Πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 6 Ιουλίου, η προγραμματισμένη συνάντηση εργασίας και συζήτηση ανάμεσα στους Συλλογικούς Φορείς Μεσσηνίας (Αγροτικός Συνεταιρισμός Ένωση Μεσσηνίας, Αγροτικός Συνεταιρισμός Νηλέας, Αγροτικός Συνεταιρισμός Στέρνας, Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων ΠΟΠ (ΣΥΜΕΠΟΠ), και τη Συντονιστική Επιτροπή Λακωνίας, για την επέκταση της ζώνης ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας».
Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε στο Διοικητήριο της Περιφερειακής Ενότητας Λακωνίας, στη Σπάρτη και την παρακολούθησαν με ενδιαφέρον δεκάδες εκπρόσωποι φορέων και παραγωγοί ελιάς Καλαμών, οι οποίοι και συνεισέφεραν δημιουργικά, με επίκαιρες ερωτήσεις που εξέφραζαν προσωπικές ανησυχίες για όσα ανακοινώνονται στον Τύπο, αλλά και με ερωτήσεις αναφορικά με το μέλλον της Ελληνικής ελιάς Καλαμών.
Διαπιστώσεις
Οι συμμετέχοντες συζήτησαν τεκμηριωμένα όλες τις τελευταίες εξελίξεις και κατέληξαν στις εξής διαπιστώσεις:
- Για μια εθνική κλαδική πολιτική
- Η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ 1149/2022 επανάφερε την νομιμότητα στη σήμανση της διακινούμενης ελιάς Καλαμών.
Η ακύρωσή της «Ρύθμισης Αποστόλου» αποτελεί προσφορά στο σύνολο των Ελλήνων καλλιεργητών ελιάς Καλαμών. Αποτελεί προσφορά και στις επιχειρήσεις εκείνες που στηρίζουν και επενδύουν στην Ελληνική ελιά εφαρμόζοντας συστήματα ποιότητας και ιχνηλασιμότητας, αναλαμβάνοντας σημαντικό κόστος επεξεργασίας.
- Οφείλουμε ως χώρα να ανακαλέσουμε την οποιαδήποτε εκούσια ή ακούσια εκχώρηση εμπορικών δικαιωμάτων σε τρίτους ανταγωνιστές εντός συγκεκριμένου χρονικού ορίζοντα.
Κανένας δεν επιθυμεί να δημιουργηθούν εμπορικοί και οικονομικοί κραδασμοί σε ελληνικές εξαγωγικές μονάδες.
- Για τον λόγο αυτό, επιβάλλεται να καθοριστεί από το ΥπΑΑΤ σε συνεργασία με τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επαρκής περίοδος προσαρμογής στα νέα δεδομένα,
- Είμαστε υποχρεωμένοι να ξεδιαλύνουμε την σύγχυση που έχουμε ως χώρα προκαλέσει από το 2016 στην υπηρεσία Ευρωπαϊκού Μητρώου Ποικιλιών (FRUMATIS) , στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με πληθώρα ερωτήσεων ευρωβουλευτών διαφόρων κομμάτων, αλλά και σε διεθνείς αγοραστές και καταναλωτές επιτραπέζιας ελιάς μέσω του προγράμματος OLIVE YOU όπου το KALAMATA OLIVES προβάλλεται μέχρι και σήμερα ως απλή ονομασία ποικιλίας ελιάς.
- Αναδείχθηκε η ολοσχερής και διαχρονική απουσία μιας επεξεργασμένης και ολοκληρωμένης κλαδικής πολιτικής για την Ελληνική ελιά Καλαμών,
- Μια σύγχρονη κλαδική πολιτική για την επιτραπέζια ελιά Καλαμών θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη, ότι:
α. Η ετήσια παραγωγή της χώρας υπό κανονικές συνθήκες υπερβαίνει τους 100.000 τόνους.
β. Η ετήσια κατανάλωση επιτραπέζιας ελιάς στο απόλυτα προστατευόμενο περιβάλλον της ΕΕ υπερβαίνει τους 500.000 τόνους.
