Το πρόγραμμα επισκέψεων του Καλλιτεχνικού Σχολείου Αργολίδας, έχει εξ αρχής σχεδιαστεί ώστε να φέρει τους μαθητές και τις μαθήτριές του σε επαφή με όσο το δυνατόν περισσότερους πολιτιστικούς φορείς, ιδιωτικούς οργανισμούς με πολιτιστικούς και κοινωφελείς σκοπούς, αλλά και προσωπικότητες από τον χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών, θεωρητικούς της τέχνης αλλά και καλλιτέχνες, συγγραφείς, δημιουργούς πολιτιστικών αγαθών, ανθρώπους εμπνευσμένους, οι οποίοι αξιοποιώντας τις γνώσεις και το ταλέντο τους, παράγουν προϊόντα πολιτισμού καθιστώντας ενεργό το καλλιτεχνικό στίγμα της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη Πολιτισμού.
Οι φετινές συνθήκες για την πραγματοποίηση επισκέψεων ήταν δύσκολες, λόγω της πανδημίας, όμως το Καλλιτεχνικό Σχολείο Αργολίδος θεωρώντας ότι έχει χρέος στη “δια ζώσης” επικοινωνία με τον Πολιτισμό και τους ανθρώπους του, προσπάθησε να ξεπεράσει τις δυσκολίες, (πάντα εφαρμόζοντας πιστά τα μέτρα για την αντιμετώπιση του Covid -19), προσφέροντας στους μαθητές του τη χαρά να επισκεφτούν όσο το δυνατόν περισσότερους χώρους Πολιτισμού και να δουν, να μιλήσουν να αφουγκρασθούν, να φανταστούν, να συμπράξουν, να επικοινωνήσουν να δώσουν τις δικές τους απόψεις και διαπιστώσεις για ότι τους αφορά περισσότερο ως μαθητές/ τριες ενός Σχολείου Τέχνης.
Στον εξ αρχής σχεδιασμό του προγράμματος επισκέψεων του Σχολείου μας, συμπεριλήφθηκε όπως ήταν φυσικό, το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα (ΠΛΙ), το οποίο όπως είναι γνωστό ιδρύθηκε από μια μεγάλη προσωπικότητα της χώρας μας την κυρία Ιωάννα Παπαντωνίου, η οποία όχι μόνο ίδρυσε αλλά και στήριξε με την παρουσία της, τις γνώσεις της και τις ρηξικέλευθες απόψεις της το Μουσείο και τα πρωτοποριακά του προγράμματα, ιδιαιτέρως δε αυτά που αφορούν στην Εκπαίδευση.
Στο εργαστήρι του Τζονευράκη στο Άργος
Οι μαθητές/ τριες μας είχαν εντυπωσιασθεί από τα εκθέματα του ΠΛΙ, αλλά πάνω απ’ όλα συνειδητοποίησαν ότι το πολιτιστικό τους αποτύπωμα ενώνει τον πολιτισμό της χώρας μας σε ένα συνεχές γίγνεσθαι από την προϊστορία στο τώρα. Στη συνέχεια και λίγους μήνες αργότερα ως φυσικό επακόλουθο ήταν η πραγματοποίηση μιας από καιρό σχεδιασμένης επίσκεψης στο εργαστήρι του Ελληνοράπτη κυρίου Αριστείδη Τζονευράκη στο Άργος.
Ο κύριος Τζονευράκης είχε την ευγένεια να ανοίξει το εργαστήρι του στους μαθητές και τις μαθήτριες και των δύο τμημάτων του Καλλιτεχνικού Σχολείου, του Εικαστικού τμήματος αλλά και του τμήματος Θεάτρου. Μίλησε μαζί τους για την πορεία της δικής του ζωής, τότε που σπούδαζε σε Σχολή που το αντικείμενό της δεν τον ικανοποιούσε καθόλου και που προσπαθούσε να βρει τον δρόμο του κάνοντας διάφορα επαγγέλματα, ώσπου το έτος 2002 ο δρόμος της ζωής του διασταυρώθηκε με έναν άνθρωπο που του άλλαξε τη ζωή “δείχνοντάς του” έναν άλλο δρόμο. Η τυχαία συνάντησή του με τον ελληνοράπτη Κώστα ή Κωστάκη Γκίκα, τον έφερε σε επαφή με τον κόσμο του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος (ΠΛΙ) και ιδιαιτέρως με την ιδρύτρια κ. Παπαντωνίου, η οποία τον ενέπνευσε με τη σχολαστική της καθοδήγηση να ακολουθήσει τον δρόμο ο οποίος τον οδήγησε τελικά στη προσωπική του καταξίωση, τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων της χώρας μας, καθιστώντας το έργο του πολύ σημαντικό ως γνώστη και συνεχιστή της ελληνικής υλικής λαϊκής παράδοσης που αφορά το ένδυμα, μέσα από το προσφιλέστερο κομμάτι της, που είναι οι ελληνικές λαϊκές φορεσιές.
