Το Άργος υποδέχεται τα αγάλματα των πολεμιστών που κοσμούσαν την αρχαία Αγορά της πόλης και προέρχονται από την μεγάλη σχολή γλυπτών του Αργείου Αγελάδα.
Τα πρωτότυπα βρέθηκαν σε ναυάγιο το 1972 στο Ριάτσε της Νότιας Ιταλίας και φιλοξενούνται σήμερα στο μουσείο στο Ρέτζιο ντι Καλάμπρια.
H τοποθέτηση των δύο αγαλμάτων -που είναι πιστά αντίγραφα των πρωτότυπων- έγινε σήμερα Δευτέρα 22 Αυγούστου σε δύο βάσεις, αντικριστά το ένα με το άλλο, σε επιλεγμένο σημείο του κέντρου του Άργους.
Τα δύο γλυπτά κατασκευάστηκαν σε ιταλικό εργαστήριο έπειτα από παραγγελία του Δήμου Άργους-Μυκηνών.
Δείτε το σχετικό βίντεο που ανέβασε ο δήμαρχος Άργους – Μυκηνών Δημήτρης Καμπόσος:
Οι πολεμιστές του Riace
Οι πολεμιστές του Ριάτσε είναι δύο μεγάλα Ελληνικά χάλκινα αγάλματα τα οποία χρονολογούνται γύρω στο 460-450 π.Χ. και βρέθηκαν στο βυθό της θάλασσας κοντά στο Riace το 1972. Σήμερα βρίσκονται στο Εθνικό Μουσείο της Μεγάλης Ελλάδας στην ιταλική πόλη Ρέτζιο Ντι Καλάμπρια (Reggio Calabria) της Ιταλίας.
Πρόκειται για δύο από τα λίγα αρχαία ελληνικά χάλκινα αγάλματα που αποδεικνύουν την εξαιρετική τεχνική δεξιοτεχνία και τα εξαιρετικά καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά τους.
Αν και ανακαλύφθηκαν το 1972, το 1981 έγινε η δημόσια προβολή τους στη Φλωρεντία και στη Ρώμη και ήταν το πολιτιστικό γεγονός εκείνης της χρονιάς στην Ιταλία, παρέχοντας την κάλυψη τους από πολλά περιοδικά. Τώρα θεωρούνται ένα από τα σύμβολα της Καλαβρίας.
Τα δύο γλυπτά είναι αναφέρονται ως «Άγαλμα Α”, που απεικονίζει έναν νεότερο πολεμιστή, και το «Άγαλμα Β”, υποδεικνύοντας την πιο ώριμη εμφάνιση των δύο. Το άγαλμα Α έχει ύψος 203 εκατοστά, ενώ το άγαλμα Β έχει ύψος 196,5 εκατοστά.
Η αποκατάστασή τους
Αμέσως μετά την ανέγερση, τα δύο αγάλματα ήταν σε άριστη κατάσταση. Παρότι μπρούντζινα δεν είχαν διαβρωθεί, αλλά λόγω των αιώνων ήταν καλυμμένα από στρώμα φυκιών, μυδιών και στρυδιών,όμως ήταν άριστα διατηρημένα τα σημαντικότατα ευρήματα.
Μεταφέρθηκαν αμέσως στη Φλωρεντία, όπου τα υποδέχτηκαν οι πιο φημισμένοι αρχαιολόγοι. Τα έπλυναν, τα γυάλισαν, και μετά από πέντε χρόνια επιμελημένης συντήρησης και ακτινολογικής εξέτασης όλων των επιφανειών μπήκαν για πρώτη φορά στην έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Φλωρεντίας, και στη συνέχεια στο Ανάκτορο του Κυρηνάλιου, την επίσημη κατοικία του Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας στη Ρώμη. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στην τελική τους θέση στο Εθνικό Μουσείο της Μεγάλης Ελλάδας στο Ρέτζιο Ντι Καλάμπρια.
