Το αρχοντικό Ταρσούλη-Αξελού είναι ένα εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας διατηρητέο μνημείο. Έχει κηρυχτεί διατηρητέο μνημείο με ομόφωνη του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων. Χαρακτηρίζεται «Ως έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.1469/50. Γιατί είναι αξιόλογο Νεοκλασικό κτίριο με μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και πολλά μορφολογικά και τοπολογικά στοιχεία που έχουν Βενετσιάνικη προέλευση»
Το σημαντικό αυτό νεώτερο μνημείο όπως είναι γνωστό παραχωρήθηκε το 1991 στην τότε Κοινότητα Κορώνης από τον Νίκο Ταρσούλη και την Άννα Αξελού –Κοντομάτη κόρη του μεγάλου Κρητικού ζωγράφου Μιχαήλ Αξελού ο οποίος έζησε και ζωγράφισε στη Κορώνη και για τη Κορώνη αφού ήταν η δεύτερη πατρίδα του, πατρίδα της συζύγου του Φιφής-Μάρθας Ταρσούλη.
Ποιος ήταν ο Μιχαήλ Αξελός
Ο Μιχαήλ Αξελός, εκτός από καταξιωμένος ζωγράφος κατά το πρώτο ήμισυ του περασμένου αιώνα, υπήρξε υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος από τότε που η Τράπεζα ανέλαβε το εκδοτικό προνόμιο (1928) και μέχρι τη συνταξιοδότησή του (1946). Ήταν δε ο πρώτος Έλληνας σχεδιαστής τραπεζογραμματίων και νομισμάτων, καθώς εργαζόταν από το 1902 στην Εθνική Τράπεζα και το 1918 του ανατέθηκε ο σχεδιασμός των νέων τύπων χαρτονομισμάτων. Παράλληλα, πέρα από το σχεδιασμό των τραπεζογραμματίων και των νομισμάτων, ο Μιχαήλ Αξελός είναι ο σχεδιαστής του εμβλήματος της Τράπεζας, που παρουσιάζει τη θεά Αθηνά καθισμένη σε αρχαϊκό κάθισμα (έργο του 1928).
Αυτό το τόσο σημαντικό μνημείο σχεδόν 30 χρόνια από την παραχώρηση του ρημάζει κυριολεκτικά και κινδυνεύει να καταστραφεί τελειωτικά και μαζί του το αποτύπωμα σε αυτό του Μιχαήλ Αξελού.
Η προεργασία από το ΕΜΠ το 2018
Η μόνη και πολύ σημαντική προεργασία 29 χρόνια τώρα έγινε από το ΕΜΠ το 2018.
Σύμφωνα με τους επιβλέποντες καθηγητές :
«Κατά την διάρκεια του εαρινού εξαμήνου του ακαδημαϊκού έτους 2017-18 στο πλαίσιο του μαθήματος Ειδικά Θέματα Οικοδομικής 8ου “ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΣΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΚΤΙΣΜΑ” του 8ου εξαμήνου της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου έγινε η άσκηση πεδίου του μαθήματος στην Κορώνη με την πολύτιμη στήριξη και φιλοξενία από το Δήμο Κορώνης, τοπικούς παράγοντες και ιδιώτες.
Ένα από τα θέματα που μελετήθηκαν ήταν το αρχοντικό Ταρσούλη-Αξελού, σημαντικότατο μνημείο της Κορώνης.
Η σπουδαστική εργασία επικεντρώνεται στην λεπτομερή τεκμηρίωση, ανάλυση και αποτύπωση της γεωμετρίας, της αρχιτεκτονικής μορφής , της κατασκευής και της παθολογίας του κτηρίου και στη διατύπωση γενικών προκαταρκτικών προτάσεων, σε επίπεδο αρχών και κατευθύνσεων, για τις αναγκαίες επεμβάσεις στερέωσης, αποκατάστασής και επανάχρησής του.
