Αναστάτωση, σύγχυση, απόπειρες διαφυγής και στο μεταξύ σεισμός, λαπίλες, ταραχώδη ρεύματα ηφαιστειακής τέφρας και καυτών αερίων. Ήταν η κόλαση της έκρηξης του 79 μ.Χ. Αυτή όπου βρέθηκαν οι κάτοικοι της αρχαίας πόλης της Πομπηίας, συμπεριλαμβανομένων των δύο τελευταίων θυμάτων, οι σκελετοί των οποίων βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφής στην οικία των Casti Amanti.
Επιμέλεια: Κων/νος Τζιαμπάσης
Τα θύματα ενός σεισμού που συνόδευσε την έκρηξη, που βρέθηκαν κάτω από την κατάρρευση ενός τοίχου που σημειώθηκε μεταξύ της τελικής φάσης καθίζησης των λαπίλων και πριν από την άφιξη των πυροκλαστικών ρευμάτων που έθαψαν οριστικά την Πομπηία, αποτελούν ολοένα και πιο ξεκάθαρη απόδειξη ότι, κατά τη διάρκεια της, οι καταρρεύσεις που συνδέονται με τη συσσώρευση λαπίλων ή η επίδραση των πυροκλαστικών ρευμάτων δεν ήταν οι μόνοι κίνδυνοι για τη ζωή των κατοίκων της αρχαίας Πομπηίας, καθώς οι ανασκαφές των τελευταίων δεκαετιών διερευνώνται όλο και περισσότερο.
Η έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. αρχίζει το πρωί μιας φθινοπωρινής ημέρας, αλλά μόλις γύρω στις 13:00 αρχίζει η λεγόμενη «πλίνια» φάση, κατά την οποία σχηματίζεται μια εκρηκτική στήλη, ύψους δεκάδων χιλιομέτρων, από την οποία πέφτει ελαφρόπετρα. Αυτή η φάση ακολουθείται από μια σειρά πυροκλαστικών ρευμάτων που ιζηματοποιούν εναποθέσεις τέφρας και λαπίλων. Τα ηφαιστειακά φαινόμενα σκότωσαν όποιον είχε ακόμα καταφύγει στην αρχαία πόλη της Πομπηίας, νότια της σημερινής Νάπολης, σκοτώνοντας τη ζωή τουλάχιστον στο 15-20% του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις των αρχαιολόγων. Μεταξύ των αιτιών θανάτου, η κατάρρευση κτιρίων, σε ορισμένες περιπτώσεις λόγω σεισμών που συνόδευαν την έκρηξη, αποδείχθηκε θανατηφόρος απειλή.
Οι σκελετοί εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια του εργοταξίου ασφαλείας, ανάπλασης και αναδιαμόρφωσης των μετώπων εκσκαφής του Insula dei Casti Amanti, το οποίο προβλέπει επίσης ανασκαφικές επεμβάσεις σε ορισμένες περιοχές. Βρίσκονταν ξαπλωμένοι στη μία πλευρά, σε χώρο εξυπηρέτησης, παροπλισμένοι εκείνη την ώρα λόγω πιθανών επισκευών ή ανακαινίσεων σε εξέλιξη στο σπίτι, στο οποίο είχαν καταφύγει αναζητώντας προστασία.
Τα δεδομένα από τις πρώτες ανθρωπολογικές αναλύσεις στο πεδίο – που δημοσιεύτηκαν στο E-journal of the Pompeii excavations – δείχνουν ότι και τα δύο άτομα πιθανότατα πέθαναν λόγω πολλαπλών τραυμάτων που προκλήθηκαν από την κατάρρευση τμημάτων του κτιρίου.
Πιθανότατα επρόκειτο για δύο αρσενικά άτομα ηλικίας τουλάχιστον 55 ετών. Κατά την αφαίρεση των αυχενικών σπονδύλων και του κρανίου του ενός από τους δύο σκελετούς, προέκυψαν ίχνη οργανικής ύλης, πιθανότατα υφασμάτινη δέσμη. Στο εσωτερικό βρέθηκαν, εκτός από πέντε στοιχεία σε γυάλινη πάστα που αναγνωρίστηκαν ως χάντρες περιδέραιου, έξι νομίσματα. Δύο ασημένια δηνάρια: ένα δημοκρατικό δηνάριο, που αναφέρεται στα μέσα του δεύτερου αιώνα. π.Χ., και ένα άλλο δηνάριο, πιο πρόσφατο, για αναφορά στις παραγωγές του Βεσπασιανού. Τα υπόλοιπα χάλκινα νομίσματα (δύο σεστερία, ένα ως και ένα τεταρτημόριο) κόπηκαν επίσης κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Βεσπασιανού και συνεπώς της πρόσφατης κοπής.
*Ο Κων/νος Χαρ.Τζιαμπάσης είναι αρχαιολόγος
