρώθηκε στα χρόνια της φραγκοκρατίας και αργότερα της ενετοκρατίας.

Εκεί έγινε η Α’ Εθνοσυνέλευση

Στις 20 Δεκεμβρίου 1821 στην Πιάδα άρχισε η Α’ Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων και ολοκληρώθηκε στις 16 Ιανουαρίου 1822. Η Εθνοσυνέλευση ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Ελλάδας, αποφάσισε για την ελληνική σημαία και έδωσε στη χώρα το πρώτο της πολίτευμα. Επιπλέον αποφάσισε τη μετονομασία του χωριού από Πιάδα σε Νέα Επίδαυρο.

Πάντως η Εθνοσυνέλευση έγινε έξω από το κάστρο, στο χώρο του παλαιού δημοτικού σχολείου της Νέας Επιδαύρου.

Τι θα δέιτε στο Κάστρο

Ο οικισμός συνέχισε να κατοικείται μέχρι σήμερα, αλλά μόνο ελάχιστα υπολείμματα σώζονται από τα τείχη της ενετικής οχύρωσης, στο επάνω μέρος στην ακρόπολη του οικισμού.

Περιμετρικά υπάρχουν υπολείμματα των τειχών που είναι ορατά από το χωριό. Στην κορυφή, μέσα στο κάστρο, υπάρχουν ελάχιστα ερείπια και μια εκκλησία (Άγιος Ιωάννης) που είναι το μοναδικό άρτιο κτίσμα.
Έχει ακανόνιστο σχήμα καθώς ακολουθεί το φρύδι του βράχου. Η κάτοψή του είναι μακρόστενη, εκτεινόμενη στον άξονα Α-Δ και έχει μήκος περίπου 120μ. Και πλάτος μεταξύ 15 και 20 μ. Τα τείχη είναι κάθετα με πάχος περίπου 0,70μ. Είναι κατασκευασμένα από αδρά πελεκημένους λίθους μεσαίου μεγέθους με συνδετικό κονίαμα και τμήματα κεραμιδιών.

Οχυρωμένες είναι μόνο η νότια, δυτική και ανατολική πλευρά του, ενώ η βόρεια είναι ατείχιστη λόγω της φυσικής οχύρωσης που παρέχει η απότομη χαράδρα του Βόθυλα. Η πύλη του κάστρου βρισκόταν στα ανατολικά. Στη νότια πλευρά σώζονται τα κατάλοιπα πεταλόσχημου προμαχώνα μάλλον) και δυο κατεστραμμένων (σε μεγάλο βαθμό) τετράπλευρων πύργων.

Ο κεντρικός πύργος, τετράγωνης κάτοψης, βρισκόταν στα βορειοδυτικά, στο ψηλότερο σημείο του υψώματος. Από αυτόν τον πύργο σώζεται μόνο το δάπεδο που ανήκε στη δεξαμενή, η οποία βρισκόταν στο κατώτερο τμήμα του πύργου, και είναι επιχρισμένη εσωτερικά με κονίαμα (κουρασάνι).

Στο εσωτερικό του κάστρου, σώζονται ορισμένα οικοδομικά λείψανα, εκ των οποίων τα ερείπια δυο μονόχωρων ναών. Σε καλή κατάσταση σώζεται στα δυτικά ένας τρίτος μονόχωρος καμαροσκεπής ναός, αφιερωμένος στον Άγ. Ιωάννη τον Θεολόγο. Ο ναός, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή τοιχογραφήθηκε το 1710, ενώ σώζει εντοιχισμένη ανάγλυφη πλάκα μεσοβυζαντινών χρόνων, με μεταγενέστερα χαραγμένη τη χρονολογία 1708.