Σημαντικό μέρος της ποσότητας αυτής καταλαμβάνουν οι Ελληνικές ελιές καλαμών
γ. Η νότια Πελοπόννησος μετά από επέκταση των καλλιεργούμενων εκτάσεων και επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων σε εξοπλισμό και υποδομές, έχει αποκτήσει αξιοσημείωτη δυναμική και αποτελεί την «ανερχόμενη δύναμη» στον τομέα της επιτραπέζιας ελιάς Καλαμών.
δ. Η Ευρωπαϊκή προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (Γ.Ε.) ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» αποτελεί αξία που πρέπει να διαφυλαχθεί, να περιφρουρηθεί από εκμετάλλευση, και να εκσυγχρονισθεί με βάση τις τρέχουσες καταναλωτικές συνήθειες και εξελίξεις σε εξοπλισμό, διεργασίες και υλικά παραγωγής.
Βασιζόμενη στη νέα παράδοση της προηγούμενης 30ετίας, μπορεί και πρέπει να επεκταθεί στη νότια Πελοπόννησο και να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά για τα οφέλη της εγχώριας αγροτικής οικονομίας.
ε. Αποτελεί αναγκαιότητα η πολύμορφη υποστήριξη όλων των παραγωγών των περιοχών παραγωγής ελιάς Καλαμών ώστε να οργανωθούν και να αναπτύξουν συλλογικές μορφές δράσης, να διαφοροποιήσουν ποιοτικά την παραγωγή τους, να μειώσουν το κόστος, και να διεκδικήσουν αντίστοιχες πιστοποιήσεις.
στ. Αξίζει να διερευνηθεί η δυνατότητα απόκτησης και άλλων πιστοποιήσεων με ευρωπαϊκό γεωγραφικό προσδιορισμό.
Για παράδειγμα, η ευρωπαϊκή Γεωγραφική Ένδειξη «GRΕΕΚ ΚΑΛΑΜΟΝ OLIVES » ΠΓΕ σε πανελλαδικό επίπεδο, θα μπορούσε να αποτελέσει εθνικό στόχο.
ζ. Υπάρχει η δυνατότητα των παραγωγών και επιχειρήσεων που διαθέτουν στην αγορά προϊόντα επιτραπέζιας ελιάς Καλαμών, να ενταχθούν στον Κανονισμό Απονομής Ελληνικού Σήματος της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.
Δυνατότητα η οποία παρέχεται εφόσον η πρώτη ύλη παράγεται στην Ελλάδα και οι επιχειρήσεις επεξεργασίας και τυποποίησης εδρεύουν στην Ελλάδα. Η κρατική αυτή «Πιστοποίηση» προέλευσης και ιχνηλασιμότητας, μπορεί να συμβάλλει στην εδραίωση της εμπιστοσύνης διεθνών καταναλωτών στα προϊόντα που δηλώνονται ως ελληνικά . Μπορεί ακόμα να αποτρέψει φαινόμενα παραπλάνησης, απομιμήσεων, αθέμιτου ανταγωνισμού και τέλος να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.
η. Η άμεση εκμετάλλευση ευέλικτων χρηματοδοτικών εργαλείων από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους (όπως λ.χ. Κανονισμού 1144/2014) θα συμβάλει αποφασιστικά στην προβολή και προώθηση του Ελληνικού ποιοτικού προϊόντος σε όλες τις χώρες «στόχους» .
Θα συμβάλλει να ξεδιαλύνει η σύγχυση που έχει προκληθεί από KALAMATA OLIVES κυρίως τρίτων χωρών, που εκμεταλλεύονται την ιστορία, ποιότητα και φήμη του παραδοσιακού μας ΠΟΠ προϊόντος.
θ. Η θέσπιση απογραφικών Δελτίων Αποθεμάτων ελιάς Καλαμών (εγχώριας παραγωγής και εισαγόμενων), ενόψει μάλιστα της επισιτιστικής κρίσης, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πρώτη προσπάθεια καταγραφής εισαγόμενων ποσοτήτων ελιάς Καλαμών.
