Συνολικά 2200 καλλιτέχνες θα δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό σε 76 εκδηλώσεις προκειμένου να δώσουν έναν αέρα Τέχνης και Ελευθερίας στο φετινό καλοκαίρι. Μότο του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου «Η ελευθερία των άλλων» και έμπνευσή του η επέτειος των 200 χρόνων από τη συγγραφή του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» του Διονύσιου Σολωμού.
Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου 2023 μάς παρουσιάστηκε το μεσημέρι της Δευτέρας 3 Απριλίου από την καλλιτεχνική του διευθύντρια, Κατερίνα Ευαγγελάτου, παρουσία δημοσιογράφων και δεκάδων καλλιτεχνών – αίσθηση προκάλεσε η απουσία της Υπουργού και του Υφυπουργού Πολιτισμού. Παρούσα δήλωσε μόνο η ΓΓ του ΥΠΠΟΑ, Ελένη Δουνδουλάκη.
Ένα πρόγραμμα συμπυκνωμένο, πολυσυλλεκτικό, εξωστρεφές, με έντονη την ελληνική εκπροσώπηση και με το «βλέμμα» στραμμένο στο μέλλον και στην εξαγωγή της ελληνικής δημιουργίας. Με διεθνείς συμπαραγωγές και μεγάλες πρεμιέρες με την υπογραφή κορυφαίων καλλιτεχνών από το χώρο του Θεάτρου, της Μουσικής και του Χορού.
Η Κατερίνα Ευαγγελάτου μίλησε αρκετά για το κυρίαρχο αυτό αίτημα της ανθρωπότητας εδώ και αιώνες. «Η Ελευθερία είναι μια από τις πιο δύσκολες, τις πιο απαιτητικές και τις πιο παρερμηνεύσιμες ιδέες. Ελεύθεροι να στοχαστούμε, να πράξουμε, να επιλέξουμε τον τρόπο ζωής μας, να αγαπήσουμε όποιο πλάσμα αγαπάμε, να πούμε την γνώμη μας χωρίς φόβο, να τοποθετηθούμε δημοσίως. Και επιπλέον, είμαστε άραγε έτοιμες και έτοιμοι για την ελευθερία των άλλων και όχι μόνο την δική μας; Για την ελευθερία των άλλων ομάδων, που δεν ταυτίζονται με το δικό μας εθνικό, φυλετικό, ταξικό, θρησκευτικό, σεξουαλικό “εμείς”; Είναι εφικτή η κοινωνική συνύπαρξη, αν η ελευθερία δεν βαδίζει χέρι-χέρι με τον σεβασμό απέναντι στον άλλο αλλά και την ατομική υποχρέωση και ευθύνη;» τόνισε.
Νέα οπτική ταυτότητα
Ενδιαφέρουσα πολύ είναι και η νέα οπτική ταυτότητα του Φεστιβάλ -που σχεδίασε το δημιουργικό γραφείο GDESIGN- και περιστρέφεται επίσης γύρω από την έννοια της ελευθερίας. Πρόκειται για ένα τρίπτυχο εικόνων με ένα χελιδόνι (η αίσθηση της ελευθερίας), μία καρδιά (σύμβολο της αγάπης που χωρίς αυτή κανένας αγώνας δεν καρποφορεί) και το νερό (πηγή ζωής και ελευθερίας).
Σήμερα στις 17:00 ξεκινάει και η προπώληση εισιτηρίων για τις περισσότερες εκδηλώσεις του φεστιβάλ στο aefestival.gr και το viva.gr.
Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου
8 αρχαίες παραστάσεις (6 τραγωδίες και 2 κωμωδίες) θα παρουσιαστούν φέτος στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου που φέτος αρκετά έντονη γυναικεία ματιά, καθώς θα σκηνοθετήσουν 4 άνδρες και 4 γυναίκες σκηνοθέτιδες.
