Η Ευρωστίνα (ή Ευρωστίνη ή Ζάχολη) υπήρξε η πρωτεύουσα του παλαιού δήμου Ευρωστίνης και ήταν η «μητρόπολη» της Δυτικής Κορινθίας. Ξεχωρίζει για την θρυλική εκκλησία των 17 τρούλων και το πανέμορφο Ρέμα των Μύλων.
Η Ζάχολη έχει μεγάλη ιστορία, καθώς προϋπάρχει του έτους 1500. Έχει υψόμετρο 700 μέτρα και απέχει 14 χιλιόμετρα από το Δερβένι και 70 χιλιόμετρα από την Κόρινθο.
Το χωριό
Η γεωργική παραγωγή της είναι πλούσια. Παράγει κεράσια, μήλα, λωτούς, δαμάσκηνα, αχλάδια, ντομάτες και, τέλος, τα φημισμένα και βραβευμένα «Ζαχολίτικα φασόλια».
Η Ζάχολη έχει μεγάλη προσφορά στον αγώνα του έθνους κατά την Επανάσταση του 1821. Ανέδειξε δύο σπουδαίους οπλαρχηγούς, τον Παναγιωτάκη Γεραρή και τον Χρήστο Ζίνη ή Ζαχολίτη.
Σημαντικά αξιοθέατα του οικισμού είναι οι ορθόδοξοι ναοί του Αγίου Γεωργίου (κτίστηκε το 1811 και ξεχωρίζει για τον αρχιτεκτονικό του ρυθμό και τις τρεις αγίες τράπεζες, αφιερωμένες στους Άγιο Γεώργιο, Άγιο Δημήτριο και Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη), της Κοίμησης της Θεοτόκου (κτίστηκε το 1830 στη θέση Καταφύγια) και της Αγίας Παρασκευής (κτίστηκε την ίδια περίοδο αλλά ανακατασκευάστηκε εκ θεμελίων το 1963).
Η εκκλησία με τους 17 τρούλους
Από τους σημαντικότερους, αρχιτεκτονικά και ιστορικά, ναούς της Κορινθίας, είναι αδιαμφισβήτητα ο ναός του Αγίου Γεωργίου της Ζάχολης.
Σπανιότατος, ιδιαίτερος και εντυπωσιακός με τους 17 τρούλους του και το σχετικό θρύλο να τον ακολουθεί. Σύμφωνα με αυτόν ο ναός χτίστηκε το 1811 εντός 39 ημερών, μετά από υπεράνθρωπες προσπάθειες των κατοίκων του χωριού, αφού η προθεσμία για την ανέγερσή του είχε οριστεί από τον Τούρκο διοικητή σε 40 ημέρες, διαφορετικά είτε θα γκρεμιζόταν, είτε θα γινόταν τζαμί.
Ο Άγιος Γεώργιος άνηκε διοικητικά και οικονομικά στη Μονή Προφήτου Ηλία και χτίστηκε στα θέση παλαιότερου, μικρότερου ναού. Στα ιερά σκεύη του ναού υπάρχουν επιγραφές του 1893.
Η σκεπή στηρίχτηκε σε 36 κολώνες με κιονόκρανα βυζαντινού ρυθμού, ενώ το τέμπλο κατασκευάστηκε από την ξυλεία ενός και μόνο θρυλικού κυπαρισσιού.
Πάνω του σκαλίστηκαν εικόνες από την Παλαιά Διαθήκη, αλλά και η σκηνή της κοπής του κυπαρισσιού, το οποίο χρησιμοποιήθηκε γενικότερα για ξυλεία στην κατασκευή του ναού.
Χωρίζεται σε τρία κλίτη από δύο κιονοστοιχίες με επτά κτιστά επιχρίσματα η καθεμία. Οι κίονες είναι χωρίς βάση. Η στέγη είναι κεραμοσκεπής, δίρριχτη και καλύπτει με ενιαίο τρόπο όλα τα κλίτη.
Ο ναός είναι τρισυπόστατος, έχει δηλαδή τρεις τράπεζες, την αριστερή αφιερωμένης στους Αγίους Κωσταντίνο και Ελένη, τη μεσαία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο και τη δεξιά αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο.
Ο ναός που πρόσφατα κρίθηκε διατηρητέος έχει χτιστεί πάνω στα ερείπια προγενέστερου ναού και έχει μείνει στην νεώτερη ιστορία του έθνους καθώς εδώ ο Γέρος του Μοριά προέδρευσε επαναστατικών συμβουλίων. Στο προαύλιο του ναού βρίσκεται ο τάφος και η προτομή του οπλαρχηγού Παναγιωτάκη Γεραρή, τοπικού ήρωα της επανάσταση.
Ρέμα των Μύλων
Ένα ακόμη ξεχωριστό αξιοθέατο είναι το ρέμα των Μύλων. Νερά, μικροί καταρράκτες, χήνες, ψάρια. Ένα πάρκο περιπάτου και χαλάρωσης.
Ένας ειδυλλιακός χώρος που ο καθένας μπορεί να αισθανθεί και να νιώσει το μεγαλείο της φύσης.
Περίπατος με αρκετά μονοπάτια πολύ εύκολα προσβσάσιμα για χαλάρωση και ηρεμία, με μικρούς καταρράκτες και λίμνες που μπλέκουν των ήχο τους με το κελάηδημα των πουλιών.
Χωρίς κανένα βαθμό δυσκολίας μπορείς να περιηγηθείς στο δάσος και να βρεθείς απ άκρη σε άκρη του χωριού Ζαχόλη (Ευρωστίνη). Απο τη μια λιμνούλα με πάπιες και τρεχούμενα νερά μες το καταπράσινο δάσος απο την άλλη κρυοπηγή με ένα μονοπάτι βγαλμένο απο παραμύθι. Απλά ένας πανέμορφος και ιδανικός προορισμός για όλους.
Περιπλάνηση και απόλαυση
Η περιπλάνηση αυτή στο ονειρικό φυσικό τοπίο, οφείλει να συνδυαστεί με μία επίσκεψη στην κοντινή Παναγία των Καταφυγίων ή Καταφυγιώτισσα. Ένα μικρό εκκλησάκι, σκαρφαλωμένο και σμιλεμένο στον βράχο, με άπλετη θέα που φθάνει μέχρι τον Κορινθιακό κόλπο.
Και τέλος μην ξεχάσετε να τιμήσετε δεόντως τις ταβέρνες του χωριού για τα θεϊκά τους παϊδάκια από ντόπια κρέατα και για την φημισμένη φασολάδα από τα βραβευμένα «Ζαχολίτικα φασόλια».