Περιγραφή των αγαλμάτων
Τα αγάλματα είναι χυτά με την τεχνική του χαμένου κεριού. Προέρχονται από Αθηναϊκό εργαστήριο του 5ου αιώνα π.Χ., ενώ η προέλευση του μετάλλου είναι από το Άργος. Εκτός από χαλκό χρησιμοποιήθηκαν και άλλα υλικά: άργυρος για τα δόντια, ελεφαντόδοντο για τις κόρες των οφθαλμών. Παρά τις ομοιότητες, η μελέτη αποκάλυψε σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο αγαλμάτων, που αποδίδονται σε δύο διαφορετικούς καλλιτέχνες. Οι λεπτομέρειες του σώματος αποδίδονται με κάθε λεπτομέρεια στους μυς, τις φλέβες, και όλα τα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ανατομίας.
Τα δύο αγάλματα που ονομάζονται «ηλικιωμένος» και «έφηβος» ή «Α» και «Β» έχουν και ύψος 2,05 και 1,98 μέτρα αντίστοιχα, πολύ υψηλά για την εποχή τους. Ζυγίζουν 400 kg το ένα. Η κοντραπόστο στάση του σώματος υποδεικνύει ότι κρατούσαν ασπίδα στο αριστερό και σπαθί, δόρυ ή σφενδόνα στο δεξί. Ο ηλικιωμένος φοράει ταινία στα μαλλιά, ενώ ο έφηβος φοράει κράνος στο κεφάλι.
Χρονολόγηση
Τα δύο αγάλματα σποδίδονται σε δύο διαφορετικούς καλλιτέχνες. Ο έφηβος χρονολογείται στο 460 π.Χ. και ο ηλικιωμένος στο 430 π.Χ.
Ο πρώτος είναι αυστηρού ρυθμού και ο δεύτερος κλασσικού ρυθμού. Αποδίδονται στην σχολή του Πολύκλειτου, ενώ μπορεί και να είναι έργο του Φειδία ή του εργαστηρίου του.
Ερμηνεία
Μετά την ανακάλυψή τους, έχουν αναπτυχθεί διάφορες προτάσεις για την ερμηνεία των εικονιζόμενων προσώπων. Υπάρχει πλέον συμφωνία ότι τα δύο χάλκινα αγάλματα ανήκουν μεταξύ τους και αναπαριστούν μορφές της ελληνικής μυθολογίας. Έχει θεωρηθεί, για παράδειγμα, ότι απεικονίζονται ο Ετεοκλής και ο Πολυνείκης.
Πρόσφατες έρευνες, μετρήσεις και η διαδικασία πειραματικής ανακατασκευής που πραγματοποιήθηκαν από το ερευνητικό πρόγραμμα πολυχρωμίας Liebieghaus (Vinzenz Brinkmann, Ulrike Koch-Brinkmann) με την υποστήριξη του Salvatore Settis και του ιταλικού Υπουργείου Πολιτισμού αποτελούν τη βάση για μια νέα πρόταση ερμηνείας των μορφών.
Στην ημιτελή κορυφή του κεφαλιού του Riace B υπάρχουν ίχνη που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν για την προσάρτηση ενός σκούφου από γούνα αλεπούς (ελληνιστί: αλωπεκίς). Σύμφωνα με τα σωζόμενα ίχνη, το δεξί χέρι κρατούσε ένα όπλο με κοντή λαβή, δηλαδή ένα πολεμικό τσεκούρι. Αν ο Riace B όντως διέθετε ένα τέτοιο αλωπεκί και ένα πολεμικό τσεκούρι, τότε το συμπέρασμα είναι ότι αντιπροσωπεύει έναν θρακικό ήρωα.
Ο μόνος Θρακιώτης ήρωας της ελληνικής μυθολογίας που ξεχωρίζει για τις πολεμικές του ικανότητες είναι ο Εύμολπος, ο γιος του Ποσειδώνα. Στον λεγόμενο Ελευσίνιο πόλεμο απειλεί την Αθήνα και τα στρατεύματα του Ερεχθέα, γιου της Αθηνάς.
Ο Παυσανίας αναφέρει μια ομάδα χάλκινων αγαλμάτων που βρισκόταν στην αθηναϊκή Ακρόπολη και έδειχνε τον Εύμολπο και τον Ερεχθέα λίγο πριν από τη μονομαχία τους. Ίσως αυτή η ομάδα να έχει διατηρηθεί ως πρωτότυπο στους δύο πολεμιστές Riace.
