Στις 11 Αυγούστου 2021 έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 79 ετών, ο σπουδαίος φιλέλληνας αρχαιολόγος Στέφανος Γκ. Μίλλερ, που ανέσκαψε και ανέδειξε τον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας, ενώ υπήρξε και η ψυχή της Αναβίωσης των Νέμεων Αγώνων. Ο Στέφανος Γκ. Μίλλερ γεννήθηκε στο Γκόσεν της Ιντιάνα των ΗΠΑ το 1942. Ολοκλήρωσε το πρώτο πτυχίο του στα Αρχαία Ελληνικά στο Κολλέγιο Γουάμπας και το διδακτορικό του στην Κλασική Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Μετά από ανασκαφές σε διάφορες τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένης της Ολυμπίας και της Αρχαίας Αγοράς των Αθηνών, ξεκίνησε τις δικές του ανασκαφές στη Νεμέα το 1973.
Κατά τα χρόνια της εργασίας του στη Νεμέα, όχι μόνο διηνήργησε ανασκαφές που έφεραν στο φως σημαντικά ευρήματα, όπως το Στάδιο όπου διεξάγονταν τα Νέμεα, αλλά δημιούργησε και αρχαιολογικό πάρκο, κατασκεύασε αρχαιολογικό μουσείο και οργάνωσε την έκθεσή του, ενώ ξεκίνησε και την αναστήλωση του αρχαίου Ναού του Δία. Ταυτόχρονα, υπηρετούσε ως καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, με εξαίρεση τα έτη 1982-1987, όταν διετέλεσε διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.
Δημοσίευσε πολλά βιβλία και άρθρα σχετικά με τις ανακαλύψεις του στη Νεμέα, όπως π.χ. το Nemea II: The Early Hellenistic Stadium (University of California Press 2001), καθώς και άλλα, όπως τα The Prytaneion: Its Function and Architectural Form (U.C. Press 1978), Arete: Greek Sports from Ancient Sources (U.C. Press 2004), Ancient Greek Athletics (Yale University Press 2004) και The Berkeley Plato (U.C. Press 2009). Το 2020 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καπόν το δίτομο βιβλίο Η Νεμέα και εγώ (επίσης στα αγγλικά Nemea and Me), όπου ο συγγραφέας παρουσιάζει τα 46 χρόνια των αρχαιολογικών ανακαλύψεών του, της έρευνας, όπως και των αδιάκοπων προσπαθειών για την ανάδειξη και προστασία της αρχαίας Νεμέας.
Είχε ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, είχε τιμηθεί ως Ταξιάρχης του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και είχε αναγνωριστεί ως «Πρόσωπο της Εβδομάδας» από το αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι ABC το 2004. O Στέφανος Μίλλερ είχε πολιτογραφηθεί Έλληνας υπήκοος.
Ο Στέφανος Μίλλερ μας είχε διηγηθεί ότι:
«Πριν από 70 χρόνια, ρώτησα τον πατέρα μου τι θα γίνω όταν μεγαλώσω. Ενας χτίστης, ένας εργολάβος, όπως εσύ; Εκείνος μου απάντησε, δεν ξέρω τι θα γίνεις. Αλλά ξέρω ότι ο Θεός σού έδωσε ζωή για κάποιο λόγο. Αν μπορείς να βρεις αυτόν τον λόγο και να ζήσεις και να προσφέρεις στην κοινωνία, τότε θα περάσεις μια ευτυχισμένη ζωή», είχε πει στην ομιλία εκείνης της παρουσίασης ο Στίβεν Μίλλερ, ο οποίος ονομάστηκε Στέφανος πολύ πριν από το 2005, οπότε η πολιτεία τού απέδωσε τιμητικά την ελληνική υπηκοότητα.
Γιος μεθοδιστή, γεννήθηκε στο Γκόσεν της Ιντιάνα. Ολοκλήρωσε το πρώτο του πτυχίο στα αρχαία ελληνικά και έκανε το διδακτορικό του στην Κλασική Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον. Επειτα από ανασκαφές σε διάφορες τοποθεσίες, συμπεριλαμβανομένης της Ολυμπίας και, επί τέσσερα χρόνια, της Αρχαίας Αγοράς στην Αθήνα, ξεκίνησε τις δικές του ανασκαφές στη Νεμέα το 1973.
H επιθυμία του Στέφανου Μίλλερ ήταν να αποτεφρωθεί και η τέφρα του να μεταφερθεί στην Αρχαία Νεμέα, στο χώρο που αγάπησε και αφιέρωσε τη ζωή του.
Το βίντεο είναι αφιερωμένο στον σπουδαίο φιλέλληνα αρχαιολόγο Στέφανο Μίλλερ που ανέσκαψε και ανέδειξε τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Νεμέας.
