Σε μια ανακοίνωση που εξέδωσαν οι εργαζόμενοι του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε. Αργολίδας «Ελπίδα Ζωής» εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για τον ερχομό του οργανισμού-ομπρέλα ΕΟΠΑΕ, καταγγέλλοντας τη φιλοσοφία των «κόστους-οφέλους» που υιοθετείται.
Το σχέδιο νόμου που προωθείται από το Υπουργείο Υγείας αντιμετωπίζεται ως απειλή για τη λειτουργία των Κέντρων Πρόληψης, μείωνοντας τις προοπτικές για ποικιλομορφία παρεμβάσεων στην πρόληψη και τη θεραπεία. Οι εργαζόμενοι επισημαίνουν τις αρνητικές επιπτώσεις που έχουν ήδη προκύψει από προηγούμενες αποφάσεις, όπως το κλείσιμο Κέντρων Πρόληψης στον Πειραιά και η υποστελέχωση.
Από την άλλη πλευρά, εκφράζουν την αντίθεσή τους στην κατάργηση του άρθρου 61 του Νόμου 3459 (2006), το οποίο εξασφάλιζε τη σταθερή χρηματοδότηση των Κέντρων Πρόληψης. Ζητούν να μην κατατεθεί το νομοσχέδιο και να διαφυλαχθεί η ψυχοκοινωνική φιλοσοφία της Πρόληψης, της Θεραπείας και της Κοινωνικής Επανένταξης.
Στις απαιτήσεις τους συμπεριλαμβάνουν επίσης τη στελέχωση των 130 κενών θέσεων προσωπικού, πλήρη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, και τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα Κέντρων Πρόληψης με πλήρη εργασιακά δικαιώματα. Παράλληλα, απευθύνουν έκκληση για διάλογο με την τοπική κοινωνία προκειμένου να γίνει η συζήτηση από μηδενική βάση.
Οι εργαζόμενοι καταλήγουν, εκφράζοντας τη διαμαρτυρία τους, ότι το προτεινόμενο σχέδιο νόμου απειλεί τον στόχο της κοινωνικής συνοχής και προειδοποιούν για τις σοβαρές συνέπειες στην ψυχοκοινωνική υγεία του πληθυσμού.
Αναλυτικά η ανακοίνωση
Όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση:
«Ως εργαζόμενοι/ες στα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας, εκφράζουμε την έντονη ανησυχία μας για τις διαφαινόμενες εξελίξεις στον χώρο των εξαρτήσεων που αφορούν στην ίδρυση του οργανισμού-ομπρέλα (ΕΟΠΑΕ). Θεωρούμε ότι ακολουθεί τη φιλοσοφία των θεωριών «κόστους-οφέλους» και στη βάση ενός γραφειοκρατικού, κεντρικού ελέγχου, στον πυρήνα του οποίου κυριαρχεί όχι η ποικιλομορφία των παρεμβάσεων στην πρόληψη και τη θεραπεία, αλλά η λογική της συντήρησης ως πιο συμφέρουσα, αφού απευθύνεται σε μεγαλύτερο αριθμό ατόμων με λιγότερους πόρους. Λογική που διαπερνά και τις υπόλοιπες αλλαγές στη ψυχική υγεία στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου. Ας θυμηθούμε ότι ο ΕΟΠΑΕ έρχεται σε μια περίοδο που έχουν ήδη προηγηθεί «χτυπήματα» στον χώρο της απεξάρτησης, όπως:
- Η αποψίλωση της Πρόληψης με κλείσιμο Κέντρων Πρόληψης (π.χ. Πειραιάς), με σταθερή υποστελέχωση και επιπλέον χωρίς καμία κάλυψη των κενών που δημιουργούνται από αποχώρηση του προσωπικού πάνω από δέκα χρόνια. Χωρίς Ενιαίο Θεσμικό Πλαίσιο για τη λειτουργία τους και εγκατάλειψη κάθε προσπάθειας για θεσμική ενδυνάμωση των Κέντρων Πρόληψης.