Τα φετινά Επιδαύρια ανοίγουν φέτος το Εθνικό Θέατρο και η καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Κατερίνα Ευαγγελάτου με τον “Ιππόλυτο” του Ευριπίδη, ενώ ακολουθεί η αιρετική Λένα Κιτσοπούλου στην πρώτη της σκηνοθετική κάθοδο στην Επίδαυρο με μια διασκευή της δηκτικής κωμωδίας του Αριστοφάνη, “Σφήκες“. Το ενδιαφέρον μας μαγνητίζει η βασισμένη στην Ευριπίδεια “Μήδεια” διασκευή/πρόταση του Φρανκ Κάστορφ, ιστορικού διευθυντή της βερολινέζικης Φολκσμπίνε, που σφράγισε από τη δεκαετία του 1990 το «γερμανικό στιλ» παιξίματος. “Παρών” θα δηλώσουν και η Έφη Μπίρμπα με τον Άρη Σερβετάλη με τα “Βατράχια” του Αριστοφάνη (28 & 29 Ioυλίου), ο Δημήτρης Καταλειφός σαν Οιδίποδας στον Οιδίποδα επί Κολωνώ του Γιώργου Σκεύα (28 & 29 Ioυλίου), η Ιώ Βουλγαράκη με την “Εκάβη” (11 & 12 Αυγούστου), το ΚΘΒΕ με τις “Τρωάδες” σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη (18 & 19 Αυγούστου), αλλά και ο Σϊμος Κακάλας με “Οιδίποδα Τύραννο” (25 & 26 Αυγούστου) τον Γιάννη Στάνκογλου.
Να σημειωθεί πως με έναυσμα την παράσταση του Κάστορφ αλλά και την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, επαναλειτουργεί φέτος μετά από 22 χρόνια ο εκθεσιακός χώρος Επιδαύρου. Η επαναλειτουργία του Μουσείου θα εγκαινιαστεί με μια περιοδική έκθεση αφιερωμένη στη Μήδεια η οποία εστιάζει στην παρουσία της τραγικής ηρωίδας στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου από το 1956 που υποδέχτηκε τη Μήδεια του Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία του Μινωτή με τη θρυλική Κατίνα Παξινού στον ομώνυμο ρόλο.
Μικρή Επίδαυρος
Η αυλαία στο Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου σηκώνεται στις 8 Ιουλίου με τον Ψαραντώνη, ενώ στις 14 & 15 Ιουλίου η Έμιλυ Λουίζου -νέα σκηνοθέτιδα με έδρα το Λονδίνο- σκηνοθετεί τα “Συμπτώματα από την έλλειψη βάρους” του Γιάννη Σκαραγκά, ένα έργο εμπνευσμένο από τις Ευμενίδες του Αισχύλου. Στις 21 & 22 Ιουλίου ο Παντελής Φλατσουσης παρουσιάζει το Θήβα: A Global Civil War, έργο εμπνευσμένο από τους Επτά επί Θήβας του Αισχύλου. Ο Σαράντος Γεώργιος Ζερβουλάκος σκηνοθετεί τον “Φιλοκτήτη” του Χρήστου Οικονόμου (εμπνευσμένο από τον Φιλοκτήτη του Σοφοκλή) στις 28 & 29 Ιουλίου, ενώ στις 4 & 5 Αυγούστου ο Τάκης Τζαμαργιάς σκηνοθετεί το “Γίνεται δέντρο το πουλί;” του Χρήστου Χωμενίδη (Εμπνευσμένο από τον Ίωνα του Ευριπίδη). Τέλος, ο Σταμάτης Κραουνάκης, ένα πολύ ξεχωριστό κεφάλαιο της σύγχρονης ελληνικής μουσικής, θα μας ταξιδέψει στην τρυφερή, τη σπαρακτική, την αγαπητική πλευρά του (12 Αυγούστου).
