Μία Αναπλιώτισσα χελωνίτσα βγήκε σεργιάνι στα σοκάκια της παλιάς πόλης, χαλαρά και με το πάσο της, το πρωί της Πέμπτης θέλοντας κι’ αυτή να βγει να ξεσκάσει για να πάρει λίγο αέρα στο κοσμοπολίτικο Ναύπλιο.
Αν και δεν πρόκειται για ένα ζωάκι που συχνάζει στις πόλεις και γενικά δεν της πολυαρέσει η πολυκοσμία, είπε να αλλάξει για λίγο περιβάλλον και έτσι βγήκε για έναν …αργό περίπατο στο πανέμορφο Παλιό Ναύπλιο με το παραδοσιακό χρώμα και τον τουριστικό χαρακτήρα, εκπλήσσοντας όσους την ντόπιους και επισκέπτες την αντίκρισαν.
Ίσως η χελώνα να αποτελούσε το κατοικίδιο (;) κάποιου Ναυπλιώτη και να χάθηκε ή ίσως απλά να έχασε για λίγο το δρόμο της και να μπλέχτηκε μέσα στα γραφικά σοκάκια τ’ Αναπλιού. Ας ελπίσουμε όμως πως κάποιος τη βοήθησε για να τον βρει…
Πάντως φαίνεται πως το ερπετό ξέρει από κανόνες οδικής συμπεριφοράς καθώς επιλέγει να πάει από το …πεζοδρόμιο!
Βίντεο
Δείτε στο παρακάτω βιντεάκι ένα μικρό μέρος από τον περίπατο της χελωνίτσας στο παλιό Ναύπλιο:
Η χελώνα
Η χελώνα (λατ. Testudo) είναι ερπετό. Ανήκει στην αρτίγονη τάξη της πρωτόγονης υφομοταξίας αναψιδωτά. Χαρακτηριστικό της ο οστέινος θώρακας (χέλυο) για να προστατεύεται, η σαρκώδης γλώσσα και η απουσία δοντιών. Υπάρχουν χερσαίες, θαλάσσιες και αμφίβιες χελώνες. Ζουν και σε εύκρατα και σε τροπικά κλίματα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των χελωνών είναι το καβούκι τους, το οποίο προστατεύει το σώμα τους.
Οι χελώνες αναπαράγονται κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Γεννούν αυγά τα οποία αφήνουν σε τρύπες τις οποίες σκάβουν. Οι χελώνες στη συνέχεια δεν έχουν καμιά σχέση με τα μικρά τους, τα οποία μεγαλώνουν μόνα τους.
Οι χερσαίες χελώνες
Οι χερσαίες χελώνες – όπως η συγκεκριμένη – ζουν αποκλειστικά στην ξηρά και υπάρχουν σήμερα περίπου 50 είδη. Τρέφονται κυρίως με φυτά αλλά θεωρείται παμφάγο ζώο. Τους χειμερινούς μήνες οι χελώνες πέφτουν σε χειμέρια νάρκη και η αναπαραγωγή τους γίνεται τους θερινούς μήνες, γεννώντας από 2 ως 12 αυγά.
Κατατάσσονται στην οικογένεια Testudinidae, η οποία συγκροτείται από 7 γένη και 40 περίπου είδη των θερμών περιοχών της Γης, εκτός από την αυστραλιανή περιοχή. Από αυτά μόνο 3 (του πολυπληθέστερου γένους Testudo) απαντούν στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα τα 3 χερσαία (άγρια) είδη της Ελλάδας (και τα μοναδικά της Ευρώπης) είναι:
- το είδος Χελώνα του Χέρμαν (Testudo hermanni) (με μερικά υποείδη, από τα οποία κάποια εντός και κάποια εκτός Ελλάδας), ελληνιστί Χελώνα μεσογειακή ή χέρμαννη ή του Χέρμαν. Απαντά κυρίως στην Ηπειρωτική Ελλάδα, την Εύβοια και στα Ιόνια νησιά,
- το είδος Χελώνα η ελληνική (Testudo graeca), κοινώς ελληνική χελώνα. Στην Ελλάδα απαντά κυρίως στη βόρεια και κεντρική ηπειρωτική χώρα και σε ορισμένα νησιά (Εύβοια, Μήλο, Κύθνο, Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Κώ, Χίο),
- το είδος Χελώνα η κρασπεδωτή (Testudo marginata), με ελληνική ονομασία Μαυριτανική ή Κρασπεδωτή χελώνα το οποίο θεωρείται ενδημικό είδος της Ελλάδας (εκτός Ελλάδας εντοπίζεται μόνο στη Σαρδηνία, όπου μάλλον έχει μεταφερθεί από τον άνθρωπο). Απαντά κυρίως στη νότια και κεντρική Ελλάδα,φθάνοντας βόρεια μέχρι τον Όλυμπο.