Τα ελληνοραπτικά ενδύματα, μας εξήγησε ο κύριος Τζονευράκης, δεν είχαν πατρόν, το σχέδιο κοβόταν πάνω στο ύφασμα. Συνήθως όλα ξεκινούσαν από ένα βασικό φόρεμα μακρύ, «τo πουκάμισο», που πάνω του προσαρμόζονταν τα υπόλοιπα μέρη της φορεσιάς, όπως το γιλέκο ή ένα ζωνάρι, για να δώσουν το τελικό σύνολο. Η αισθητική εκείνης της εποχής ερχόταν από την αρχαιότητα και τη ρωμαϊκή – βυζαντινή εποχή».Η φορεσιά ένα σύνθετο σημειολογικό πορτρέτο, το οποίο ερμηνεύεται από μέλη της τοπικής κοινότητας καταδεικνύοντας πολλά για την κοινωνική, οικονομική και προσωπική ταυτότητα αυτού που τη φοράει.
Τις ελληνικές φορεσιές τις έχεις δει φορεμένες σε γλέντια στο χωριό, στις παρελάσεις, φυλαγμένες σε μπαούλα ως οικογενειακό ενθύμιο, τοποθετημένες ως εκθέματα σε προθήκες μουσείων. Ο χρόνος πρόσδωσε ακόμα μερικές ιδιότητες: τις έκανε πολύτιμες, κειμήλια που συνδέονται με το παρελθόν, την ιστορία, έγιναν πλέον μοναδικά απαράμιλλης αισθητικής τεκμήρια του πολιτισμού του τόπου. Χρωματιστές, πλουμιστές, χειροποίητες, βαμβακερές και ολόμαλλες, σπανίως δε χρυσοκεντημένες, μας συνδέουν με τις γενιές προγόνων μας που τις κέντησαν με υπομονή και αγάπη, καταθέτοντας τον αγνό θαυμασμό τους για τον κόσμο που τους περιβάλλει και μετά τις φόρεσαν με υπερηφάνεια και καμάρι.
Συνεχίζοντας αυτή τη παράδοση και εργαζόμενος σκληρά ο κύριος Αριστείδης Τζονευράκης, τη μεταφέρει στο σήμερα μέσω της συλλογής “ΑριστοΤέχνημα”. Εργάζεται πλέον πάνω στο σύγχρονο ένδυμα, μεταφέροντας τη γνώση των υλικών, των πλούσιων λαογραφικών μοτίβων και της κεντητικής τέχνης ως εμπειρία που μπορεί να ενσωματωθεί στη σύγχρονη αισθητική των ρούχων, κατακτώντας έτσι το ενδιαφέρον ιστορικών “οίκων” μόδας της Γαλλίας, οι οποίοι εντάσσουν δικά του κομμάτια στη συλλογή τους και τα αναδεικνύουν διεθνώς.
Οι μαθητές/ τριες μας μαγεύτηκαν από τα καινούργια πράγματα τα οποία προσπάθησαν να αφομοιώσουν. Ήταν ουσιαστικά ένα συμπυκνωμένο μάθημα εφαρμοσμένης Τέχνης. Περιεργάστηκα τους πάγκους με τα υφάσματα και τις χρωματιστές κλωστές, έκαναν πολλές ερωτήσεις και πήραν άλλες τόσες απαντήσεις, πάνω απ’ όλα όμως η επίσκεψή τους στο εργαστήριο του ελληνοράπτη κυρίου Τζονευράκη λειτούργησε ως ένα άνοιγμα στη γνώση μέσω της εμπειρίας.
Άλλωστε εμείς που έχουμε ως καθηγητές τους τη μεγάλη ευθύνη της διαπαιδαγώγησής τους στη Τέχνη αν μη τι άλλο θα προσπαθήσουμε να δώσουμε ερεθίσματα που κανείς δεν μπορεί εκ των προτέρων να ξέρει που θα οδηγήσουν. Οι δρόμοι είναι πολλοί, ο κάθε μαθητής / τρια θα βρει τον δικό του, που θα το οδηγήσει στις δικές του προς πραγματοποίηση επιθυμίες.
Κείμενο: Μάγδα Μάρα.
