Στις βορινές απόκρημνες πλαγιές του Ερυμάνθου στέκεται αμφιθεατρικά ένα μικρό γραφικό χωριό της Αχαΐας επονομαζόμενο Χρυσοπηγή ή όπως είναι η παλιά του ονομασία η Σποδιάνα. Χτισμένο στα 750 μέτρα υψόμετρο και σε περίοπτη θέση στην ιστορική περιοχή των Νεζερών, αποτελεί παλιά αυτοτελή κοινότητα και πλέον υπάγεται στον Δήμο Ερυμάνθου, κοντά στα όρια του με τα λεγόμενα Καλαβρυτοχώρια.
Η άγρια ομορφιά της φύσης, η πλούσια βλάστηση, η ποικιλομορφία του τοπίου, τα παραδοσιακά χτίσματα, οι πηγές και τα τρεχούμενα νερά που φημίζονται για την ποιότητα τους καθώς και οι προσιτοί φιλόξενοι κάτοικοι του, συνθέτουν έναν ιδανικό προορισμό σε απόσταση σχεδόν 40 χιλιόμετρα από την πόλη της Πάτρας, που προσφέρεται για χαλάρωση, βόλτα αλλά και ως ορμητήριο για πεζοπορία, όπως και δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με το βουνό.
Δρομικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις
Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε πως σε ετήσια βάση τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη περιοχή πραγματοποιείται ο αγώνας ορεινού τρεξίματος «Ηράκλειος Άθλος» με διάφορες διαδρομές ανάμεσα στο εντυπωσιακό ανάγλυφο των βουνών.
Κάθε δεύτερη Κυριακή του Ιουνίου ο δραστήριος τοπικός Πολιτιστικός Σύλλογος διοργανώνει ανάβαση στην τοποθεσία «Πλατύς» ξεκινώντας από το χωριό και καταλήγοντας ψηλά πάνω από τα έλατα, κοντά στα θερινά βοσκοτόπια των Σποδιαναίων, όπου περιμένει τους επισκέπτες ένα παραδοσιακό γλέντι με εκλεκτά εδέσματα, προβατίνα βραστή, τσίπουρο, κρασί και χορό.
Παρθένο φυσικό περιβάλλον
Φτάνοντας κάνεις στην περιοχή μπορεί να θαυμάσει το τοπίο, τις σπηλιές και τους βράχους με τους εντυπωσιακούς σχηματισμούς, να περπατήσει ανάμεσα στα πέτρινα σπίτια και τα σοκάκια, τη γραφική πλατεία με τους αιωνόβιους πλατάνους και τις παραδοσιακές βρύσες που ξεδιψούν όλον τον χρόνο τους περαστικούς, όπως και να δει ιστορικά μνημεία και αξιοθέατα.
Η κουλτούρα του λαού μας, η ιστορική πορεία και ο τρόπος ζωής των ανθρώπων της υπαίθρου έχουν αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα τους στην εκεί και γύρω περιοχή και αυτό καταδεικνύεται με τους νερόμυλους και τα γεφύρια στον ποταμό Πείρο, τα ξεχασμένα διάσπαρτα αλώνια, το παλιό Σχολείο, αλλά και λείψανα αρχαίων και μεσαιωνικών κτισμάτων όπως το Κάστρο των Νεζερών και άλλα.
Θρησκευτικός τουρισμός
Χαρακτηριστικά στην περιοχή δεσπόζουν εκκλησίες και ξωκλήσια καθώς και μια ιστορική μονή. Συγκεκριμένα πιο πάνω από τον οικισμό βρίσκεται σε ελατόφυτη θέση ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος πολιούχος του χωριού, που ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα. Σε αυτόν σώζονται αυθεντικές αγιογραφίες της εποχής, μέρος των οποίων μάλιστα έχει τα σημάδια του κατακτητή, όταν σε μια επιδρομή των Τούρκων εκεί με τα ξίφη τους βεβήλωσαν τον ναό χαράζοντας τα μάτια από παραστάσεις των Αγίων, όμως σύμφωνα με την παράδοση η θεία δίκη τους έφερε σε παραπλήσια θέση λίγη ώρα μετά να αντιδικίσουν και να σφαγιάζονται μεταξύ τους με το γεγονός να αφήνει στο σημείο το τοπωνύμιο «Τουρκόμνημα».
Ο ενοριακός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στους Παμμέγιστους Ταξιάρχες και βρίσκεται σε περίοπτο σημείο με όμορφη θέα και με την κατασκευή του να διατηρεί μεταξύ άλλων πετροσκάλισους δοκούς και πρέκια στις πόρτες και τα παράθυρα, ενώ αρχικά είχε και θόλο ρυθμού βασιλικής με δίριχτη στέγη με πλάκες πέτρας.
Η Μονή της Παναγίας Χρυσοποδαρίτισσας
Χαμηλότερα από το χωριό, στην χαράδρα του ποταμού Πείρου, μέσα σε σπήλαιο με σταλακτίτες, βρίσκεται η Μονή Παναγίας της Χρυσοποδαρίτισσας, η ίδρυση της οποίας ανάγεται στις αρχές του 12ου αιώνος. Σε αυτήν στρατοπέδευσε κατά την Επανάσταση του 1821 ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Ανδρέας Ζαΐμης και άλλοι επιφανείς οπλαρχηγοί, ενώ ήταν και καταφύγιο του Παλαιών Πατρων Γερμανού, του οποίου μάλιστα αποτέλεσε ορμητήριο κατά την έναρξη του Αγώνα και την κάθοδο του στην Πάτρα για να ορκίσει τους Επαναστάτες στην Πλατεία Αγίου Γεωργίου.
Η Μονή μαζί τα γύρω χωριά κάηκε ολοσχερώς δύο φορές, μια κατά τα Ορλωφικά το 1770 από τους Τουρκαλβανούς και μια από τον Ιμπραήμ Πασά το 1825 και στις δύο περιπτώσεις έπειτα από αντίσταση των ντόπιων.
Ιστορικά στοιχεία
Η Σποδιάνα κατά την εποχή του ’21 αποτέλεσε πατρίδα και καταφύγιο οπλαρχηγών, αγωνιστών και κλεφταρματολών που έδωσαν την ζωή τους για την λευτεριά.
Το χωριό ωστόσο βρέθηκε στα πυρά των κατακτητών και τον 20ο αιώνα όταν τα Γερμανικά Ναζιστικά Στρατεύματα έδειξαν το ποιόν τους μην αφήνοντας σπίτι αλώβητο και κλέβοντας κάθε πολύτιμο αγαθό και τρόφιμο των αμάχων κατοίκων που λίγο έλειψε να τους εκτελέσουν, κάτι που τελικά ευτυχώς δεν συνέβη.
Γρήγορα όμως και παρά την μεγάλη φτώχεια και τις κακουχίες που βίωσαν οι χωριανοί, η Χρυσοπηγή κατάφερε να ορθοποδήσει, απέκτησε οδικό δίκτυο, μετέπειτα ρεύμα και νερό στα σπίτια, ακόμη πιο μετά τηλέφωνο και σήμερα αν και με λιγοστούς μόνιμους κατοίκους και ελάχιστες υποδομές, περιμένει τον κάθε επισκέπτη γεμάτη ιστορίες, μνήμες αλλά και με τις διάσπαρτες ομορφιές και χάρες της.
Κείμενο – Φωτογραφίες: Γιώργος Πετρούτσος