Αναλυτικότερα περιλαμβάνει τα κάτωθι:
Φωτογραφική τεκμηρίωση, Αποτύπωση με συμβατικά όργανα, [γενικά σχέδια (κατόψεις, όψεις, τομές), Τεχνική περιγραφή – Κατασκευαστική ανάλυση και καταγραφή κύριας Παθολογίας που συνοδεύονται και από ειδικότερα σχέδια όπως, γενική αξονομετρική τομή, σχέδια λεπτομερειών, σχέδια κουφωμάτων,. σχέδια φέροντος οργανισμού πατωμάτων και στέγης, σχέδια παθολογίας, καθώς και Τεχνική έκθεση για τις απολύτως αναγκαίες εργασίες άμεσων σωστικών μέτρων στεγανοποίησης της στέγης από τα νερά της βροχής και τις επεμβάσεις στερέωσης και αποκατάστασης του κτηρίου,.
Η εργασία αυτή έχει ιδιαίτερα υψηλή ποιότητα και σε πολλά σημεία μπορεί να θεωρηθεί ότι βρίσκεται σε επίπεδο οριστικής μελέτης.
Ανάγκη επέμβασης στο μνημείο
Χρειάζεται όμως επικαιροποίηση και συμπλήρωση των αρχιτεκτονικών, ιστορικών, γεωτεχνικών, στατικών δεδομένων, της αποτίμησης της κατάστασης διατήρησης του μνημείου, καθώς και των προτάσεων στερέωσης και αποκατάστασής του.
Στο πλαίσιο αυτό θα απαιτηθεί και η τεκμηρίωση των υλικών, του τρόπου δόμησης, της θεμελίωσης, καθώς και των αφανών μεταλλικών και ξύλινων ενισχύσεων και του βαθμού οξείδωσης και διάβρωσής τους, με την εκτέλεση των κατάλληλων επί τόπου και εργαστηριακών διερευνητικών εργασιών (τομές σε επιλεγμένα σημεία της κατασκευής, εφαρμογή των αναγκαίων μη καταστρεπτικών επί τόπου τεχνικών, λήψη δειγμάτων όπου απαιτείται και εκτέλεση των απολύτως αναγκαίων εργαστηριακών δοκιμών και αναλύσεων, κλπ).
Με βάση τα ως άνω στοιχεία τεκμηρίωσης και αποτίμησης της υπάρχουσας κατάστασης του μνημείου και λαμβάνοντας υπόψη και τις προτάσεις των τοπικών αρχών ως προς την νέα χρήση που θα μπορούσε να δοθεί στο αρχοντικό Ταρσούλη-Αξελού, απαιτείται ακολούθως να ερευνηθεί διεπιστημονικά η πρόταση Στερέωσης, Αποκατάστασης και Επανάχρησης του κτιρίου και του περιβάλλοντος χώρου, ώστε να ικανοποιεί όλες τις απαιτήσεις από πλευράς Αρχιτεκτονικής, Στατικής και Μηχανολογικής, και να επιλεγούν τεκμηριωμένα οι βέλτιστες επεμβάσεις (στερέωσης, συντήρησης αποκατάστασης, ένταξης νέων χρήσεων, ενεργειακής αναβάθμισης, κλπ), με βάση τις διεθνώς αποδεκτές αρχές αποκατάστασης και ανάδειξης της συνολικής αξίας του μνημείου.
Η εργασία αυτή θα πρέπει να κατατεθεί στην αντίστοιχη Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων, ώστε να λάβει έγκριση από το ΥΠΠΟΑ, μετά από γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβούλιου Νεωτέρων Μνημείων.
Ακολούθως και με βάση τα ως άνω θα πρέπει εκπονηθεί η Μελέτη εφαρμογής και η Οικονομοτεχνική Μελέτη. Αφού γίνουν όλες οι αναγκαίες διαδικασίες για τυχόν άλλες αδειοδοτήσεις, θα πρέπει να ενταχθεί το έργο σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα και να ακολουθήσει η υλοποίησή του.»
Το σημαντικό αυτό μνημείο ο Δήμος Πύλου – Νέστορος σκέπτεται ότι μπορεί να φιλοξενεί στο ισόγειο το γραφείο της Μεσογειακής Διατροφής αφού η Κορώνη είναι η πρέσβειρα της χώρας μας και στον 1ο όροφο χώρο εικαστικών εκθέσεων και πρώτα απ όλα των έργων του Μιχαήλ Αξελού όπως και άλλων πολιτιστικών δραστηριοτήτων.
