Εκτός από “Ημέρα της Ευρώπης”, που σηματοδοτεί την επέτειο της ιστορικής «Διακήρυξης Σουμάν», η οποία θεωρείται η απαρχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης, την 9η Μάη γιορτάζεται και η “Ημέρα της Αντιφασιστικής Νίκης”. Η ημέρα που ηττήθηκε ο ναζισμός και η Ευρώπη βγήκε στο φως της ειρήνης από το αιματηρότερο σκοτάδι που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα.
«Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας» λέει ο Γιώργος Σεφέρης.
Του Κωνσταντίνου Σταθογιαννόπουλου*
Τα χαράγματα πάνω στο μνημείο με τα 37 ονόματα των θυμάτων στη Μιδέα είναι λόγια Ιστορίας και Δικαιοσύνης για τους δικούς μας ανθρώπους, του Έλληνες που σφαγιάστηκαν από τη ναζιστική Γερμανία στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, για τους συγγενείς που άφησαν πίσω τους, για χωριά ολόκληρα που εξαφανίστηκαν από την θηριωδία των Γερμανών και για ποιους λόγους τα έργα αυτά των ναζί δεν πρέπει να ξεχαστούν.
Η ιστορική μνήμη, εφόσον δεν καλλιεργείται, εξασθενεί και χάνεται μέσα στη λήθη, ενώ στη συνέχεια η ίδια ιστορία αναβιώνει σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια.
Πότε στ’ αλήθεια δικαιώνονται οι νεκροί; Πότε ο θάνατος και η θυσία των μαρτύρων πιάνει τόπο; Πως στεριώνει μια πατρίδα με το αίμα των αθώων; Πρώτα απ΄ όλα, όταν ένας λαός θυμάται. Αν η ιστορία δεν μετασχηματιστεί σε εθνική αυτογνωσία, ο φόβος κάποτε επιστρέφει. Και ζωντανεύει πάλι ο εφιάλτης.
Επανεμφανίζεται φρικτό το πρόσωπο του ναζισμού. Ο ταραγμένος ψυχισμός. Αλλοιωμένες φιγούρες και γλώσσα αλλόκοτη. Γίνεται ακαταμάχητη και πάλι η «μορφή» του τέρατος. Το μίσος και η λυσσαλέα τους προσπάθεια να εξοντώσουν το «Άλλο», να εξαλείψουν το «Διαφορετικό». Αλλά και όταν τολμάει ένας λαός να κοιτάζει κατάματα τον εαυτό του στον καθρέφτη – όχι σε κάτοπτρα παραμορφωτικά. Όταν θωρακίζεται με καλλιέργεια βαθιά και βιωμένη γνώση. Με πνευματική υποδομή μπορείς να ελπίζεις ότι θα εντοπίσεις έγκαιρα το φασισμό -το φανερό ή τον υφέρποντα, το δικό σου και των άλλων – και θα τον πολεμήσεις.
Καθώς φωτογράφησα το μνημείο γονάτισα μπροστά στους νεκρούς και ζήτησα συγνώμη γιατί δεν γνώριζα το γεγονός. Ίσως δικαιολογημένα καθώς η δημοτική αρχή δεν συνηθίζει να αναφέρεται στον εκτελεσμένους Μιδεάτες, συμβάλλοντας έτσι να μη γίνεται ευρύτερα γνωστός ο άδικος χαμός των συμπολιτών μας.
Θα ήταν παράλειψη να μην τονίσω ότι ο δρόμος για να προσεγγίσει κάποιος στο μνημείο είναι σε τέτοια κατάσταση που σε απωθεί να τον ακολουθήσεις και να φτάσεις στο εκκλησάκι του Αϊ Γιάννη του Θεολόγου όπου και σου αποκαλύπτεται το Μνημείο με τα ονόματα των φονευθέντων και το ιστορικό συμβάν. Και βέβαια, ο δήμαρχος δεν έκανε καν τη σκέψη για διοργάνωση οργανωμένων επισκέψεων από μαθητές, με τους εκπαιδευτικούς να τους μαθαίνουν την ιστορία μας.
Είναι πολλά αυτά που πρέπει να αλλάξουν.
Από τους ορεινούς δρόμους του δήμου μας, που είναι εμφανώς εγκαταλειμμένοι, μέχρι τη νοοτροπία της δημοτικής αρχής που ασχολείται με το φιγούρες και αδιαφορεί για τα σπουδαία.
Αυτές οι αλλαγές είναι στο χέρι μας να γίνουν!
*Ο Κωνσταντίνος Σταθογιαννόπουλος είναι δικηγόρος, υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Ναυπλίου με τη «Νέα Εποχή»
