Σημαντικές αλλαγές φέρνει στην Πολιτική Προστασία το νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη βουλή από τον αρμόδιο υπουργό Βασίλη Κικίλια. Ειδικότερα, σε αυτό καθιερώνεται η δυνατότητα άμεσης λήψης πρόσθετων προληπτικών μέτρων προστασίας και ασφάλειας των πολιτών, μέσω του Εθνικού Μηχανισμού Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων.
Σε αυτά συγκαταλέγονται:
- η προληπτική απαγόρευση κυκλοφορίας
- η μερική αναστολή της υποχρέωσης προς εργασία
- η αναστολή λειτουργίας σχολείων
- η πρόβλεψη τηλεργασίας
- η προληπτική αναστολή υπαίθριων εκδηλώσεων, συναυλιών κ.α.
Μάλιστα, τα μέτρα αυτά θα κοινοποιούνται στους πολίτες μέσω του 112 και θα είναι άμεσης εφαρμογής.
Επίσης, μέσω του ίδιου νομοσχεδίου νομοθετούνται τα εξής:
- Συστήνεται Επιτροπή Εκτίμησης Κινδύνου από ακραία καιρικά φαινόμενα. Η Επιτροπή θα αποτελείται από εκπροσώπους επιστημονικών φορέων, όπως η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, και στόχοι της είναι:
- Η διαρκής παρακολούθηση όλων των επικίνδυνων φυσικών φαινομένων
- Η πρόγνωση πιθανών συνεπειών στις υποδομές, στην ασφάλεια και στην υγεία των πολιτών
- Η διαμόρφωση της ενδεδειγμένης Διαβάθμισης Κατάστασης ετοιμότητας του κρατικού μηχανισμού
- Η λήψη προληπτικών μέτρων για την προστασία της περιουσίας, της ασφάλειας και της υγείας των πολιτών, (π.χ. αναστολή υποχρέωσης προς εργασία σε συνδυασμό με απαγόρευση κυκλοφορίας
Επιπροσθέτως, δίνεται στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας η δυνατότητα να διενεργεί ελέγχους για την τήρηση μέτρων πρόληψης από τους ΟΤΑ σε ό,τι αφορά την αντιπυρική προστασία, τους καθαρισμούς ποταμών και ρεμάτων και την υλοποίηση αντιπλημμυρικών έργων.
Παράλληλα, προβλέπεται η υπαγωγή των ΟΤΑ σε διαδικασία κατεπείγοντος, όταν κρίνεται απαραίτητο για την προάσπιση της ασφάλειας των πολιτών. Ακόμα, επικαιροποιείται η διάταξη για τους καθαρισμούς ιδιωτικών οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων. Πλέον, οι πολίτες θα είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν σε ειδική ψηφιακή πλατφόρμα ότι έχουν καθαρίσει τις υπαίθριες ιδιοκτησίες τους, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος πρόκλησης πυρκαγιάς. Σε περίπτωση παράλειψης, προβλέπεται εξουσιοδότηση εκ του νόμου για καθαρισμό και επιβολή τέλους ανά τετραγωνικό μέτρο, ενώ σε περίπτωση ψευδούς δήλωσης θα επιβάλλεται ποινική κύρωση.
Παράλληλα, προβλέπεται διάνοιξη επιπλέον αντιπυρικών ζωνών σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Δυνατότητα να διανοίξουν αντιπυρικές ζώνες θα έχουν και οι ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ, όπου υπάρχουν καλώδια υψηλής τάσης, ενώ στα στρατόπεδα θα υπάρχει υποχρέωση καθαρισμού σε περίμετρο 100 μέτρων, ώστε να μη βιώσουμε ξανά αυτό που ζήσαμε το περασμένο καλοκαίρι στη Νέα Αγχίαλο.
Την ίδια ώρα, αυστηροποιείται η υφιστάμενη διάταξη του νόμου 4662/2020 για αναπροσαρμογή των προστίμων θερμών εργασιών- όπως κάψιμο ξερών χόρτων, χρήση τροχού- κλπ κατά τη διάρκεια της αντιπυρική περίοδο με ανώτατο όριο σε περίπτωση υποτροπής τις 3.000€ έως τις 50.000€.