Επερώτηση του Περιφερειακού Συμβούλου επικεφαλής της «Αγωνιστικής Συνεργασίας Πελοποννήσου» Θανάση Πετράκου
Σχετική επερώτηση κατέθεσε ο επικεφαλής της «Αγωνιστικής Συνεργασίας Πελοποννήσου» Θανάσης Πετράκος προς τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου Παναγιώτη Νίκα.
‘’Με βάση όλα τα ανωτέρω και κυρίως του ότι το μνημείο κινδυνεύει αλλά και είναι ντροπή για όλους μας 29 χρόνια μετά την παραχώρηση του να έχει αφεθεί να ερειπώνεται ,προτείνουμε:
1. Να γίνει Προγραμματική Σύμβαση της Περιφέρειας με το Δήμο Πύλου –Νέστορος, το Υπουργείο Πολιτισμού και το ΕΜΠ, ώστε να ανατεθεί πρότυπο διεπιστημονικό ερευνητικό πρόγραμμα στο Ε.Μ.Π, βάσει του οποίου θα συμπληρωθεί η τεκμηρίωση, θα γίνει αποτίμηση της υπάρχουσας κατάστασης και θα εκπονηθεί η αρχιτεκτονική-στατική πρόταση, στο πλαίσιο της οποίας θα διερευνηθούν οι κατάλληλες μέθοδοι στερέωσης και αποκατάστασης του αρχοντικού και θα διατυπωθούν γενικότεροι κανόνες επί των θεμάτων προστασίας και αποκατάστασης των κτιρίων και μνημείων του κηρυγμένου ιστορικού τόπου της Κορώνης. Η ερευνητική αυτή εργασία για το τόσο σημαντικό αυτό κτίριο στο θαλάσσιο μέτωπο της Κορώνης θα αποτελέσει την βάση, ώστε ο Δήμος να προχωρήσει σε σύνταξη μελέτης εφαρμογής και προκήρυξη του συγκεκριμένου έργου, αλλά και γενικότερων κανόνων προστασίας και ανάδειξης των μνημείων του Ιστορικού τόπου .
2. Να χρηματοδοτηθεί στη συνέχεια και από τη Περιφέρεια ή μόνο από τη Περιφέρεια η αποκατάσταση του σημαντικού αυτού μνημείου, αλλά και η έκδοση ειδικού τεύχους οδηγιών προς τους κατοίκους του Ιστορικού τόπου της Κορώνης, σχετικών με τα θέματα προστασίας, στερέωσης αποκατάστασης και ανάδειξης της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του οικισμού..
Κατόπιν αυτών σας ρωτώ κ. Περιφερειάρχη: Συμφωνείτε με τις προτάσεις μας και τις διαπιστώσεις μας για την κρισιμότητα και την επείγουσα ανάγκη να γίνουν όλες οι ενέργειες ώστε να χρηματοδοτηθεί η σωτηρία του σημαντικότατου αυτού μνημείου, στο πλαίσιο γενικότερης Προστασίας και ανάδειξης του κηρυγμένου ιστορικού τόπου της Κορώνης ;
Κύριε Περιφερειάρχη είχατε δεσμευτεί τότε ότι θα κάνετε Προγραμματική Σύμβαση με το Δήμο Πύλου – Νέστορος για την αποκατάσταση του σημαντικού αυτού μνημείου . Δυστυχώς ενώ έχετε κάνει εκατοντάδες Προγραμματικές Συμβάσεις με τους Δήμους και για σοβαρά ζητήματα αλλά και για τα πιο απίθανα δεν έχετε πράξει τίποτα για την αποκατάσταση του σημαντικού αυτού μνημείου και φυσικά δεν έχετε τηρήσει τη δέσμευση σας .
Σας ρωτάμε συνεπώς
1. Γιατί δεν τηρήσατε την δέσμευση σας;
2. Είστε διατεθειμένος έστω και τώρα να προχωρήσετε επειγόντως, ώστε να γίνουν όλες οι ενέργειες ώστε να χρηματοδοτηθεί η σωτηρία του σημαντικότατου αυτού μνημείου, στο πλαίσιο γενικότερης Προστασίας και ανάδειξης του κηρυγμένου ιστορικού τόπου της Κορώνης; ‘’
