Κέα. Ένα υπέροχο νησί που γοητεύει, σε απόσταση μόλις 1 ώρα με το πλοίο από το λιμάνι του Λαυρίου. Μιλάμε με τη δήμαρχο του όμορφου νησιού Ειρήνη Βελισσαροπούλου, η οποία επιχειρεί να μας ξεναγήσει μέ τα μάτια του επισκέπτη, αποκαλύπτοντας τα «μυστικά» του τόπου της και μεταφέροντας μέσω της συνομιλίας μας πανέμορφες εικόνες για όσους αναζητούν περισσότερα. Η δραστήρια δήμαρχος δίνει το έναυσμα να ανακαλύψουμε κάθε πτυχή της Κέας, κάθε κρυμμένο θησαυρό της.
Κλείστε τα μάτια και ακούστε το podcast που μας ταξιδεύει στα καταγάλανα νερά του νησιού, με τα υπέροχα ηλιοβασιλέματα, την ιστορία και τον πολιτισμό του, την ξεχωριστή γαστρονομία, την αυθεντική, κυκλαδίτικη άγρια ομορφιά.
Εναλλακτικά ακούστε τη συνομιλία μας με τη δήμαρχο της Κέας Ειρήνη Βελισσαροπούλου, μέσα από το YouTube.
Η δήμαρχος της Κέας Ειρήνη Βελισσαροπούλου, με δυσκολία απαντά στο ερώτημα με ποιά γωνία του νησιού θα δήλωνε «ερωτευμένη», αφού υπάρχουν πάρα πολλά σημεία μοναδικά και εξαιρετικά. Μια από τις πολλές γωνιές που θα μπορούσε να περάσει μια όμορφη προσωπική στιγμή είναι ο παραδοσιακός οικισμός με τα λευκά πέτρινα σπιτάκια και τα μικρά δρομάκια, αλλά και το ελικοδρόμιο στο δρόμο για το Γιαλισκάρι, όπου μπορεί κανείς να απολαύσει το ηλιοβασίλεμα, αλλά και το πέρασμα του Κατσώνη, που στο παρελθόν είχε γίνει ο φόβος και τρόμος των Τούρκων.
Η δήμαρχος αναφέρεται ακόμα στις κορυφαίες εμπειρίες που μπορεί να έχει ένας επισκέπτης του νησιού, όπως οι εξαιρετικές αμμουδερές παραλίες με τα καταγάλανα νερά του Αιγαίου, οι πεζοπορίες στα παραδοσιακά αρχαία μονοπάτια, που ξεκινούν από την ενδοχώρα προς το εσωτερικό του νησιού, και όποιος τα ακολουθήσει μπορεί να δει κομμάτια της πανίδας και της χλωρίδας, ή να περάσει μέσα από αρχαιολογικούς χώρους, καταλήγοντας σε κάποια παραλία για να απολαύσει το μπάνιο του.
Η Τζιά δεν είναι μόνο προορισμός για εξορμήσεις του Σαββατοκύριακου, αλλά και για πολυήμερες διακοπές. Εκτός από τις πανέμορφες παραλίες, ο επισκέπτης αξίζει να γευτεί τις υπέροχες λιχουδιές και προϊόντα της Κέας, να περιηγηθεί στα 80 χιλιόμετρα μονοπατιών, να δοκιμάσει καταδύσεις, ενώ οι λάτρεις του αρχαιολογικού τουρισμού, εκτός των άλλων μπορούν να δουν τα 50 πήλινα εδώλια που εικάζεται πως απεικονίζουν λατρεύτριες, ιέρειες ή θεότητες και εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο, ή το λιοντάρι έξω από τη Χώρα, αλλά και το αρχαίο θέατρο που γίνονται εκδηλώσεις στο τέλος του καλοκαιριού. Στην Κέα παράλληλα, ο τουρισμός με τον πολιτισμό είναι άριστα συνδεδεμένα και ο τουρίστας που θα θελήσει να εντρυφήσει στο τόπο στον οποίο πηγαίνει για διακοπές θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει εκθέσεις, και εκδηλώσεις που διοργανώνονται.
Η Κέα, ένας από τους καθαρότερους τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα έχοντας λύσει προβλήματα με καθαριότητα είναι ένας πανέμορφος προορισμός, ιδανικός για ξεκούραστες διακοπές.
Η Κέα σήμερα
Η Κέα είναι ένα υπέροχο νησί για όσους αναζητούν το ελληνικό καλοκαίρι. Κυρίως όμως είναι ο ιδανικός προορισμός για όσους αναζητούν ακόμα περισσότερα… Η νέα καμπάνια του Δήμου Κέας μας παρουσιάζει το νησί και μερικά από τα χαρακτηριστικά αυτά που το κάνουν τόσο γοητευτικό. Δίνει το έναυσμα να ανακαλύψουμε κάθε πτυχή του, κάθε κρυμμένο θησαυρό του.
Το βίντεο δημιουργήθηκε με τη συνεργασία νέων του νησιού και κορυφαίων στο είδος επαγγελματιών. Έτσι το αποτέλεσμα έχει τη φρέσκια ματιά τους και τη ζεστασιά της ντόπιας φιλοξενίας.