Στο νομοσχέδιο, πλέον, προβλέπεται και η δυνατότητα επίταξης και επιπλέον έκτακτων μέτρων κατά το στάδιο της ειδικής πολιτικής κινητοποίησης. Ενδεικτικά αναφέρω: αναστολή λειτουργίας δημοσίων δομών και επιχειρήσεων, απαγόρευση κυκλοφορίας, επίταξη μηχανημάτων έργου και χειριστών, αναστολή αδειών, λειτουργία σε 24ωρη βάση κλπ)
Απλοποιούνται οι διαδικασίες σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης
Λόγω της εντεινόμενης κλιματικής κρίσης, οι υπάρχουσες δομές απαιτούν μεγαλύτερη καθετοποίηση και απλοποίηση των διαδικασιών, καθώς και τη λήψη προληπτικών μέτρων ευρύτερης έκτασης, προκειμένου να μπορούν να αντιμετωπιστούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Στόχος, οι Δήμοι και οι Περιφέρειες να μπορούν να ανταποκρίνονται άμεσα στις απαιτήσεις της πολιτικής προστασίας. Για αυτό το λόγο διευρύνεται η δυνατότητα του κεντρικού μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας να παρεμβαίνει πιο άμεσα και αποτελεσματικά με προσωπικό, πόρους και μέσα, κατά παρέκκλιση χρονοβόρων διαδικασιών με στόχο την αμεσότερη δυνατή αποκατάσταση της κανονικότητας.
Επίσης καθιερώνονται:
- Η στελέχωση των Αυτοτελών Διευθύνσεων και των Τμημάτων Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειών και των Δήμων με υπηρεσιακούς, επί θητεία υπαλλήλους, οι οποίοι θα είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο για κάθε υπό εξέλιξη συμβάν στην εδαφική τους περιφέρεια, να ανταποκρίνονται άμεσα και να είναι σε συνεχή επικοινωνία με το ΕΣΚΕΔΙΚ για την παροχή έγκαιρης ενημέρωσης και πληροφοριακής υποβοήθησης.
- Η υποχρέωση επαγρύπνησης και προληπτικής προετοιμασίας των Περιφερειών κατά το στάδιο πριν την εκδήλωση επικίνδυνου καιρικού φαινομένου
Επιπλέον το Νομοσχέδιο περιλαμβάνει με άλλες διατάξεις:
- Τη συμμετοχή πρόσθετων εκπροσώπων- συνδέσμων στο Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο της Πολιτικής Προστασίας από φορείς όπως ο ΑΔΜΗΕ, οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι για θέματα του 112 κ.α.
- Τη σύσταση ειδικής θέσης Συντονιστή Διάσωσης Εγκλωβισμένων στο ΕΣΚΕΔΙΚ.
- Τη σύνταξη προτύπων αντιμετώπισης κινδύνου ανά είδος φυσικής καταστροφής (πυρκαγιά, πλημμύρες κλπ) για πολίτες και στελέχη του Εθνικού Μηχανισμού.
- Δημιουργία μητρώου μηχανημάτων έργου και χειριστών (με καταχώρηση ανά περιφέρεια) στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας με υποχρέωση διακριτού ωραρίου ανά φορέα.
Επίσης σε ό,τι αφορά τους παραχωρησιούχους αυτοκινητοδρόμων, με στόχο την αποφυγή του κινδύνου εγκλωβισμού και έκθεσης οδηγών σε κίνδυνο στα οδικά δίκτυα προβλέπεται:
Η εκ του νόμου υποχρέωση κάθε παραχωρησιούχου να ενημερώνει άμεσα για την ύπαρξη συμβάντος πολιτικής προστασίας (πχ. σε γέφυρα Ριου- Αντιρρίου, Αττική Οδό κλπ)
Παράλληλα, οι παραχωρησιούχοι υποχρεούνται να παρέχουν κάθε συνδρομή στις δυνάμεις της Πολιτικής Προστασίας και να συμμορφώνονται με κάθε υπόδειξή της. Επιπροσθέτως, ορίζεται η υποχρέωση του εκπροσώπου της παραχωρησιούχου εταιρείας να ορίσει σύνδεσμο στο ΕΣΚΕΔΙΚ για τον καλύτερο συντονισμό των ενεργειών σε περίπτωση ύπαρξης επικίνδυνου συμβάντος.