Νέες πρωτοβουλίες
Σε ό,τι αφορά την εξωστρέφεια του οργανισμού, η Κατερίνα Ευαγγελάτου τόνισε ότι στόχος είναι, όχι μόνο η παρουσίαση της αφρόκρεμας των διεθνών δημιουργών, αλλά και η προώθηση ελληνικών παραστάσεων εκτός των συνόρων. Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκε φέτος η νέα πλατφόρμα «Grape» (Greek Agora Of Performance), μια Αγορά για τις ελληνικές παραστατικές τέχνες. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η παραγωγή και η παρουσίαση μιας πληθωρικής ανθολογίας 14 ελληνικών έργων – σε δύο ξεχωριστά πενθήμερα του Ιουλίου (3-8.07 και 18-22.07), η οποία μάλιστα εκτείνεται από την Πειραιώς 260 έως τη Μικρή Επίδαυρο, με προσκεκλημένους καλλιτεχνικούς διευθυντές διεθνών Φεστιβάλ, curators, δημοσιογράφους και υπεύθυνους προγραμματισμού οργανισμών του εξωτερικού.
Τα έργα που θα παρουσιαστούν στο «Grape», έχουν στο επίκεντρό τους σύγχρονες δραματουργικές αναζητήσεις, ελληνικό «ιδίωμα», αλλά και θεματολογία που απασχολεί το διεθνές καλλιτεχνικό γίγνεσθαι, ενώ ταυτόχρονα έχουν σχεδιαστεί με ευελιξία, ώστε να μπορούν να ταξιδέψουν.
Μια ακόμα καινοτομία που εγκαινιάζεται φέτος, είναι το φεστιβάλ νέας μουσικής «SubSet» που θα πραγματοποιηθεί από τις 21 έως τις 25 Ιουνίου σε συνεργασία με το Ωδείο Αθηνών, σε επιμέλεια Σταύρου Γασπαράτου. Σ’ αυτή την πενθήμερη διοργάνωση, τους χώρους του Ωδείου θα γεμίσουν οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις και συναυλίες, μουσικές περφόρμανς και εργαστήρια, σε μια πολυπρισματική και ιδιαίτερα εξωστρεφή μουσική πλατφόρμα.
Άλλο ένα νέο στοιχείο του φετινού προγράμματος, χάρη στην υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ, είναι η πρωτοβουλία της επαναλειτουργίας του εκθεσιακού χώρου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου μετά από 22 χρόνια που παρέμεινε κλειστός. Με έναυσμα την παράσταση του Φρανκ Κάστορφ αλλά και την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση της Μαρίας Κάλλας, η επαναλειτουργία του θα ξεκινήσει με μια περιοδική έκθεση αφιερωμένη στη «Μήδεια» η οποία θα εστιάζει στην παρουσία της θρυλικής ηρωίδας στο αργολικό θέατρο από το 1956 έως τις μέρες μας. Η περιοδική αυτή έκθεση, που θα είναι ανοιχτή καθ’ όλη τη διάρκεια των παραστάσεων από τις 7 Ιουλίου έως τις 26 Αυγούστου, θα περιλαμβάνει μοναδικής αξίας τεκμήρια από την αρχειακή συλλογή του Φεστιβάλ, αλλά και των πολιτιστικών οργανισμών και θιάσων που έχουν ανεβάσει Μήδεια στην Επίδαυρο.
Στις νέες συνεργασίες της διοργάνωσης συγκαταλέγεται και το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, το οποίο θα φιλοξενήσει ένα μουσικό φεστιβάλ με νεανικά ελληνικά σχήματα της εναλλακτικής μουσικής σκηνής. Τέλος, ένα πολύ σημαντικό πρότζεκτ που θα υλοποιηθεί φέτος από το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου με πρωτοβουλία μιας ιδιαίτερα δυναμικής επιμελητικής ομάδας Ελλήνων σκηνογράφων – ενδυματολόγων, είναι η εθνική συμμετοχή στην Κουαντριενάλε της Πράγας, όπου 60 Έλληνες δημιουργοί και 10 πανεπιστημιακά τμήματα και εργαστήρια, θα ταξιδέψουν τη δημιουργική πολυμορφία της σύγχρονης ελληνικής σκηνής πέρα από χρονικά και τοπικά σύνορα.