Γενικώς δεν θεωρούνται απειλούμενα είδη αλλά ο πληθυσμός τους έχει περιοριστεί τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω του ανθρώπου. Είναι τα πιο μακρόβια σπονδυλόζωα, εν τούτοις η ανάπτυξή τους είναι γρήγορη, με την γεννητική ωρίμαση να επιτυγχάνεται πριν από τα 10 χρόνια για τα αρσενικά και λίγο πιο μετά για τα θηλυκά.
Καθοδηγούνται κυρίως από την όσφρηση και η όρασή τους είναι αρκετά καλή με δυνατότητα διάκρισης των βασικών χρωμάτων, ενώ η ακοή βασίζεται κυρίως στους κραδασμούς των υποστρωμάτων. Έχουν επίσης ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την αίσθηση του τόπου(φιλοπατρία) επιλέγοντας συγκεκριμένα μέρη διαβίωσης.
Τα νεογέννητα χελωνάκια των τριών αυτών ειδών έχουν μήκος 3 – 3,5 cm και όταν μεγαλώνουν μπορούν να φτάσουν (οι μαυριτανικές κυρίως) τα 30 – 35 cm+, ενώ το βάρος τους μπορεί να ξεπεράσει τα 10 kg+.
Στην αιχμαλωσία, γενικά, ζουν περισσότερα χρόνια οπότε αποτελούν μακροχρόνια δέσμευση από μέρους του ανθρώπου που θα επιλέξει χελώνα ως κατοικίδιο. Αυτό συμβαίνει διότι στην αιχμαλωσία σπανίζουν οι ασθένειες που απαντώνται συχνά στη φύση. Προσοχή όμως: σπανίζουν, όχι δεν υπάρχουν. Γι’ αυτό το λόγο χρειάζονται μέριμνα κι όχι αμέλεια. Όντως τα τελευταία χρόνια οι χελώνες ξηράς γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς σαν κατοικίδια ζώα κι έτσι δεν είναι σπάνιοι οι κτηνίατροι οι οποίοι ειδικεύονται αποκλειστικά στις χελώνες.
Στη φύση, αν εξαιρέσουμε τους τραυματισμούς μέχρι και θανάτου από αρπακτικά(στις μικρές ηλικίες συνήθως) και φυσικά την ανθρώπινη ενέργεια,οι πιο συνήθεις αρρώστιες είναι: εντερικά παράσιτα (λόγω διατροφής) και εξωπαρασιτικά έντομα (τσιμπούρια, κρότωνες). Τα δεύτερα είναι τόσο συχνά, ώστε να καθίσταται πάρα πολύ σπάνιο να βρει κανείς χελώνα χωρίς τσιμπούρια, αφού αυτά ευδοκιμούν σχεδόν παντού.
Όλες οι χελώνες ξηράς στην Ελλάδα είναι προστατευόμενα είδη και η αιχμαλώτισή τους είναι πράξη παράνομη που διώκεται ποινικά. Συγκεκριμένα και οι 3 χελώνες ξηράς της Ελλάδας προστατεύονται αυστηρά αφού βρίσκονται στις λίστες α) της Σύμβασης της Βέρνης, β) της Κοινοτικής Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 και γ) του Προεδρικού Διατάγματος αρ. 67, ΦΕΚ 23/Α/30-1-81.
Τελικά τι απέγινε η χελώνα;
Και μετά τον βασανιστικά αργό περίπατο της χελώνας και τις σχετικές εγκυκλοπαιδικές γνώσεις το βασικό ερώτημα.
Τι απέγινε τελικά η Αναπλιώτισσα χελωνίτσα που βγήκε σεργιάνι στα σοκάκια της παλιάς πόλης;
Αν τη δει κανείς να περιφέρεται και τις επόμενες μέρες στο Ναύπλιο, θα μπορούσε κάποιος να την χαρακτηρίσει και ατραξιόν. Η αναζήτηση συνεχίζεται…
