Θρηνεί σήμερα, Δευτέρα 13 Ιουνίου, ο χώρος του πολιτισμού αλλά και το Ναύπλιο την απώλεια της διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου, Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα, που επί των ημερών της δημιουργήθηκε το Παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στην Αργολική πρωτεύουσα.
Η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα άφησε την τελευταία της πνοή σήμερα τα ξημερώματα, σε ηλικία 83 ετών, μετά από διήμερη νοσηλεία στο νοσοκομείο.
Ποιά ήταν η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα
Γεννήθηκε στο Αρκαλοχώρι του Ηρακλείου Κρήτης , σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Κλασική Αρχαιολογία με θέμα την «Προσωκρατική Φιλοσοφία και Τέχνη».
Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές Ιστορίας και Κοινωνιολογίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης με υποτροφία και το 1973 έλαβε «Κρατικό Διδακτορικό Δίπλωμα» με τίτλο: Ο Μπουρντέλ και η Ελλάδα.
Ήταν η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια στην ιστορία της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) της Αθήνας μετά την παμψηφεί εκλογή της το 1975 ως τακτικής καθηγήτριας στην έδρα της Ιστορίας της Τέχνης της ΑΣΚΤ, ενώ δίδαξε ως επισκέπτρια καθηγήτρια σε πανεπιστήμια της Γαλλίας, των ΗΠΑ και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο.
Διετέλεσε διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης – Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου από το 1992 έως σήμερα, ενώ το 2015 διορίστηκε υπηρεσιακή αναπληρώτρια υπουργός Πολιτισμού.
Στη διάρκεια της ζωής της δημοσίευσε 21 βιβλία και περισσότερες από διακόσιες μελέτες και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες ενώ έχει συγγράψει περισσότερα από εκατό εισαγωγικά κείμενα σε καταλόγους εκθέσεων.
Για το έργο της έλαβε πάμπολλες τιμητικές διακρίσεις:
-Βραβείο Καζαντζάκη του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης (1985)
-Α΄ Κρατικό Βραβείο Μελέτης-Δοκιμίου για το βιβλίο «Περί Ζωγραφικής-Αλμπέρτι και Λεονάρντο» (1988)
-Ιππότης Γραμμάτων και Τεχνών της Ιταλικής Δημοκρατίας (1994)
-Ταξιάρχης Γραμμάτων και Τεχνών της Ιταλικής Δημοκρατίας (2007)
-Ιππότης Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας (1997)
-Ταξιάρχης Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας (2005)
-Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας (2011)
-Παράσημο του Αλφόνσου του Σοφού της Ισπανίας (2000)
-Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας (2004)
-Βραβείο ΤΕΙ Κρήτης (2005)
-Βραβείο International Lions (2006)
-Βραβείο XENIA (2006)
-Βραβείο «Αριάδνη» από την Παγκρητική Ένωση Αμερικής (2009)
-Εκλέγεται Αντιπρόεδρος του διεθνούς τμήματος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης (AICA).
-Εκλέγεται Ελληνίδα υποψήφια για τον τίτλο «Γυναίκα της Ευρώπης» (1997).
Η σχέση της με το Ναύπλιο
Στη διάρκεια της θητείας της ως διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης, δημιουργήθηκαν νέα παραρτήματα, μεταξύ των οποίων και αυτό του Ναυπλίου, για το οποίο ήταν ιδιαίτερα υπερήφανη.
Η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα δεν άργησε να ενστερνιστεί το όραμα και την πρωτοβουλία του Ναυπλιέως ε.τ. Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, Αποστόλου Μπότσου, και μετά την παραχώρηση του κτιρίου από το Δήμο Ναυπλιέων και την ανακαίνιση και το μουσειολογικό εξοπλισμό του από το Κοινωφελές Ίδρυμα «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης», δημιουργήθηκε το στολίδι της οδού Σιδηράς Μεραρχίας, το οποίο θεωρούσε «παιδί της».
Άλλα παραρτήματα της Εθνικής Πινακοθήκης επί των ημερών της ήταν: Κέρκυρα, Γλυπτοθήκη, Άλσος Στρατού, Γουδί, Μουσείο Καπράλου, Αίγινα.
Υπό τη διεύθυνσή της και μετά από πολυετείς προσπάθειες η Εθνική Πινακοθήκη αναγεννήθηκε, αποκτήθηκαν 3.000 νέα έργα, μεταξύ των οποίων δυο πίνακες του Θεοτοκόπουλου, ενώ αυξήθηκαν σημαντικά οι χώροι της και διοργανώθηκαν σημαντικές εκθέσεις ξένων και Ελλήνων καλλιτεχνών, τις οποίες απήλαυσαν εκατομμύρια επισκέπτες.
