Ο μήνας Μάρτιος ήταν αφιερωμένος στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου και ορθού.
του Ιωάννη Βίρλου*
Αυτό μας παραπέμπει στο όχι τόσο μακρινό 2010 όταν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη Γραπτή Διακήρυξη για την καταπολέμηση του καρκίνου του παχέος εντέρου και καρκίνου του ορθού στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία καλούσε τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την ευαισθητοποίηση του κοινού και τις εθνικές πολιτικές για την αντιμετώπιση των υψηλών ποσοστών θνησιμότητας από τον καρκίνο του παχεος εντέρου και τον καρκίνο του ορθού σε όλη την Ευρώπη. Λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής σε ολόκληρη την Ευρώπη και της αύξησης κατά 6% των νεοδιαγνωσθέντων περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου και του καρκίνου του ορθού μεταξύ των νέων, ο αριθμός των διαγνωσμένων περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου και του καρκίνου του ορθου προβλέπεται να αυξηθεί την επόμενη δεκαετία, εκτός εάν ληφθούν σημαντικά μέτρα για να αξιοποιηθεί η πρόοδος που έχει συντελεστεί από τότε που έγινε η Γραπτή Διακήρυξη.
Το 2018 υπήρχαν πάνω από 375.000 πρόσφατα διαγνωσμένα κρούσματα καρκίνου παχέος εντέρου και καρκίνου ορθού στην ΕΕ. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και ορθού είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος δολοφόνος καρκίνος στην Ευρώπη, με πάνω από 170.000 θανάτους στην ΕΕ κάθε χρόνο. Είναι αξιοσημείωτο όμως ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου και ορθού έχει ποσοστό 5ετούς επιβίωσης 90% όταν ανιχνεύεται στο στάδιο 1 και 71% στο στάδιο 2.
Από το 2010, ο αριθμός των χωρών που έχουν εφαρμόσει προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου καρκίνου παχέος εντέρου και καρκίνου ορθού, αυξήθηκε από 15 σε 23, με στόχο το 72% του επιλέξιμου πληθυσμού στην Ευρώπη. Όμως εξακολουθούν να υπάρχουν τεράστιες ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την ποιότητα και την κάλυψη των εθνικών προγραμμάτων πρόληψης.
Δείτε το παρακάτω σύντομο βίντεο για την αναγνώριση των συμπτωμάτων:
Η ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΤΗ ΠΡΟΛΗΨΗ
Η Ενωμένη Ευρωπαϊκή Γαστρεντερολογία (UEG) ζητά:
- την εφαρμογή οργανωμένων προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου με βάση τον πληθυσμό στο σύνολο της ΕΕ και
- τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την κάλυψη και την ποιότητα των υφιστάμενων προγραμμάτων για τη μείωση των ποσοστών καρκίνου του παχέος εντέρου και του καρκίνου του ορθού.
Από την έναρξη των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου, τα οποία τώρα καλύπτουν περισσότερους από 110 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ, η Ευρώπη έχει παρατηρήσει μια σταθερή μείωση των ποσοστών θνησιμότητας από καρκίνου του παχέος εντέρου και του καρκίνου του ορθού.
Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, εξακολουθούν να υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές σε όλη την Ευρώπη όσον αφορά την εφαρμογή και την ποιότητα των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου καρκίνου του παχέος εντέρου και του καρκίνου του ορθού, με την πληθυσμιακή κάλυψη να παραμένει χαμηλή σε πολλά από τα κράτη μέλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Λετονία, η Ρουμανία και η Σλοβακική Δημοκρατία δεν διαθέτουν επί του παρόντος προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου καρκίνου του παχεος εντέρου και καρκίνου του ορθού στο γενικό πληθυσμό.
Οι στρατηγικές πρόληψης και θεραπείας, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου, θα μπορούσαν να μειώσουν τη θνησιμότητα του καρκίνου του παχεος εντέρου και καρκίνου του ορθού κατά 27% έως το 2030.
ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ Η ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ
Είναι γνωστό ότι οι ανθυγιεινοί τρόποι ζωής, όπως:
- οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε επεξεργασμένα τρόφιμα,
- το κάπνισμα και
- η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ
συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με την ανάπτυξη του καρκίνου του παχέος εντέρου και καρκίνου του ορθού
Άλλοι παράγοντες κινδύνου αποτελούν:
- Ηλικία 50 ετών και άνω
- Φύλο (συχνότερη εμφάνιση στους άνδρες)
- Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου
- Παχυσαρκία
- Οικογενειακό ιστορικό
Τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να ενθαρρύνουν θετικές αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:
— Η εισαγωγή μιας σειράς πολιτικών για τον περιορισμό της κατανάλωσης fast food
— Κίνητρα για τη μείωση της παραγωγής επεξεργασμένων τροφίμων
— Εκπαιδευτικά προγράμματα που αναδεικνύουν τον κίνδυνο του καπνίσματος, της υψηλής κατανάλωσης αλκοόλ και των επεξεργασμένων τροφίμων.
ΠΩΣ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΕΤΑΙ Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΟΡΘΟΥ;
Αυτό επιτυγχάνεται με:
— Έλεγχο με κολονοσκόπηση η άλλο μέσο πρόληψης
— Περιορισμένη πρόσληψη αλκοόλ
— Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους
— Διακοπή καπνίσματος
— Τακτική άσκηση
— Μειωμένη πρόσληψη επεξεργασμένων κρεάτων και κορεσμένων λιπαρών
— Αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών και ασβεστίου
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΜΕ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΟΡΘΟΥ;
— Επίμονη αιμορραγία από το ορθό
— Αίμα στα κόπρανα
— Αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου
— Κοιλιακό άλγος
— Απώλεια όρεξης
— Ανεξήγητη απώλεια βάρους
*Ο Ιωάννης Βίρλος είναι Ειδικευμένος Χειρουργός με εξειδίκευση στο πεδίο της χειρουργικής του εντέρου, ορθού και πρωκτού (Consultant Colorectal Surgeon) και ιδιαίτερα στο καρκίνο του παχέος εντέρου και ορθού όσο και στις χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (ΙΦΝΕ).