Μια σύντομη αρχαιολογική περιπλάνηση στην αρχοντική Κέα
Ο αρχαιολόγος Κωνσταντίνος Τζιαμπάσης περιγράφει τις Αρχαιολογικές περιπλανήσεις του στην αρχοντική Κέα:
Η Κέα, ένα από τα μεγαλύτερα νησιά του Αιγαίου πελάγους, απέχει μόλις 16 ναυτικά μίλια από το Λαύριο, αποτελώντας έτσι τη φυσική γέφυρα μεταξύ των Κυκλάδων και της Αττικής.
Σύμφωνα με τις πηγές, το νησί στην αρχαιότητα ονομάζεται Υδρούσα και Κέως, όνομα που κατά την παράδοση παίρνει από τον ομώνυμο ήρωα από τη Ναύπακτο. Κατά τη διάρκεια των αιώνων το όνομά του γνωρίζει διάφορες παραλλαγές έως και την σημερινή του ονομασία Τζια ή Κέα.
Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού ήταν νύμφες που αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν κυνηγημένες από τον Σείριο, που προκάλεσε μια μεγάλη περίοδο ανομβρίας και ζέστης, με αποτέλεσμα να στερέψουν οι πηγές και να χαθούν οι σοδειές. Οι κάτοικοι απελπισμένοι ζήτησαν τη βοήθεια του ήρωα Αρισταίου, γιου του Απόλλωνα, που εγκαταστάθηκε στο νησί και προσευχήθηκε στους θεούς, κτίζοντας στην ψηλότερη κορυφή βωμό προς τιμήν του Σειρίου και του Διός Ικμαίου. Οι προσευχές του εισακούστηκαν και ο Δίας έστειλε τις ετησίες -τα μελτέμια- που κρατούσαν σαράντα μέρες και δρόσιζαν τους ανθρώπους.
Από τα έως σήμερα αρχαιολογικά δεδομένα, προκύπτει ότι η Κέα κατοικείται για πρώτη φορά κατά την 4η χιλιετία π.Χ., όταν χρονολογείται μικρός οικισμός και νεκροταφείο που έχει εντοπιστεί στη θέση Κεφάλα. Στην Πρωτοκυκλαδική περίοδο ιδρύεται ο πολύ σημαντικός οικισμός της Αγίας Ειρήνης, ο οποίος κατοικείται αδιάκοπα έως και τους μυκηναϊκούς χρόνους, ενώ ακόμη και μετά την εγκατάλειψή του, το Ιερό του παραμένει σε χρήση έως και τη ρωμαϊκή περίοδο.
Μέσα στο ιερό βρέθηκαν οι περίφημες «Κόρες» της Κέας, πήλινα αγάλματα γυναικείων μορφών που στέκονται ή χορεύουν. Φορούν μακριές φούστες και ένα είδος γιρλάντας, ενώ η επιφάνεια του πηλού ακόμη διατηρεί ίχνη χρωμάτων. Συνολικά, υπήρχαν περισσότερα από 50 αγάλματα και σχεδόν όλα είχαν κατασκευαστεί από τη Μέση Εποχή του Χάλκου έως και το 1450 π.Χ. Σήμερα φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ιουλίδας.
Κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους ιδρύονται και αναπτύσσονται όχι μια, αλλά τέσσερις πόλεις, που αντιστοιχούν πάνω-κάτω στους σημερινούς βασικούς οικισμούς: Κορησία, Ιουλίδα, Ποιήεσσα και Καρθαία. Κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, όπως προκύπτει από τις επιγραφικές μαρτυρίες, η Κορησία και η Ποιήεσσα ενσωματώνονται στις δύο ανατολικές πόλεις, ενώ η Καρθαία εγκαταλείπεται τον 6ο/7ο αι. μ.Χ. Η Ιουλίδα εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια πόλη του νησιού, με διαρκή κατοίκηση από την αρχαιότητα έως και σήμερα.
Κατά τον 5ο αι. π.Χ., οι Κείοι είναι οι μόνοι από τους Κυκλαδίτες, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, που συμμετέχουν τόσο στις ναυμαχίες Αρτεμισίου και Σαλαμίνας όσο και στη μάχη των Πλαταιών. Το 478 π.Χ. η Κέα εντάσσεται στην Α’ Αθηναϊκή συμμαχία και παραμένει σταθερά υπό αθηναϊκή επιρροή –με κάποια μικρά διαλείμματα- έως και τα τέλη του 4ου αι. π.Χ., ενώ στη συνέχεια, στους ελληνιστικούς χρόνους, συμμετέχει στο Κοινό των Νησιωτών. Κατά τα ρωμαικά χρόνια, παραχωρείται ως δώρο στους Αθηναίους από τον Αντώνιο και παραμένει σε αυτό το καθεστώς έως το 212 μ.Χ., όταν με διάταγμα του Καρακάλλα όλοι οι κάτοικοι της αυτοκρατορίας αποκτούν ρωμαϊκή πολιτεία.
