Το σύνταγμα της χώρας καθορίζει την κατανομή των βουλευτικών εδρών σε κάθε εκλογική περιφέρεια αναλογικά με τον πληθυσμό της όπως έχει καταγραφεί στην τελευταία απογραφή. Με βάση αυτή την αρχή στο νομό Αρκαδίας το 1958 εκλέχθηκαν οκτώ βουλευτές, το 1964 έξι, το 1974 πέντε και στις επόμενες θα εκλεγούν δύο!
Το αδιαμφισβήτητο αυτό στοιχείο δείχνει τη σχετική πληθυσμιακή υποβάθμιση της Αρκαδίας, αλλά και την απόλυτη αφού ο πληθυσμός της σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της τελευταίας απογραφής είναι 77551 κάτοικοι με σημαντική μείωση πάνω από 10% σε σχέση με το 2011. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η μείωση των ορεινών περιοχών που αγγίζουν πιά τα όρια της ερήμωσης.
Η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων αλλά και πολιτικών που εφαρμόσθηκαν. Στο πρώτο μεταπολεμικό χρονικό διάστημα ήταν οι συνέπειες του Εμφυλίου, οι μαζικές πολιτικές διώξεις και η φτώχεια που οδήγησαν σε μαζική μετανάστευση σε εσωτερικό και εξωτερικό. Μετά τη μεταπολίτευση το 1974, ενώ εξέλιπαν οι πολιτικοί λόγοι, οι κυβερνητικές επιλογές εναρμονισμένες με την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση της «ελεύθερης αγοράς» οι συνέπειες ήταν ολέθριες. Οδήγησαν σταδιακά στη συρρίκνωση της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, στην εγκατάλειψη των δασικών εκμεταλλεύσεων, στην αποδυνάμωση του ενεργειακού κέντρου της Μεγαλόπολης, στον περιορισμό των βιοτεχνικών και εμπορικών δραστηριοτήτων και στη διακοπή λειτουργίας του σιδηροδρόμου. Η παραγωγική αποδυνάμωση του νομού με την παράλληλη συρρίκνωση των υπηρεσιών παιδείας, υγείας και κοινής ωφέλειας ήταν παράγοντες που συνέχισαν τη μετανάστευση και την πληθυσμιακή μείωση.
Την αντικειμενική αδυναμία της τοπικής κοινωνίας να αντιδράσει δυναμικά σ’ αυτή την πολιτική αξιοποίησαν όλες οι κυβερνήσεις με συμπαραστάτες τις περιφερειακές και τοπικές αρχές για να λύσουν αφενός το πρόβλημα της διαχείρισης των κάθε είδους απορριμμάτων με τη δημιουργία μεγάλων ανεξέλεγκτων χωματερών, αφετέρου να χορηγούνται άδειες για την εγκατάσταση τεράστιων μονάδων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα βουνά του νομού μετατρέποντας αυτά σε βιομηχανικά πάρκα. Περιβάλλον, υπόγεια νερά και τα συμφέροντα των κατοίκων είναι ψιλά γράμματα αφού κυρίαρχο είναι το κέρδος των ημέτερων μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.
Όσοι άσκησαν σ’ αυτό το τόπο τη κεντρική, περιφερειακή και τοπική εξουσία είναι υπεύθυνοι γι’ αυτή την δυσμενή κατάσταση της Αρκαδίας. Αυτή την αλήθεια οφείλει να κατανοήσει ο κάθε πολίτης. Το αφήγημα τους ότι χάρη σ’ αυτούς προοδεύει ο τόπος και αλλάζει έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την πραγματικότητα.
Το ζήτημα όμως που απασχολεί κάθε σκεπτόμενο πολίτη δεν είναι μόνο η αποτύπωση της σημερινής πραγματικότητας αλλά οι προϋποθέσεις που απαιτούνται για την αλλαγή της. Για να συμβεί αυτό, ποιός μπορεί να διαφωνήσει ότι χρειάζεται η ενεργητική συμμετοχή των πολιτών για να διεκδικήσουν να έχουν λόγο στις αποφάσεις;
Η αποκατάσταση της αυτόνομης και δημοκρατικής λειτουργίας της διοίκησης πρώτου βαθμού που πρέπει να γίνει αφενός τοπική και αυτοδιοίκητη με αλλαγή του υπάρχοντος καθεστώτος είναι το πρώτο ζητούμενο. Κυρίαρχο ζήτημα στην αλλαγή πορείας είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση της Αρκαδίας. Ένα πρόγραμμα με μέτρα που θα ενισχύουν την ανάπτυξη της αγροτικής, δασικής και κτηνοτροφικής παραγωγής είναι απαραίτητο. Παράλληλα θα πρέπει να παραταθεί η λειτουργία όσο χρειασθεί, του ενεργειακού κέντρου Μεγαλόπολης και να υπάρξει χωροταξικός σχεδιασμός με σεβασμό στο περιβάλλον και επιπροσθέτως να χορηγούνται οι άδειες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μόνο στην τοπική αυτοδιοίκηση και στις ενεργειακές κοινότητες των κατοίκων, ενισχύοντας με αυτό το τρόπο το εισόδημά τους.
Να δοθούν κίνητρα για την ενίσχυση της δραστηριότητας της βιομηχανικής ζώνης Τρίπολης και Μεγαλόπολης, ιδιαίτερα στη μεταλιγνιτική περίοδο που πλησιάζει.
Απαραίτητη είναι η επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου Πελοποννήσου με επιβατική και εμπορική δραστηριότητα σε όλη τη διαδρομή.
Να υπάρξει νέος χωροταξικός σχεδιασμός για τις υπηρεσίες παιδείας, υγείας και κοινής ωφέλειας σ’ όλη την έκταση του νομού, αξιοποιώντας και τις νέες τεχνολογίες ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Ο τουρισμός είναι και μπορεί να αποτελεί σημαντικό οικονομικό παράγοντα για την παραλιακή ζώνη και κάποια ορεινά χωριά, δεν μπορεί όμως να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ανάπτυξης της Αρκαδίας, αφού αντικειμενικά αδυνατεί να καλύψει όλη την έκταση του νομού και την πλειοψηφία των κατοίκων.
Τέλος το πιο σημαντικό για το μέλλον του τόπου είναι: Η γη του Πολύβιου και του Κολοκοτρώνη να μην γίνει ο σκουπιδότοπος, της περιφέρειας, της χώρας και της Ευρώπης καταδικάζοντας το τόπο σε χρόνιο μαρασμό και υπανάπτυξη… Αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να διαχειριστούμε τα απόβλητα του τόπου μας με τρόπο οικολογικά αποδεκτό και οικονομικά ανεκτό από το δοκιμαζόμενο απ’ την ακρίβεια και φτώχεια λαό της Αρκαδίας.
Τρίπολη Δεκέμβριος 2022
Παν. Βέμμος