- Η υπερπροβολή της μείωσης της βλάβης από την διοίκηση του ΟΚΑΝΑ, ως πανάκεια. Περιορίζοντας το κίνητρο για ολιστική θεραπεία και έξοδο των προσώπων από τον φαύλο κύκλο της Εξάρτησης, υποβαθμίζοντας και διαρρηγνύοντας το θεραπευτικό συνεχές της πρόληψης, θεραπείας, κοινωνικής επανένταξης.
- Η αλλοίωση του χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ με την κατάργηση του αυτοδιοίκητου.
Είναι ενδεικτικό του κλίματος, της απαξιωτικής στάσης και των στοχεύσεων του Υπουργείου για υποβάθμιση, το γεγονός ότι το Νομοσχέδιο έρχεται από τις “σοφές κεφαλές”, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες των ανθρώπων που δουλεύουν χρόνια στο πεδίο (ΚΕΘΕΑ, 18Ανω,ΟΚΑΝΑ, Κέντρα Πρόληψης). Επίσης, στο χώρο της πρόληψης το σχέδιο νόμου έρχεται να προστεθεί στις κινήσεις και επιλογές του τελευταίου διαστήματος που έδειχναν προθέσεις παρεμπόδισης του έργου των ΚΠ.
Στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας, με τίτλο «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» και συγκεκριμένα στο άρθρο 46 στις «Καταργούμενες διατάξεις», για τα Κέντρα Πρόληψης, επιβεβαιώνεται το χειρότερο σενάριο. Συγκεκριμένα, καταργείται το άρθρο 61 του Νόμου 3459 (2006), το οποίο και διατηρήθηκε στο νόμο 4139(2013). Νόμος με τον οποίο περιγράφεται και το υφιστάμενο καθεστώς στα Κέντρα Πρόληψης ως σήμερα, καθώς προβλέπεται η πάγια και τακτική χρηματοδότησή τους από το Κράτος, μέσω των δύο ονομασμένων πηγών (Υπουργείο Υγείας και Εσωτερικών). Προβλέπονται προγραμματικές συμβάσεις, οι οποίες ανανεώνονται καθώς και κάποιες ρήτρες που δυσκολεύουν το κλείσιμο των Κέντρων Πρόληψης.
Καταργείται επίσης το άρθρο 60, παρ.4 , του νόμου 4139, σύμφωνα με το οποίο τα Κέντρα Πρόληψης ανήκουν στους εγκεκριμένους φορείς πρόληψης.
Τα Κέντρα Πρόληψης μέχρι το 2027, μένουν μετέωρα χωρίς καμία νομοθετική ρήτρα, στα χέρια του νέου οργανισμού. Μετά το 2027, δεν υπάρχει καμία δημόσια χρηματοδότηση. Καμία εξασφάλιση λειτουργίας. Το μόνο που διατηρείται είναι η παρούσα σύμβαση μέχρι το 2027, η οποία στο νομοσχέδιο αυτό αναφέρεται ότι λήγει αυτοδίκαια χωρίς να προβλέπει καμία συνέχεια λειτουργίας και ύπαρξης των Κέντρων.
Σήμερα, για ακόμα μία φορά στην εργασιακή μας ζωή, στα Κέντρα Πρόληψης ανησυχούμε έντονα, καθώς κριτήριο αυτής της εξέλιξης δεν είναι σε καμία περίπτωση η ανάπτυξη, η ενίσχυση, η αναβάθμιση της πρόληψης, όπως το ίδιο συμβαίνει και για τη θεραπεία και κοινωνική επανένταξη στο χώρο των εξαρτήσεων. Ουσιαστικά διαρρηγνύεται το θεραπευτικό συνεχές και η πρόληψη αποσπάται από τη θεραπεία και επανένταξη. Η πρόληψη μετά το 2027, πρακτικά, θα υλοποιείται αποσπασματικά, ευκαιριακά, κατακερματισμένα από «εργολάβους» προγραμμάτων πρόληψης με αξιοποίηση αντίστοιχων ιδιωτών, ΜΚΟ, ευρωπαϊκά προγράμματα, Εκκλησία κ.α.
