Η πολυκατοικία Παπαλεονάρδου βρίσκεται στην συμβολή των οδών Πατησίων (28ης Οκτωβρίου) 61 και Σκαραμαγκά στην Αθήνα. Οικοδομήθηκε περί το 1925 με μορφολογικές επιρροές του ευρωπαϊκού ρυθμού Αρ Νουβό της εποχής εκείνης σε σχέδια του αρχιτέκτονα και καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Κωνσταντίνου Κιτσίκη.
Η πολυκατοικία έχει συνολική επιφάνεια 1590 τ.μ. και θεωρείται εκ των σπουδαιότερων μεσοπολεμικών οικημάτων της Αθήνας.
Ιστορία
Η Μαρία Κάλλας, διακεκριμένη Ελληνίδα υψίφωνος παγκοσμίου βεληνεκούς, υπήρξε η διασημότερη ένοικος του κτιρίου· το 1937, μετά το χωρισμό των γονέων της, η μητέρα της πήρε την Μαρία και την αδερφή της, Υακίνθη, και επέστρεψε στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκαν στην κατοικία της οδού Πατησίων. Εκεί διέμεινε η μονωδός μέχρι το 1945, οπότε έφυγε ξανά για τη Νέα Υόρκη στις 14 Σεπτεμβρίου.
Το κτίριο περιήλθε στην ιδιοκτησία του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου το 1950. Επί υπουργίας Μελίνας Μερκούρη το 1989, η πολυκατοικία Παπαλεονάρδου χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο ιστορικό και αρχιτεκτονικό μνημείο των νεότερων χρόνων. Στην πρόσοψη του οικήματος είχε αρχικώς τοποθετηθεί αναμνηστική πλάκα που αργότερα αφαιρέθηκε, όπου αναγραφόταν: «Στο σπίτι αυτό έζησε η Μαρία Κάλλας. Υπουργείο Πολιτισμού 1987». Η πολυκατοικία ζημιώθηκε από τον σεισμό του 1999 και επλήγη από πυρκαγιά το 2003, ωστόσο, παρά την εκπόνηση σχετικής μελέτης ανακατασκευής, η ανακαίνιση της από το ΝΑΤ τελικώς δεν πραγματοποιήθηκε λόγω έλλειψης πόρων. Συν τοις άλλοις, κατά τη λήξη του 20ου και την έναρξη του 21ου αιώνα το κτήριο χρησιμοποιούταν ως κατάλυμα ανέστιων και τοξικοεξαρτημένων ατόμων, με αποτέλεσμα να σφραγιστεί περί το 2008. Από το 2009 ως το 2013 τελούσε υπό κατάληψη ομάδας αντιεξουσιαστών. Τον Ιούλιο του 2017, το κτήριο περιήλθε στην κυριότητα του Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), μέσω σύμβασης με το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο.
Η αποκατάσταση του ιστορικού κτηρίου
Την αποκατάσταση του ιστορικού κτιρίου, στο οποίο έζησε η κορυφαία Ελληνίδα σοπράνο, Μαρία Κάλλας, προκειμένου να στεγαστεί εκεί η ομώνυμη Ακαδημία Λυρικής Τέχνης ανακοινώθηκε από τον Δήμαρχο Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννη. Για το έργο, το οποίο αναλαμβάνει η Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε., έχει εξασφαλιστεί η πλήρης χρηματοδότησή του από ευρωπαϊκούς πόρους.
Η δημοτική Αρχή της Αθήνας, έχοντας από την πρώτη στιγμή αγκαλιάσει το όραμα της προέδρου της Ακαδημίας Λυρικής Τέχνης Maria Callas, Βάσως Παπαντωνίου, να στεγαστεί η Ακαδημία Λυρικής Τέχνης Maria Callas, στο πανέμορφο κτίριο της οδού Πατησίων 61, κάνει το πρώτο σημαντικό βήμα για την αποκατάστασή του, προκηρύσσοντας στις αρχές του έτους, μέσω της εταιρείας «Ανάπλαση Αθήνας» τον διαγωνισμό για την υλοποίηση του έργου.
«Είναι ένα από τα ομορφότερα κτίρια της πόλης, αντάξιο του καλύτερου κτιρίου σε πόλεις όπως το Παρίσι, το Λονδίνο ή η Ρώμη. Το κτίριο αυτό για πάρα πολύ καιρό εγκαταλελειμμένο στον χρόνο και στη φθορά προκαλούσε ανάμικτα συναισθήματα. Αν και συνδεδεμένο με την αίγλη της Μαρίας Κάλλας, η εικόνα του δεν ανταποκρινόταν σε αυτό που έπρεπε να είναι. Σήμερα, προχωράμε στην αναζωογόνησή του, με στόχο να αποκτήσει τη δεύτερη λαμπρή του περίοδο», ανέφερε ο δήμαρχος Αθηναίων, υπογραμμίζοντας ότι δε θα είχαμε φτάσει εδώ χωρίς το όνειρο και το πάθος της υψιφώνου Βάσως Παπαντωνίου, που ονειρεύτηκε μία Ακαδημία Λυρικής Τέχνης στο εμβληματικό κτίριο όπου έζησε η Κάλλας.
Η δημοπράτηση του έργου «Αποκατάσταση Κτιρίου Στέγασης Ακαδημίας Λυρικής Τέχνης Maria Callas», προϋπολογισμού 6.869.600 ευρώ χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ” με ποσοστό δημόσιας δαπάνης 100% και σύμφωνα με το εγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα θα ολοκληρωθεί σε 24 μήνες.