Η Ιουλίς, γενέτειρα των μεγάλων λυρικών υστερο-αρχαϊκών ποιητών Σιμωνίδη και Βακχυλίδη, είναι η μόνη από τις τέσσερις πόλεις που παρουσιάζει διαρκή κατοίκηση από την αρχαιότητα έως και στις μέρες μας. Στο σημείο της αρχαίας ακρόπολης ιδρύεται το μεσαιωνικό Κάστρο και εκεί οικοδομούνται κατά τους νεώτερους χρόνους τα ωραία αρχοντόσπιτα των σημαντικών οικογενειών της Κέας.
Οι δύο δυτικές πόλεις, η Κορησία και η Ποιήεσσα φαίνεται ότι σταματούν να λειτουργούν ως πόλεις κατά την ελληνιστική περίοδο και ενσωματώνονται στην Ιουλίδα και την Καρθαία αντίστοιχα. Στην Κορησία ιδιαίτερα έχει ανασκαφεί τμήμα των νεκροταφείων της, στην περιοχή του σημερινού οικισμού, όπου μεταξύ άλλων βρέθηκε και ο εντυπωσιακός Κούρος της Κέας, σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Περισσότερες ωστόσο πληροφορίες έχουμε για την Καρθαία, όπου έχουν πραγματοποιηθεί ανασκαφικές έρευνες αλλά και πολυετείς εργασίες στο πλαίσιο της υποδειγματικής ανάδειξης και συντήρησης του χώρου. Στην θέση με το τοπωνύμιο «Πόλες», στη ΝΑ Κέα, βρίσκεται ένα εντυπωσιακό μνημειακό σύνολο, που διατηρείται υποδειγματικά μέσα στο προστατευμένο φυσικό τοπίο.
Ο ναός του Απόλλωνα –σήμερα εν μέρει κατακρημνισμένος- ιδρύεται γύρω στα 530 π.Χ. και ο λεγόμενος ναός της «Αθηνάς» (Εικ.5). Στους κλασικούς χρόνους, στο μεγαλιθικό άνδηρο της «Αθηνάς» οικοδομείται μνημειακό πρόπυλο, ενώ η λειτουργία του δημόσιου χαρακτήρα «κτηρίου D» δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί με ακρίβεια
Στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. οικοδομείται και το λίθινο θέατρο της Καρθαίας, το οποίο στους ρωμαϊκούς χρόνους ενσωματώνεται σε λουτρό.
Στην περιοχή του άστεως έχουν ακόμη εντοπιστεί λιθόστρωτοι δρόμοι –κλιμακωτοί ή και επικλινείς- κρήνες και δεξαμενές για την εξασφάλιση του νερού, τμήματα οικιών, ενώ κατά τους υστερορρωμαϊκούς χρόνους, λίγο πριν την εγκατάλειψή της πόλης κατά τον 6ο/7ο αι. π.Χ., πάνω στους ναούς εγκαθιδρύονται χριστιανικά νεκροταφεία.
Στην Καρθαία μπορεί κανείς να απολαύσει τον εντυπωσιακό ερειπιώνα μέσα στο αρχαίο τοπίο που διατηρείται αλώβητο έως σήμερα
Οι πύργοι της Κέας: Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό της αρχαίας Κέας είναι οι αρχαίοι πύργοι. Πάνω από 80 σχετικές λιθόχτιστες κατασκευές, τετράγωνες ή κυκλικές. Σχεδόν όλοι χρονολογούνται, με βάση την τοιχοδομία τους αλλά και τα επιφανειακά ευρήματα που εντοπίστηκαν γύρω τους, στον 4ο/3ο αι. π.Χ.
Οι περισσότεροι πύργοι διατηρούνται σε χαμηλό ύψος, συνήθως λίγων δόμων: ξεχωρίζει μεταξύ τους ο επιβλητικός Πύργος της Αγίας Μαρίνας, (Εικ.7) που σε τμήματά του διατηρεί σχεδόν το πλήρες αρχικό του ύψος (περί τα 20μ.). Φαίνεται ότι ο Πύργος είχε χρήση και στον Μεσαίωνα, ενώ τον 16ο αι. ενσωματώνεται στην Ιερά Μονή της Αγίας Μαρίνας. Η αδιάλειπτη χρήση του σε συνδυασμό με τον επιμελημένο τρόπο κατασκευής συνέβαλαν καθοριστικά στην διάσωση του επιβλητικού μνημείου έως τις μέρες μας. Η διαδικασία της αναστήλωσης, η οποία είναι σε εξέλιξη τα τελευταία 15 χρόνια, θα αποδώσει στους κατοίκους της Κέας και τους επισκέπτες έναν μοναδικό μνημείο.
Το επιβλητικό τοπίο του νησιού, με τις πηγές, τα λιθόστρωτα μονοπάτια ένας απόηχος του αρχαίου οδικού δικτύου – κάνουν την εμπειρία του επισκέπτη πραγματικά μοναδική και έτσι το νησί δίκαια χαρακτηρίζεται αρχοντικό.