Η δήλωση Μενδώνη για το θάνατο της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα
Μόλις πληροφορήθηκε την απώλεια της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Με πραγματική οδύνη αποχαιρετούμε τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, τη γυναίκα που αφιερώθηκε ολόψυχα, επί 30 χρόνια, στην Εθνική Πινακοθήκη, στην Τέχνη, στους Έλληνες δημιουργούς. Το πάθος και η αγάπη της για την τέχνη την οδήγησαν σε μια δυναμική πορεία, σε ένα μεγάλο ταξίδι ζωής, από το Αρκαλοχώρι, με τον σύντροφό της Δημήτρη Πλάκα, στην τάξη του Παντελή Πρεβελάκη, και από εκεί στο Παρίσι, στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών ως η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια.
Από το 1992, ως Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, υπήρξε η κινητήρια δύναμή της. Οργάνωσε μεγάλες εκθέσεις, κορυφαία πολιτιστικά γεγονότα, όπως την ιστορική πλέον έκθεση του El Greco. Μετέτρεψε το Μουσείο σε μια εξωστρεφή Πινακοθήκη, κέντρο της Ελληνικής Τέχνης, με διεθνείς συνεργασίες, ανοιχτό σε όλο τον κόσμο.
Έκανε προσιτό στον κόσμο τον Βρυζάκη, τον Λύτρα, τον Ιακωβίδη, τον Μόραλη, τον Γκίκα, τον Τέτση. Πάντοτε παρούσα και δραστήρια, ξεναγούσε η ίδια τους επισκέπτες με τον γοητευτικό της λόγο. Ήταν από τους πρώτους επικεφαλής πολιτιστικών οργανισμών που είχε μίαν άλλη αντίληψη για την επικοινωνία της τέχνης με το κοινό. Μέχρι και την τελευταία στιγμή, ετοίμαζε με την αγάπη και τη φροντίδα, που την χαρακτήριζαν, την αναδρομική έκθεση του Κωνσταντίνου Παρθένη.
Είναι πραγματικά σπουδαίο το έργο της στα 30 χρόνια που διηύθυνε την Εθνική Πινακοθήκη. Ίδρυσε νέα παραρτήματα, στην Κέρκυρα, το Ναύπλιο, το Μουσείο Καπράλου στην Αίγινα, τη Γλυπτοθήκη στο Άλσος Στρατού.
Με την Μαρίνα συνεργαστήκαμε στενά περίπου μια δεκαπενταετία. Αμέτρητες ώρες συζητήσεων από τις πρώτες ιδέες για την επέκταση της Πινακοθήκης, για τα Παραρτήματα, για το Μουσείο Καπράλου. Όταν καθόμαστε μαζί στο Συμβούλιο Μουσείων, με προμήθευε με άπειρα σκίτσα, σχετικά με τα θέματα που συζητούσαμε. Πολλές οι εκτενείς, πάντα χειρόγραφες καλλίγραφες επιστολές της, για οτιδήποτε αφορούσε στο μέλλον της Πινακοθήκης Μαζί, δουλέψαμε σκληρά, περνώντας αμέτρητες ώρες στο εργοτάξιο, για να ολοκληρώσουμε το μεγάλο έργο της ανακαινισμένης Εθνικής Πινακοθήκης. Μοιραστήκαμε σκέψεις και αγωνίες μέχρι να φθάσουμε στην 24η Μαρτίου 2021. Είναι πραγματικά ευτύχημα, ότι είδε τη νέα Εθνική Πινακοθήκη να αποδίδεται στο κοινό ολοκληρωμένη. Ένα σύγχρονο μουσείο, που απολαμβάνουν πλέον χιλιάδες επισκέπτες.
Της οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για την αφοσίωση, τη δημιουργικότητα και την αγάπη που έδειξε όλα αυτά τα χρόνια στην Πινακοθήκη, στην Τέχνη, στην Ελλάδα.
Προσωπικά την ευχαριστώ για τη φιλία της και τα μαθήματα τέχνης, που μας προσέφερε απλόχερα, γοητευτικά, αξέχαστα. Θερμά συλλυπητήρια στους οικείους και τους φίλους της».
Η απώλεια της Μαρίνας Λαμπράκη-Πλάκα είναι ένα πλήγμα για το χώρο του πολιτισμού της χώρας μας και αφήνει μια βαθιά θλίψη και στο Ναύπλιο.
