Ανεβαίνοντας τον ορεινό όγκο της Ζήρειας, νοτιοδυτικά στην Κορινθία και όσο πλησιάζει κανείς την ορεινή καρδιά της Πελοποννήσου, ξαφνικά βρίσκεται σε ένα απίστευτο πεδινό μέρος.
Δεν είναι άλλο από το οροπέδιο του Φενεού. Πολλοί έχουν ονομάσει την περιοχή «Κορινθιακή Ελβετία» λόγω της απίστευτης φυσικής ομορφιάς, μέρη τα οποία παραμένουν παρθένα και η ανθρώπινη παρέμβαση είναι απόλυτα εναρμονισμένη με τη φύση. Το απίστευτο ψηφιδωτό της πεδιάδας του Φενεού, έκτασης 79.000 στρεμμάτων, είναι ουσιαστικά ο πυθμένας μίας παλιάς λίμνης που σχηματιζόταν κάθε χειμώνα όταν οι ποταμοί Όλβιος και Δόξας δεν έβρισκαν διέξοδο προς τη θάλασσα και τα νερά της λίμνης «ρουφούσαν» οι καταβόθρες που βρίσκονται στους πρόποδες του όρους Σαϊτάς.
Τα νερά της παλιάς λίμνης συγκεντρώνονται ακόμα, αλλά σε μικρότερη έκταση στη νότια πλευρά του τριγώνου που σχηματίζει το οροπέδιο. Πλούσια είναι η ιστορία αυτής της περιοχής αφού στο Φενεό γεννήθηκε ο Ερμής, ο οποίος λατρευόταν ως τοπικός θεός και προς τιμήν του οργανώνονταν τα Έρμαια. Σύμφωνα με τη μυθολογία τις καταβόθρες στον Σαϊτά είχε κατασκευάσει ο ημίθεος Ηρακλής, ενώ ο θρύλος λέει ότι από αυτές τις καταβόθρες κατέβηκε η θεά Δήμητρα στον Κάτω κόσμο για να αναζητήσει την Περσεφόνη. O Ναός του Ασκληπιού στην Ακρόπολη της Αρχαίας Φενεού έχει ανασκαφεί κοντά στο σημερινό χωριό Καλυβάκια.
Τα χωριά του Φενεού είναι απλωμένα περιμετρικά του οροπεδίου στους πρόποδες των Αροανίων (Χελμός και Ντουρντουβάνα) δυτικά, του Σαϊτά νότια, του Μαυροβουνίου ανατολικά και της Ζήρειας βόρεια.
Ακολουθώντας τη διαδρομή από τη Στυμφαλία το πρώτο χωριό που συναντάμε είναι η Μοσιά που βρίσκεται σε υψόμετρο 810 μέτρων. Στη Μόσια αξίζει να προσέξουμε τον πετρόχτιστο ναό του Αγ. Νικολάου στο κέντρο του χωριού. Ανατολικά της Μοσιάς βρίσκεται το χωριό μάτι ενώ συνεχίζοντας βόρεια φτάνουμε στο Μεσινό. Αξίζει μία βόλτα στα δυτικά του Μεσινού. Εκεί μας περιμένει ο Αρχαίος Φενεός τα σημερινά Καλύβια σε υψόμετρο 840 μέτρων. Στο χωριό λειτουργεί μουσείο που στεγάζει αρχαιολογική συλλογή. Σε πολύ κοντινή απόσταση βρίσκεται το Πανόραμα, στα 900 μέτρα υψόμετρο στο οποίο βρίσκεται ο περίφημος βυζαντινός ναός του Αγ. Δημητρίου (13ος αι.).
Δίπλα στα δύο αυτά χωριά βρίσκεται η τεχνητή λίμνη Δόξα στα νερά της οποίας υπάρχει ένα μικρό νησάκι με την εκκλησία του Αγίου Φανουρίου που οι ντόπιοι το λένε Παλιομονάστηρο.
Το Ποντικονήσι της Κορινθίας ενώνεται με τη στεριά με μία στενή λωρίδα γης. Στα βόρεια της παραδεισένιας λίμνης δεσπόζει η Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου που χτίστηκε τον 17ο αιώνα, όταν δηλαδή μεταφέρθηκε από την παλιά της τοποθεσία το νησάκι στη λίμνη Δόξα (από εκεί και η ονομασία Παλιομονάστηρο). Στο τριώροφο μοναστήρι με την εσωτερική αυλή και τα περιμετρικά διατεταγμένα κελιά είχε συσταθεί έδρα της Φιλικής Εταιρείας από τον ηγούμενο Ναθαναήλ. Η θέα από το μπαλκόνι της Μονής είναι μοναδική, ειδικά αν συνοδεύεται από το γλυκό τριαντάφυλλο που προσφέρουν οι καλόγεροι στους επισκέπτες.
Η Γκούρα με υψόμετρο 950 μ. εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τα καλοδιατηρημένα και όμορφα αρχοντικά της αλλά και με την επιβλητική κεντρική της πλατεία. Κινούμενοι βόρεια και αφού περάσουμε το Στενό θα συναντήσουμε στα δυτικά το χωριό του Φενεού.
Ο Φενεός είναι ένας πανέμορφος οικισμός σε υψόμετρο 920 μέτρων, με τα παλιά πέτρινα σπίτια και το Λαογραφικό Μουσείο της Βασιλικής Μητροπούλου, φορτωμένο με μνήμες και παραδόσεις του τόπου. Ακόμα βορειότερα βρίσκονται τα χωριά του Κάτω και Άνω Ταρσού με υψόμετρο που αγγίζει τα 1150 μ., τα οποία αποτελούν από τα ψηλότερα χωριά της Ελλάδας.
Απαράμιλλης ομορφιάς είναι το έρημο μοναστήρι της Παναγίας του Βράχου, χτισμένο στη σκιά ενός τεράστιου βράχου που φέρνει στον επισκέπτη συνειρμούς από Μετέωρα. Ο ναός του μοναστηριού είναι χτισμένος σε μια σχισμή του βράχου, πάντα ανοιχτός για τον επισκέπτη που θέλει να απολαύσει τη θαυμάσια θέα προς τη Ζήρεια, ειδικά τα χειμωνιάτικα απογεύματα.
Αυτός που θα αποφασίσει να επισκεφθεί τον Φενεό θα έρθει σε άμεση επαφή με την παρθένα φύση και με τους ανθρώπους που είναι ακόμα δεμένοι με τη γη και την παράδοση. Η γαλήνη και η ηρεμία από αυτονόητα έχουν γίνει ζητούμενα στην εποχή μας και μία εξόρμηση στα χωριά του Φενεού θα μας πείσει ότι μπορούν να είναι πάλι αυτονόητα…