Ως εργαζόμενοι/ες στην Πρόληψη είμαστε ενάντια στο σύνολο του σχεδίου νόμου που αφορά τις εξαρτήσεις και υποβαθμίζει υπηρεσίες και προγράμματα. Λέμε ΟΧΙ στο σχέδιο νόμου που μας καταργεί!
Διεκδικούμε:
- Να μην κατατεθεί το νομοσχέδιο – να συζητηθούν εξαρχής τα άρθρα που αφορούν την πρόληψη. Ο διάλογος να γίνει από μηδενική βάση.
- Να διαφυλαχθεί η ψυχοκοινωνική φιλοσοφία της Πρόληψης, της Θεραπείας και Κοινωνικής επανένταξης. Να διαφυλαχτεί η αντίστοιχη φιλοσοφία και οι πρακτικές που εμπεριέχουν τα διαφορετικά θεραπευτικά προγράμματα.
- Να μην τεθούν σε κίνδυνο οι θέσεις εργασίας των εργαζομένων στα Κέντρα Πρόληψης και συνολικά, οι οποίοι/ες με την παραπάνω από 30έτη εμπειρία τους και τις επιστημονικές τους παρεμβάσεις έχουν συμβάλει να είναι η Ελλάδα, μια από τις πρώτες χώρες πανευρωπαϊκά, στη μείωση της εξάρτησης σε νέες ηλικίες.
- Στελέχωση των 130 κενών θέσεων προσωπικού
- Πλήρη, επαρκή και αποκλειστική χρηματοδότηση των Κέντρων Πρόληψης από τον κρατικό προϋπολογισμό.
- Ενιαίος φορέας Κέντρων Πρόληψης, δημόσιου χαρακτήρα που θα εξασφαλίζει Ενιαίο Θεσμικό Πλαίσιο για τα Κέντρα Πρόληψης στη βάση των αποφάσεων του Σωματείου και στελέχωσή τους με επαρκές, μόνιμο, πιστοποιημένο προσωπικό, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα.
- Τα Κέντρα Πρόληψης να παραμείνουν εγκεκριμένοι φορείς πρόληψης. Διατήρηση της ταυτότητας, της φιλοσοφίας της και του περιεχομένου της Πρόληψης.
- Να μην συγχωνευτούν Κέντρα Πρόληψης αλλά αντίθετα να γίνουν Κέντρα Πρόληψης σε περιοχές που δεν υπάρχουν: Ανατολική – Δυτική Αττική, Πειραιάς και άλλοι Δήμοι στο Λεκανοπεδίο, Λασίθι
- Να μην καταργηθεί το άρθρο 60 του ν. 4139 του 2013 και το άρθρο 61 του ν.3459 του 2006, τα οποία καταργούνται στο άρθρο 46 του υπάρχοντος προσχεδίου νόμου,καθώς με τα άρθρα αυτά: προβλέπεται η αναγνώριση τους ως εγκεκριμένοι φορείς πρόληψης (άρθρο 60), καθώς και η πάγια και τακτική χρηματοδότηση των Κέντρων Πρόληψης από το Κράτος, μέσω των δύο ονομασμένων πηγών (Υπουργείο Υγείας και Εσωτερικών), προγραμματικές συμβάσεις οι οποίες ανανεώνονται και κάποιες ρήτρες που δυσκολεύουν το κλείσιμο των κέντρων πρόληψης (άρθρο 61).
Για τον σκοπό αυτό, λαμβάνουμε πρωτοβουλίες με βάση και την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Σωματείου για να κάνουμε ορατές τις θέσεις μας στην τοπική κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτό έχουν πραγματοποιηθεί το τελευταίο διάστημα αρκετές συναντήσεις και ευχαριστούμε όσους ανθρώπους, φορείς και Σωματεία, στέκονται στο πλευρό μας και συμμερίζονται τις ανησυχίες μας»