Προτεινόμενες παρεμβάσεις
- Παρεμβάσεις θεσμικές
Οι συμμετέχοντες στη σύσκεψη προτείνουν:
- Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να ολοκληρώσει σε εύλογο χρονικό διάστημα τον κύκλο διαβουλεύσεων που διενεργεί, και άμεσα σε συμφωνία με τα αρμόδια όργανα της ΕΕ, να προχωρήσει στην έκδοση Πράξης που θα ακυρώνει την προηγούμενη «ρύθμιση Αποστόλου» καταργώντας έτσι το εφεύρημα της συνωνυμίας.
- Η ως άνω Υπουργική Απόφαση θα πρέπει να κοινοποιηθεί αρμοδίως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έτσι ώστε από 1/1/2023 να ενημερωθεί ο Ευρωπαϊκός κατάλογος ποικιλιών (FRUMATIS) και να αποσυρθεί ο προστατευόμενος όρος KALAMATA, που σήμερα παραμένει ως ακόμα ένα συνώνυμο της ποικιλίας ελιάς Καλαμών.
- Σε συνεννόηση και συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ορισθεί μεταβατική περίοδος λελογισμένης διάρκειας και πάντοτε εντός της ευρωπαϊκής νομιμότητας, όπου θα επιτρέπεται η χρήση του όρου KALAMATA OLIVES με σκοπό την μετάβαση στο νέο καθεστώς απόλυτης προστασίας της ευρωπαϊκής Γ.Ε. «ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ» ΠΟΠ, και την απορρόφηση εμπορικών κραδασμών.
- Κάθε ενέργεια υπονόμευσης του εγχειρήματος προστασίας της ελληνικότητας του όρου KALAMATA OLIVES, θα αντιμετωπίζεται άμεσα με δημοσιότητα και με κάθε πρόσφορο νόμιμο τρόπο.
- Παρεμβάσεις Οργανωτικές
Οι συμμετέχοντες αποφάσισαν να προχωρήσουν στα παρακάτω οργανωτικά μέτρα και δράσεις,
- Επιλογή εξωτερικού Συμβούλου – συνεργάτη για την τεκμηρίωση της αναγκαιότητας και σκοπιμότητας της επέκτασης του ΠΟΠ στην Νότια Πελοπόννησο και την συγκρότηση σχετικού τεχνικού φακέλου.
- Υπογραφή προγραμματικής σύμβασης ανάμεσα στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και τους Συλλογικούς Φορείς για την χρηματοδότηση της ανωτέρω δράσης, σύμφωνα με την σχετική απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου.
- Συγκρότηση φακέλου εκσυγχρονισμού προδιαγραφών της ΠΟΠ ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ .
- Συγκρότηση σχετικού φακέλου για την επέκταση ζώνης της ΠΟΠ ΕΛΙΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑ στη Νότια Πελοπόννησο. Τα σχετικά έγγραφα και μελέτες θα εκτεθούν για δημόσια διαβούλευση σε όλες τις περιοχές ενδιαφέροντος.
- Υποβολή και υποστήριξη του αιτήματος στις Εθνικές και Ευρωπαϊκές αρχές.
- Παρεμβάσεις ευαισθητοποίησης
Για την πλήρη ενημέρωση των παραγωγών και «αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και της καταστροφολογίας που διασπείρεται με έντονους και ανησυχητικούς ρυθμούς», αποφασίστηκε,
- η πραγματοποίηση δημόσιων υπαίθριων συγκεντρώσεων σε μια σειρά παραγωγικά κέντρα (Γεράκι, Κυνουρία, κλπ.) με σκοπό την υπεύθυνη και τεκμηριωμένη ενημέρωση παραγωγών,
- η αξιοποίηση όλων των Περιφερειακών και Τοπικών Μέσων Ενημέρωσης με την παραχώρηση σε αυτά κάθε διαθέσιμου υλικού, κάθε πληροφορίας για την πορεία του έργου, καθώς και την παραχώρηση συνεντεύξεων.
- Συμπερασματικά, «…οι συμμετέχοντες εκτίμησαν ότι μέσα από διαδικασίες συνεννόησης και διαλόγου είναι δυνατόν να υπάρξουν λύσεις επωφελείς για όλους τους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα παραγωγής, επεξεργασίας και διάθεσης της ελληνικής ελιάς Καλαμών».
