Η είδηση από τον κόσμο των μουσείων μας ήρθε από τον ευρωπαϊκό βορρά το μεσημέρι της Κυριακής, μια και το δημοτικό συμβούλιο του Στρασβούργου, αποφάσισε τα οκτώ πολιτιστικά ιδρύματα στο Στρασβούργο, ανάμεσά τους και το Μουσείο Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης της πόλης να παραμένουν κλειστά, όχι μία, αλλά δύο ημέρες την εβδομάδα για τον Οκτώβριο και επιπλέον, προγραμματίζεται ωριαία διακοπή στο ωράριο λειτουργίας τους από τις 13:00 μ.μ. έως τις 14:00 μ.μ. τις ημέρες που θα είναι ανοιχτά στο κοινό.
Το Στρασβούργο υποδέχεται κάθε χρόνο τέσσερα εκατομμύρια επισκέπτες και το πολιτιστικό προϊόν της πόλης βρίσκεται ψηλά. Τα μουσεία στο Στρασβούργο αναγκάζονται να μειώσουν δραστικά τις ώρες λειτουργίας σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσουν το αυξημένο κόστος ενέργειας που κλονίζει την Ευρώπη. Πολλοί είναι αυτοί που αποδοκίμασαν το κλείσιμο των μουσείων, καθώς αυτό σημαίνει «ψαλίδι» στα έσοδα των οργανισμών – και της πόλης. Στην περίπτωση του Στρασβούργου η διακοπή λειτουργείας για κάποιες ώρες μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο μέτρο, που σημαίνει να κρατηθούν τα μουσεία και ο κόσμος τους. Το ερώτημα που μπορεί να τεθεί είναι τούτο: Αν το Στρασβούργο – θυμίζουμε στην καρδιά της Ευρώπης – υποχρεώνεται σε τέτοια μέτρα, πού θα οδηγήσει το ενεργειακό κόστος τα μικρά μουσεία στις πόλεις, καθώς και τα πολιτιστικά ιδρύματα στις επαρχίες;
Μια παρόμοια είδηση φτάνει και από την Μεγάλη Βρετανία, όπου οι λογαριασμοί στο ρεύμα των νοικοκυριών αναμένεται να αυξηθούν κατά 80% τον Οκτώβριο, οι λογαριασμοί στα μουσεία πρόκειται να αυξηθούν έως και 500%. Οι διευθυντές μουσείων και οι υπεύθυνοι περίπου 1800 πολιτιστικών οργανισμών βγάζουν την ίδια κραυγή αγωνίας: Μια και όπως αναφέρουν σε ανοικτή επιστολή τους προς την Βρετανική Κυβέρνηση δεν ξέρουν πώς θα πληρώσουν τους λογαριασμούς τον χειμώνα.
Το πρόβλημα στα Ελληνικά Μουσεία
Και επειδή το πρόβλημα μάλλον είναι μπροστά μας και θα πρέπει να απασχολεί ή πρόκειται να απασχολήσει τους διευθυντές των Ελληνικών μουσείων. Προφανώς άλλη μια δύσκολη εξίσωση για το υπουργείο Πολιτισμού, καθώς τα μουσεία μας παραμένουν ψηλά στην προτίμηση των τουριστών σε μία σεζόν που θα τραβήξει σε διάρκεια. Πέρα όμως από το ωράριο λειτουργίας, τίθενται ζητήματα ειδικών κλιματικών συνθηκών στη φύλαξη των έργων. Τα μουσεία δεν είναι εύκολο να υπαχθούν στους ίδιους περιορισμούς με τους υπόλοιπους δημόσιους οργανισμούς. Διατηρούν αποθήκες με συγκεκριμένες προδιαγραφές και οι αίθουσες πρέπει να πληρούν συνθήκες ιδανικής θερμοκρασίας όπου οι περικοπές δεν είναι καθόλου λογικές.
Από αυτό το βήμα απλά να θυμίσω ότι το μουσείο ή ένας μουσειακός οργανισμός στηρίζεται στο κοινό του για να μπορεί να λειτουργήσει. Άρα η λύση είναι μπροστά μας, το κοινό είναι το «ρεύμα» για ένα μουσείο και δεν αναφέρομαι μόνο στο εισιτήριο αλλά και στο πωλητήριο και στο καφέ που του παρέχουν τα απαιτούμενα έσοδα για να συνεχίσει την λειτουργεία του. Και αν το κλίμα στον Ευρωπαϊκό βορρά είναι διαφορετικό από το μεσογειακό του τόπου μας, καλό θα ήταν να αναζητήσουμε λύσεις, ώστε να μην χρειαστεί να ακολουθήσουμε αλλότρια παραδείγματα.
Κων/νος Τζιαμπάσης αρχαιολόγος
