Σήμερα έγινε η βεβαίωση των οφειλόμενων ποσών των επιστρεπτέων προκαταβολών. 600.000 επιχειρήσεις θα κληθούν μέσα σε αυτή την δύσκολη κατάσταση με την ακρίβεια και την εκτίναξη του πληθωρισμού και του ενεργειακού κόστους, να καταβάλλουν το 50% των αρχικών ποσών που είχαν ληφθεί στα Α.Φ.Μ των επιχειρήσεων.
Δυστυχώς η δημοσιονομική επέκταση και τα μέτρα ενίσχυσης των 43 δις για την πανδημία, σε πολλές περιπτώσεις δεν ήταν στοχευμένα. Από τα 8,3 δισ. της δήθεν επιστρεπτέας προκαταβολής, χαρίστηκαν περίπου τα 6 δισ. χωρίς αντικειμενικά κριτήρια και προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα οδηγήθηκαν τεράστιες ποσότητες ρευστού σε επιχειρήσεις είτε που δεν υπήρχε ανάγκη είτε σε εικονικές επιχειρήσεις πολλές φορές, που ήδη μπορεί να έχουν κλείσει.
Ως αποτέλεσμα είναι ότι δεν διαμορφώσαμε ένα πιο ποιοτικό ΑΕΠ. Στην αγορά δεν δημιουργήθηκε επιπλέον ρευστότητα. Τον Δεκέμβριο του 2021 είχαμε εκτίναξη των καταθέσεων, νοικοκυριών και επιχειρήσεων, φτάνοντας σε επίπεδα ρεκόρ. Στις επιχειρήσεις ειδικά, οι καταθέσεις διαμορφώθηκαν στα 40,3 δισ. ευρώ, ύστερα από καθαρή εισροή 7,8 δισ. ευρώ από τις αρχές του 2021 και συνολικά 17 δισ. ευρώ από την αρχή της πανδημίας. Ως εκ τούτου η αγορά γέμισε με διαρκή καταναλωτικά αγαθά (π.χ. εκρηκτική αύξηση αγοράς αυτοκινήτων) και τα περισσότερα από τα κεφάλαια είτε πήγαν σε τραπεζικούς λογαριασμούς επιχειρήσεων που δεν είχαν άμεση ανάγκη ρευστότητας για την λειτουργία τους. Η ρευστότητα αυτή που κατευθύνθηκε στους τραπεζικούς λογαριασμούς δεν έχει ακόμη δείξει κάποια διαφορά στη χρηματοδότηση της οικονομίας και μέσα σε αυτή την κατάσταση πρωτοφανούς κρίσης , δεν υπάρχει πλαίσιο επενδύσεων ώστε αυτά τα χρήματα να πέσουν στην αγορά.
Σε αυτή την δύσκολη συγκυρία λοιπόν οι επιχειρήσεις θα κληθούν να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Αρκετές επιχειρήσεις όμως δε θα επιστρέψουν ποτέ τα ποσά που έλαβαν, εκτινάσσοντας το ιδιωτικό χρέος. Το μάρμαρο θα κληθούν να το πληρώσουν όσοι είχαν πραγματικά ανάγκη τα χρήματα και συνεχίζουν να δουλεύουν. Αυτοί είναι που θα κληθούν να καλύψουν το λογαριασμό, με την ενεργειακή κρίση να έχει ήδη επιβαρύνει ασφυκτικά τις επιχειρήσεις τους,χωρίς πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία ή τραπεζικό δανεισμό και με ανύπαρκτη την ρευστότητα στην αγορά.
Η Ελλάδα ανήκει στις τέσσερις χώρες στην Ευρωζώνη που στα τέλη του 2021 δεν είχαν καταφέρει να ανακτήσουν το προ πανδημίας επίπεδο του ΑΕΠ τους, παρά την τεράστια δημοσιονομική επέκταση της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επέλεξε να δώσει πολλά από τα χρήματα αυτά, που ανήκουν στον Έλληνα φορολογούμενο με χαλαρά κριτήρια και χωρίς ελέγχους και σήμερα βρίσκεται μπροστά στην παταγώδη αποτυχία της δημοσιονομικής πολιτικής της.Το πόσα χρήματα ,σε ποιον και πως τα δίνουμε είναι βασική προϋπόθεση για μια δίκαιη δημοσιονομική πολιτική.
Παναγιώτης Ψυχογυιός,
Οικονομολόγος, μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής
