Στην Αμερική, μέσω της διδακτορικής διατριβής της Γιόνας Σταμάτη στην Εθνομουσικολογία, ταξιδεύει το βιβλίο του Αργολιδέα συγγραφέα Γιώργου Μουσταΐρα, “Μπουζούκι μου διπλόχορδο”, που εκδόθηκε το 1996.
Στο βιβλίο του ο συγγραφέας μας ταξιδεύει στην ιστορία του μπουζουκιού, μας συστήνει τους παλιούς μπουζουξήδες, δίνει πληροφορίες για την κατασκευή του, τα ταξίμια και τους μουσικούς του δρόμους.
Ο ίδιος λέει για το βιβλίο του αλλά και για την αγάπη του στο μπουζούκι: “Ζηλεύω, ναι ζηλεύω, αμαρτία ομολογημένη, τους μπουζουκτσήδες σαν τους θωρώ να ανεβοκατεβαίνουν άνετα τα δάχτυλά τους στο μάνικο. Τρελαίνομαι κυριολεκτικά ακούγοντας δεξιοτέχνες να παίζουν ταξίμια. Συγκινούμαι από το τσίγκινο παράπονο της πενιάς. Μαζεύω δίσκους, όπως άλλοι μαζεύουν ομόλογα.
Νοιώθω σαν τους παλιούς εξερευνητές που ανακάλυπταν άγνωστες ηπείρους, όταν ακούω για πρώτη φορά κάποιο “χαμένο” τραγούδι από τα τόσα “χαμένα” αυτής της τεράστιας παραγωγής των ρεμπέτηδων που δεν τους πρόλαβα. Τους φαντάζομαι να παίζουν, να γλεντούν και να πίνουν.
Υγρά και… αέρια. Και φαντάζομαι, και αντιδρώ άσχημα, όταν ακούω κάποιους να υποτιμούν το μπουζούκι. Να το λένε τούρκικο και ξενόφερτο. Αυτό το όργανο που περπάτησε τις χιλιετηρίδες αντάμα με τον Ελληνισμό. Συντροφεύοντας κάθε στιγμή της καθημερινότητας του Έλληνα….. Γι’ αυτό το μπουζούκι, το άγνωστο στους πολλούς, γράφω σ’ αυτό το βιβλίο. Όσα μπόρεσα να μάθω απ’ αυτούς που το ‘ξεραν και το ‘ζησαν”.
Η διδακτορική διατριβή της Γιόνας Σταμάτη στην Εθνομουσικολογία, στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν με τίτλο “Y. Stamatis. Rebetiko Nation: Hearing Pavlos Vassiliou’s Alternative Greekness Through Rebetiko Song, Michigan: University of Michigan, 2011”, περιλαμβάνει στην Βιβλιογραφία της και το βιβλίο του Γιώργου Ν. Μουσταΐρα «Μπουζούκι μου διπλόχορδο».
H Γιόνα Σταμάτη (Yiona Stamatis) κατέχει δίπλωμα από το Columbia University και το Manhattan School of Music καθώς και διδακτορικό στην εθνομουσικολογία από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν με ειδικότητα τα ρεμπέτικα.
Έχει διεξαγάγει επιτόπια εθνογραφική έρευνα στην Αθήνα και συγκεκριμένα στην Ρεμπέτικη Ιστορία με την υποστήριξη του ιδρύματος Fulbright, ενώ οι δημοσιευμένες εργασίες της περιλαμβάνουν εθνογραφικά και θεωρητικά κείμενα σε επιστημονικά εγχειρίδια π.χ. «Voicing Belonging: Contemporary Greek Rebetika Performance as Carnivalesque» (2017) και «Rebetika and Catharsis: Cultural Practice as Crisis Management (2015).
Διευθύνει την ορχήστρα του Πανεπιστήμιου του Ιλινόις και παίζει βιολί στο Illinois Symphony
Orchestra.
Σήμερα είναι καθηγήτρια Εθνομουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις.
Το αγαπημένο λαϊκό μουσικό όργανο των Ελλήνων, το μπουζούκι, μέσα από το βιβλίο του Γιώργου Μουσταΐρα επικοινωνείται στους Αμερικανούς σπουδαστές και ταξιδεύει τη μουσική κουλτούρα του ρεμπέτικου στην άλλη άκρη της γης.
